لیست کامل عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی + راهنمای دوز مناسب
ایجاد زخم داخلی و خونریزی، کاهش اشتها، سرگیجه، خواب آلودگی، سر درد، عصبانیت و اضطراب یا سایر مشکلات در سیستم گوارش برخی از مهمترین عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی هستند. عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی حتی می‌تواند روی میزان خونریزی پریود فرد هم اثر بگذارد.
شایع ترین عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی
ایبوپروفن متعلق به دسته‌ای از داروها به نام داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) است. این دارو می‌تواند برای تسکین درد و التهاب مرتبط با آرتروز، گرفتگی‌های قاعدگی، رگ به رگ شدن، کشیدگی عضلات، کمر درد، درمان سریع سر درد پریود، میگرن، دردهای عضلانی، گلودرد، سرماخوردگی و آنفولانزا و درد دندان استفاده شود. خیلی از افراد هم در روزهای پریودشان، قرص ایبوپروفن را برای کمتر شدن دردهای قاعدگی و کاهش گرفتگی‌های عضلات ناحیه لگن یا قسمت پایین شکم می‌خورند.
آنطور که منابع پزشکی می‌گویند قرص ایبوپروفن با متوقف کردن تولید پروستاگلاندین‌ها، که باعث التهاب می‌شوند، به تسکین درد و ناراحتی کمک می‌کند. درواقع پروستاگلاندین‌ها به‌عنوان عوامل اصلی ایجاد‌‌کننده مشکلات معده و همچنین دردهای شکمی در دوران قاعدگی شناخته می‌شوند و برای همین کنترل این هورمون در بدن می‌تواند علائم قاعدگی دردناک را کاهش بدهد.
ایبوپروفن به‌طور کلی یک داروی بی‌خطر و بهترین قرص برای کاهش درد پریودی شناخته می‌شود، اما مثل هر داروی دیگری ممکن است عوارض جانبی خاص خود را داشته باشد. مخصوصا در زمان پریود یا برای افرادی با شرایط سلامتی خاص، مصرف زیاد این قرص می‌تواند باعث برخی عوارض شود.
رایج‌ترین عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی عبارتند از:
1. ایجاد زخم یا کبودی داخلی و خونریزی
استفاده طولانی‌مدت از این داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌تواند باعث زخم یا کبودی داخلی و همچنین خونریزی شود. یکی از عوارض استفاده منظم از ایبوپروفن بروز اختلالات جدی مانند سندرم روده نشت‌کننده و همچنین خونریزی از قسمت فوقانی دستگاه گوارش است.
برخی مطالعات نشان می‌دهند که حتی مصرف کوتاه‌مدت ایبوپروفن یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ناپروکسن، آسپرین و غیره ممکن است به روده آسیب برسانند و عملکرد سیستم معده را مختل کند.
2. گرفتگی، درد یا ناراحتی شکم و معده (خفیف تا متوسط)
قرص ایبوپروفن همچنین ممکن است باعث ناراحتی‌های گوارشی دیگری مانند مشکل در دفع مدفوع یا اسهال شود. برخی افراد هم بعد از خوردن این قرص احساس نفخ، سوزش سر دل، حالت تهوع و استفراغ میکنند.
مخصوصا کسانی که از قبل مشکلات مزمن معده و دستگاه گوارش دارند یا سابقه خونریزی معده و زخم اثنی عشر دارند بهتر در مصرف این قرص احتیاط کنند.
3. مشکلات گردش خون و انعقاد خون
یکی دیگر از عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی بالا بردن سطح فشار خون است. اگر با مصرف این دارو درگیر حملات فشار خون بالا می‌شوید، توصیه می‌شود بدون تأخیر با پزشک خود مشورت کنید.
ایبوپروفن همچنین ممکن است توانایی لخته شدن خون را کاهش بدهد. کسانی که داروهای ضد انعقاد خون (مانند وارفارین، هپارین) مصرف میکنند یا هموفیلی یا سایر اختلالات خونی (مانند پلاکت پایین) دارند، باید حتما تحت نظر پزشک از این قرص مصرف کنند.
4. کاهش خون ریزی پریودی
ایبوپروفن ممکن است بهترین دوست شما برای مقابله با گرفتگی عضلات باشد، اما آیا می‌دانستید که باعث کاهش جریان خونریزی قاعدگی هم می‌شود؟ دوزهای بالای ایبوپروفن یا سایر داروهای ضدالتهاب می‌توانند پریود فرد را برای یک رویداد خاص متوقف کنند یا به تأخیر بیندازند.
وب‌سایت رسمی وین مک (vinmec.com) هم درباره تاثیر قرص ایبوپروفن روی کاهش خونریزی شدید قاعدگی می‌نویسد: برای خیلی از زنان مصرف ایبوپروفن می‌تواند گرفتگی‌های قاعدگی و جریان خون پریود را به‌میزان قابل توجهی کاهش بدهد، گاهی اوقات در مقایسه با یک چرخه طبیعی، میزان خونریزی فرد نصف یا حتی متوقف می‌شود.
For women, using Ibuprofen can significantly reduce menstrual cramps and decrease menstrual blood flow, sometimes by half compared to a normal cycle. However, in some cases, Ibuprofen may stop the menstrual cycle altogether.
البته هیچ تضمین صد درو صدی وجود ندارد که داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن حتما پریود فرد را کاهش بدهد یا حتی به تأخیر بیندازند. درواقع تاثیر این داروی روی خونریزی پریود برای هر کسی متفاوت خواهد بود. در بیشتر موارد این قرص فقط جریان قاعدگی فرد را حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد کند می‌کند.
عوارض قرص ایبوپروفن بر کاهش میزان خونریزی
در حالیکه ایبوپروفن ممکن است در کوتاه‌مدت به مدیریت خونریزی شدید کمک کند، اما به‌عنوان یک راه‌حل طولانی‌مدت برای خونریزی شدید یا نامنظم توصیه نمی‌شود. اگر به‌طور مداوم پریودهای سنگین یا دردناکی را تجربه می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید تا در مورد سایر گزینه‌های درمانی، مانند قرص‌های ضدبارداری – که می‌تواند به تنظیم پریودهای شما کمک کند – یا یک روش پزشکی، اطلاعات کسب کنید.
برخی از علائم شدید ناشی از عوارض مصرف قرص ایبوپروفن برای کنترل خونریزی پریود می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- آسیب کلیوی و مشکلات ادراری، مانند درد هنگام ادرار، درد مثانه، افزایش دفعات ادرار، تغییر رنگ یا بوی ادرار، تغییر حجم ادرار
- مشکلات کبدی شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال، از دست دادن اشتها، زردی، کاهش وزن، زردی چشم، مدفوع روشن، ادرار تیره
- ادم (تورم) مخصوصا در پاها
- زخم معده و مشکلات گوارشی
- افزایش خطر خونریزی.
این عوارض توسط حداقل ۱٪ از افرادی که این دارو را مصرف میکنند گزارش شده است. البته بیشتر زنان جوان و سالم نباید هیچ مشکل جدی با مصرف دوزهای بالای این دارو به‌صورت گاه‌به‌گاه داشته باشند. اما حتما قبل از اینکه مصرف ایبوپروفن با دوز بالاتر از تجویز شده را امتحان کنید، با پزشک خود در مورد آنچه برای شما بهتر است و همچنین عوارض جانبی احتمالی مشورت کنید.
· چقدر ایبوپروفن برای متوقف کردن پریود لازم است؟
ایبوپروفن یک مسکن قوی است، اما برای تأثیر بر پریود به دوز بالایی از آن نیاز است. درواقع عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی روی میزان خونریزی تنها با دوزهای بالا و مثلا حدود ۸۰۰ میلی‌گرم ایبوپروفن، هر شش ساعت یا ۵۰۰ میلی‌گرم ناپروکسن، سه بار در روز اتفاق می‌افتد. مصرف این میزان دوز هم باید خیلی منظم انجام شود.
مثلاً اگر می‌دانید که روز سنگین و همراه با گرفتگی عضلات، روز دوم پریودتان است، مصرف این قرص را از روز اول چرخه قاعدگی خود شروع کنید. بیشتر افراد به بیش از سه روز درمان نیاز ندارند.
البته ۸۰۰ میلی‌گرم سه بار در روز، دوز بالایی محسوب می‌شود و باید از قبل با پزشک خود مشورت کنید، به‌خصوص اگر بیماری‌هایی مانند بیماری کبدی، نارسایی کلیه یا مشکلات قلبی دارید. با این حال، در بیشتر موارد مصرف ایبوپروفن حتی در این دوز بالا هم پریود فرد را بیش از یک یا دو روز به تأخیر نمی‌اندازد.
نکته مهم: اگر یک دوز دارو را فراموش کردید، در اسرع وقت آن را مصرف کنید و برنامه منظم خود را ادامه دهید. اگر تقریباً زمان دوز بعدی شما فرا رسیده است، دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید و برنامه منظم دوز خود را ادامه بدهید. هیچوقت برای جبران دوز فراموش‌شده، دوز دو برابر مصرف نکنید.
سایر عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی
در برخی موارد، مصرف‌کنندگان ناراحتی‌های حاد دیگری مانند علائم نارسایی کلیه (تغییر در تخلیه ادرار)، تاری دید، شرایط روانی مانند افسردگی، اضطراب یا احساس بسیار پایین بودن، علائم اولیه مشکلات قلبی – یعنی احساس خستگی/کسالت، التهاب اندام تحتانی – به ویژه در مچ پا یا پاها را هم تجربه میکنند.
لیست این عوارض جانبی می‌تواند شامل موارد زیر هم باشد:
- مشکلات کبدی که ممکن است به صورت تغییر رنگ پوست یا چشم، کاهش اشتها، تیره شدن ادرار و غیره ظاهر شود.
- کاهش اشتها
- سرگیجه
- خواب‌آلودگی
- سردرد
- عصبانیت و اضطراب
- مشکلات خواب
یادتان باشد این عوارض جانبی گفته شده در خیلی اوقات اتفاق نمی‌افتند، اما در صورت عدم مراجعه به پزشک می‌توانند باعث مشکلات جدی شوند.
چه کسانی نباید قرص ایبوپروفن مصرف کنند؟
عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی در موارد زیر می‌تواند برای فرد مشکلات جدی سلامتی ایجاد کند:
- حساسیت و آلرژی به ایبوپروفن یا هر یک از ترکیبات این دارو
- حساسیت به سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مانند کتورولاک، ایندومتاسین، ناپروکسن)
- مصرف همزمان سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
- بارداری
- کم‌آبی بدن به دلیل استفراغ، اسهال یا کمبود مایعات
- ابتلا به زخم معده فعال یا سابقه زخم‌های عودکننده یا بیماری التهابی فعال دستگاه گوارش (مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو)
- بیماری‌های زمینه‌ای مثل آسم و پولیپ بینی
- مشکلات کلیوی مزمن یا نارسایی کلیه
- مشکلات کبدی
- بالا بودن سطح پتاسیم خون
- ابتلا به بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک
- ابتلا به بیماری التهابی روده
درضمن اگر در آینده نزدیک قرار است جراحی قلب داشته باشید یا اخیراً جراحی قلب داشته‌اید هم نباید این دارو را مصرف کنید.
بهترین روش برای کاهش عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی
ایبوپروفن دارویی است که در درجه اول برای درد یا التهاب خفیف تا متوسط استفاده می‌شود. برای زنان، این دارو می‌تواند به کاهش گرفتگی‌های قاعدگی و کاهش جریان قاعدگی در طول دوره قاعدگی هم کمک کند. این دارو بی‌خطر است و یک داروی بدون نسخه محسوب می‌شود. منتها دیدیم که عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی می‌تواند خیلی از افراد را تحت تاثیر قرار بدهد.
رعایت چند نکته ساده اما کاربردی زیر می‌تواند عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی را برای همه کمتر کند:
- ایبوپروفن را با غذا یا شیر مصرف کنید تا عوارض جانبی مانند سوزش سر دل و ناراحتی معده به حداقل برسد.
- از نوشیدن الکل همزمان با مصرف ایبوپروفن خودداری کنید.
- بدن خود را هیدراته نگه دارید.
- فرم سوسپانسیون (فرم کرمی) این دارو باید قبل از استفاده خوب تکان داده شود.
- پزشک و داروساز خود را در مورد بیماری‌های زمینه‌ای و همچنین برنامه‌های درمانی فعلی خود مطلع کنید.
درضمن اخیرا درمان‌های جایگزین طبیعی و گیاهی برای کاهش دردهای پریودی بسیار پرطرفدار شده‌اند و می‌توانید از آن‌ها برای مدیریت علائم PMS و دردهای پریودی استفاده کنید. یک درمان خانگی سندرم پیش از قاعدگی جدید و موثر استفاده از روغن آویشن برای درمان دردها و گرفتگی‌های عضلانی ناشی از قاعدگی است. این روغن دارای خواص ضد اسپاسم است و همچنین اثرات ضد درد دارد.
سخن پایانی
هنگامی که در دوران قاعدگی هستید، بدن شما هورمون پروستاگلاندین تولید می‌کند که باعث انقباض یا گرفتگی در رحم می‌شود. این انقباضات به ریزش پوشش رحم کمک می‌کند. مصرف ایبوپروفن در این دوران تولید پروستاگلاندین را کاهش می‌دهد. پروستاگلاندین کمتر به‌معنای ریزش کمتر رحم است که باعث بهتر شدن گرفتگی عضلات و خونریزی کمتر می‌شود. البته داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن می‌توانند عوازض جانبی هم داشته باشند. مثلا ایجاد زخم معده یا مشکلات گوارشی مهمترین عوارض جانبی این دارو محسوب می‌شوند. بسیاری از عوارض قرص ایبوپروفن در دوران قاعدگی را می‌توان مدیریت کرد و برخی‌شان هم ممکن است به مرور زمان خودبه‌خود از بین بروند.
منابع: health.clevelandclinic, medbroadcast