بهترین روش محاسبه زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم

بسته به اینکه چرخه قاعدگی فرد نسبت به چرخه‌های معخول و طبیعی 25 روزه، کوتاهتر باشد یا بلندتر، زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم متفاوت خواهد بود. روش‌هایی مانند استفاده از کیت آرمایش تخمک‌گذاری، ردیابی دمای پایه بدن (BBT) و بررسی مخاط دهانه رحم می‌توانند گزینه‌های خوبی برای فهمیدن زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم باشند. همچنین می‌توان برای تعیین روز تخمک گذاری در پریود نامنظم از یک برنامه ردیابی پریود استفاده کرد.

منظور از زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم چیست؟

به‌گفته وب‌سایت تخصصی مدانتا (medanta.org) فقط ۱۵٪ از زنان چرخه ۲۸ روزه دارند. طول طبیعی چرخه قاعدگی می‌تواند بین ۲۲ تا ۳۵ روز متغیر باشد. زمانی که چرخه فرد هر بار تعداد روزهای مشابهی داشته باشد، چرخه او منظم نامیده می‌شود. اما اگر نتوان تاریخ پریودی بعدی را ظرف ۲ روز قبل یا بعد پیش‌بینی کرد، پریودهای فرد نامنظم هستند.

Only 15% of women have a 28-day cycle. The normal length of the cycle can vary between 22 and 35 days. As long as your cycle runs a similar amount of days each time, your cycle is called regular. But, if you can not predict the date within 2 days before or after, your periods will be called irregular.

علل زیادی برای پریودهای نامنظم وجود دارد. از عوامل سبک زندگی و وزن بالا یا پایین گرفته تا برخی شرایط خاص پزشکی و جسمی می‌توانند باعث پریودهای نامنظم شوند. ازجمله:

• استرس
• بیماری‌های تیروئید
• سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
• فیبروم رحمی

درواقع پریودهای نامنظم زمانی هستند که چرخه‌ها کوتاه‌تر از ۲۱ روز یا طولانی‌تر از ۳۵ روز باشند. زمانی که کسی سه یا چند پریود پشت سر هم را از دست بدهد، یا زمانی که طول چرخه‌هایش بیش از نه روز متفاوت باشد، زمان تخمک‌گذاری او متفاوت خواهد بود. تعیین روز تخمک گذاری در پریود نامنظم می‌تواند دشوارتر از قاعدگی‌های منظم باشد. چون احتمالا هرماه در روزی متفاوت از ماه‌های قبل اتفاق می‌افتد.

زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم چه فرقی با چرخه قاعدگی منظم دارد؟

همانطور که گفتیم دوره‌های نامنظم قاعدگی به این معنی است که طول چرخه قاعدگی فرد از ماهی به ماه دیگر متفاوت است. در چرخه‌های منظم، معمولاً حدود ۱۴ روز قبل از پریود بعدی اتفاق می‌افتد. اما در چرخه‌های نامنظم، تخمک‌گذاری ممکن است در یک زمان قابل پیش‌بینی رخ ندهد و تعیین دقیق پنجره باروری فرد را دشوار می‌کند. طول فاز لوتئال (زمان بین تخمک‌گذاری و پریود بعدی) نیز می‌تواند در چرخه‌های نامنظم متغیر باشد.

البته حتی با ردیابی هم همیشه نمی‌توان تخمک‌گذاری را با اطمینان ۱۰۰٪، به خصوص با چرخه‌های نامنظم، مشخص کرد. برخی از زنان با چرخه‌های نامنظم هم ممکن است اصلاً تخمک‌گذاری نکنند. البته چرخه‌های نامنظم لزوماً به این معنی نیست که فرد اصلاً تخمک‌گذاری نمی‌کند یا نمی‌تواند باردار شود.

نحوه محاسبه روز تخمک گذاری در پریود نامنظم

اولین روز قاعدگی به‌عنوان اولین روز خونریزی حساب می‌شود. قبل از آن، اگر چند قطره خون وجود داشته باشد، می‌توان آن روز را نادیده گرفت و در محاسبه برای زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم حساب نکرد. بسیاری از زنان هنوز به اشتباه فکر می‌کنند که روز قاعدگی، اولین روز پریود جدید است که باعث اشتباه شدن محاسبه تاریخ تخمک‌گذاری می‌شود.

تعیین روز تخمک گذاری در پریود نامنظم باتوجه به مدت زمان و طول چرخه می‌تواند به‌شکل زیر محاسبه شود:

برای زنانی که چرخه قاعدگی آنها تا ۳۲ روز است

اگر چرخه ۳۲ روزه ثابت باشد، زمان تخمک‌گذاری برای بارداری نیز بر اساس آن محاسبه خواهد شد. برای چرخه‌های قاعدگی بیش از ۲۸ روز، می‌توان از فرمول حدسی استفاده کرد. یعنی به ازای هر روز طولانی‌تر، یک روز به روز باروری اضافه می‌شود. برعکس، برای زنانی که چرخه قاعدگی آنها کمتر از ۲۸ روز است، روز باروری ۱ واحد کم می‌شود.

به عنوان مثال ساده‌تر، اگر چرخه قاعدگی فرد ۳۲ روز باشد، زمان باروری از روز ۱۵ = ۱۱ + ۴ تا روز ۲۰ = ۱۶ + ۴ خواهد بود و روز تخمک‌گذاری می‌تواند در روز ۱۸ = ۱۴ + ۴ چرخه قرار گیرد.

برای زنانی که چرخه قاعدگی آنها ۲۶ تا ۳۰ روز است

برای چرخه قاعدگی ۲۶ تا ۳۰ روز، فرد باید ۲ دوره باروری را محاسبه کند. یکی کوتاه‌ترین چرخه و دیگری طولانی‌ترین چرخه. سپس عددهای به‌دست آمده از هرکدام این دو چرخه را با هم ترکیب کند. بر این اساس، با یک چرخه ۲۶ روزه، بهترین زمان لقاح در روزهای ۹ تا ۱۴ چرخه قرار می‌گیرد. در یک چرخه ۳۰ روزه هم دوره لقاح در روزهای ۱۳ تا ۱۸ چرخه است. با ترکیب این دو چرخه، زمان لقاح فرد در روزهای ۹ تا ۱۸ و تخمک‌گذاری در روزهای ۱۲ تا ۱۶ چرخه خواهد بود.

نکته مهم: پیش‌بینی زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم سخت و شاید غیرممکن باشد. افرادی که چرخه قاعدگی نامنظم دارند، بد نیست حتما برای بررسی علت عدم تخمک‌گذاری به پزشک مراجعه کنند و اقداماتی برای تنظیم چرخه قاعدگی خود انجام دهند.

علائم زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم

برای تعیین روز تخمک گذاری در پریود نامنظم باید علائم معمول تخمک گذاری را هم بدانیم. فرقی نمی‌کند که فرد پریود منظم دارد یا نامنظم، معمولا در زمان تخمک گذاری این نشانه‌ها وجود خواهند داشت:

• افزایش دمای پایه بدن، معمولاً 1 تا 2/1 درجه.
• سطوح بالاتر هورمون لوتئینیزه کننده (LH) در کیت تخمک گذاری خانگی.
• مخاط دهانه رحم یا ترشحات واژن شفاف‌تر، رقیق‌تر و کشسان‌تر.
• حساسیت به لمس سینه.
• نفخ.
• لکه‌بینی خفیف.
• درد یا گرفتگی خفیف در پهلو.

بهترین روش برای تعیین روز تخمک گذاری در پریود نامنظم

ردیابی تخمک‌گذاری با پریودهای نامنظم می‌تواند دشوار باشد و احتمالا ابزارهای سنتی مانند روش تقویم چندان درست و دقیق زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم را تخمین نمی‌زنند. با این حال،  تعیین روز تخمک گذاری در پریود نامنظم غیرممکن نیست.

چندین روش مختلف برای تخمین زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم وجود دارد که بیشرشان هم نسبتا دقیق هستند. در ادامه با بهترین و دقیق‌ترین روش‌های محاسبه روز تخمک گذاری در پریود نامنظم آشنا می‌شویم:

تعیین روز تخمک گذاری در پریود نامنظم با کیت تخمک گذاری

کیت‌های پیش‌بینی تخمک‌گذاری با اندازه‌گیری سطح هورمون لوتئینیزه کننده (LH) می‌توانند زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم را نشان بدهند. درواقع هنگامی که سطح هورمون لوتئینیزه کننده در بدن فردی بالا می‌رود، به این معنی است که احتمالا تخمک‌گذاری در ۲۴ ساعت آینده یا کمی دورتر اتفاق می‌افتد.

نحوه استفاده از کیت تخمک گذاری آسان است. یعنی فقط به یک آزمایش سریع از طریق جریان ادرار فرد نیاز دارند. معمولا هم دقیق هستند. البته، اگر چرخه‌های فرد نامنظم باشد، تشخیص زمان درست برای آزمایش دشوار خواهد بود. با این حال، اگر تعداد بیشتری آزمایش انجام شود، نتیجه دقیق‌تر خواهد بود و در صورت وقوع تخمک‌گذاری، افزایش LH مشخص می‌شود.

هرچند کیت تخمک گذاری می‌توانند گران باشند، به‌خصوص وقتی که قرار است روزها یا هفته‌ها پشت سر هم از ان استفاده شود. بنابراین  افرادی که پریودهای نامنظمی دارند، بهتر است تا زمانی که علائم دیگر تخمک‌گذاری را احساس نکرده‌اند، از کیت پیش‌بینی تخمک‌گذاری استفاده نکنند.

محاسبه روز تخمک گذاری در پریود نامنظم با کمک اپلیکیشن‌های ردیاب پریود

یکی از بهترین راه‌ها برای محاسبه روز تخمک گذاری در پریود نامنظم، استفاده از یک اپلیکیشن ردیاب پریود است. این اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها می‌توانند زمان دقیقی برای تعیین تخمک گذاری در پریود نامنظم به فرد اعلام کنند و چرخه قاعدگی او را زیرنظر داشته باشند.

هرچند برای تعیین درست و دقیق زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم باید حتما از بهترین اپلیکیشن پریود مثل پلیکیشن‌های Clue، Flo، Glow وPeriod Plus  استفاده کنید. با این کار علاوه بر تعیین روز تخمک گذاری در پریود نامنظم، می‌توانید سلامتی و نکات بهداشتی لازم برای یک پریودی راحت‌تر را هم در دسترس داشته باشید.

تعیین روز تخمک گذاری در پریود نامنظم با دمای بدن

اندازه‌گیری دمای بدن روش خوبی برای شناسایی زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم است. پروژسترون باعث می‌شود دمای بدن در زمان تخمک‌گذاری تا ½ درجه سانتیگراد بالا برود. یعنی افزایش دما نشان می‌دهد که تخمک آزاد شده است و فرد در بارورترین دوره این چرخه خود قرار دارد.

با این حال این افزایش دما این بدان معناست که اگر در حال تلاش برای بارداری هستید، در آن ماه برای بارداری خیلی دیر شده است. بهتر است چندین ماه دمای پایه بدن خود را در روزهای مختلف ثبت کنید تا به یک الگوی مشخص و نسبتا دقیق برای داشتن رابطه جنسی در روزهای منتهی به زمان تخمک‌گذاری برسید.

درضمن برای دقیق بودن نتیحه باید از یک دماسنج حساس استفاده کنید که بتواند با وضوح ۱/۱۰۰ درجه تمایز افزایش دما را نشان بدهد. درضمن بهتر است هر روز صبح قبل از بیرون آمدن از رختخواب، اندازه‌گیری‌ها را انجام دهد.

بررسی مخاط دهانه رحم و تعیین تخمک گذاری در پریود نامنظم

یکی دیگر از نشانه‌های ساده و کاربردی برای بررسی زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم، ترشح مخاط است.  یعنی برای فهمیدن زمان تخمک‌گذاری با پریودهای نامنظم، لازم نیست هزینه زیادی صرف آزمایش و کیت کنید. خود بدن می‌تواند این اطلاعات را به‌صورت رایگان در اختیار شما قرار بدهد.

درست قبل از تخمک‌گذاری، ترشحات واژن (مخاط دهانه رحم) شفاف و لغزنده می‌شود. پس اگر در اواسط چرخه شما ترشحات چسبناک و شفاف زیادی وجود داشته باشد، معمولاً به این معنی است که احتمالاً تخمک‌گذاری در حال وقوع است. این ترشحات معمولاً حدود چهار روز طول می‌کشد و این روزها بارورترین روزهای شما هستند. پس از تخمک‌گذاری، ترشحات تا شروع پریود کمتر و حتی قطع می‌شوند.

درواقع این تغییرات در مخاط رحم به‌دلیل افزایش استروژن است که به حرکت اسپرم در دستگاه تناسلی و رسیدن به تخمک کمک می‌کند. می‌توانید با نگاه کردن به لباس زیر یا بررسی دستمال توالت پس از پاک کردن خود، این تغییرات را بررسی کنید، یا می‌توانید از انگشتان خود استفاده کنید.

نکته مهم: برای تعیین دقیق‌تر زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم بهتر است از ترکیبی از این روش‌ها استفاده کنید. ثبت چرخه‌های قاعدگی در اپلیکیشن، بررسی مخاط رحم، ردیابی دمای بدن و استفاده از کیت‌های تست تخمک‌گذاری خانگی به صورت ماهانه.

جمع‌ بندی

تعیین روز تخمک گذاری در پریود نامنظم می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما غیرممکن نیست. در یک چرخه منظم ۲۸ روزه معمولاً تخمک‌گذاری در حدود روز ۱۴ اتفاق می‌افتد. اما چرخه‌های نامنظم متفاوت هستند و زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم می‌تواند در روزهای مختلفی در هر چرخه رخ بدهد. روش‌هایی مانند ردیابی دمای پایه بدن، استفاده از کیت‌های پیش‌بینی تخمک‌گذاری و نظارت بر مخاط دهانه رحم می‌تواند به محاسبه روز تخمک گذاری در پریود نامنظم و تخمین تخمک‌گذاری کمک کند.

منابع: medantao, healthline

سوالات متداول