باز شدن پریود به چه معناست؟ | چرا پریود دیر شروع میشود؟
باز شدن پریود یک اصطلاح است و به زمانی گفته میشود که طبق تقویم خونریزی قاعدگی باید شروع شود یا فرد می‌خواهد از تأخیری که در شروع قاعدگی او رخ داده است، پیشگیری کند. برخی افراد ممکن است بخواهند قاعدگی‌شان زودتر از موعد و شروع تمام شود تا در یک رویداد مهم، سفر یا شرایط خاص راحت‌تر باشند و برخی دیگر در پی یافتن راه‌هایی برای رفع نگرانی‌های ناشی از تأخیر غیرمعمول پریود هستند. آگاهی از چرایی تأخیر قاعدگی و شیوه‌های طبیعی یا پزشکی برای تحریک و تسریع شروع آن، می‌تواند در ایجاد آرامش روانی و برنامه‌ریزی بهتر برای بانوان نقش مؤثری ایفا کند. در ادامه با ما همراه باشید.
باز شدن پریود چیست؟
پریود در واقع همان خونریزی ماهانه است که به‌دنبال ریزش دیواره داخلی رحم (آندومتر) رخ می‌دهد. چرخه قاعدگی از نخستین روز شروع خونریزی تا آغاز خونریزی بعدی محاسبه میشود و معمولاً بین ۲۱ تا ۳۵ روز طول می‌کشد. ازآنجاکه نظم این چرخه نشانه‌ای از سلامت هورمونی و جسمی است، دیر یا زود‌شدن قابل‌توجه خونریزی قاعدگی می‌تواند استرس‌زا باشد و توجه‌ها را به مفهوم باز شدن پریود جلب کند.
در چرخه قاعدگی، هورمون‌ها چگونه تغییر می‌کنند؟
در یک سیکل طبیعی، مغز (هیپوتالاموس و هیپوفیز) و تخمدان‌ها از طریق هورمون‌ها با هم در تعامل هستند. در نیمه اول سیکل، فولیکول حاوی تخمک آماده میشود و استروژن افزایش می‌یابد تا بافت داخلی رحم رشد کند. پس‌از تخمک‌گذاری، پروژسترون نیز ترشح میشود تا رحم را برای بارداری احتمالی آماده کند. اگر بارداری رخ ندهد، سطح هورمون‌ها افت و دیواره رحم ریزش می‌کند؛ این ریزش، همان پریود است.
بنابراین، داشتن سیکل قاعدگی منظم نه‌تنها نشانه‌ای از تعادل هورمونی و سلامت باروری است، بلکه می‌تواند از نظر روحی و روانی هم اطمینان‌بخش باشد. بی‌نظمی‌های قاعدگی گاه نشانگر مشکلات زمینه‌ای مانند اختلالات تیروئید، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا حتی استرس‌های مزمن است. افزون‌براین، اگر کسی خواهان بارداری باشد، آگاهی از زمان تقریبی قاعدگی و تخمک‌گذاری بسیار کلیدی است.
چرا پریود دیر شروع میشود؟
گاهی پیش می‌آید که فرد منتظر شروع پریود است؛ اما قاعدگی به تعویق می‌افتد و این مسئله ممکن است نگرانی‌هایی را رقم بزند. علت این تأخیر لزوماً یک بیماری جدی نیست و در موارد فراوانی، تغییرات طبیعی سبک زندگی می‌تواند نقش داشته باشد؛ اما در برخی شرایط، مشکلات هورمونی یا بیماری‌های خاص نیز سبب می‌شوند که قاعدگی دیرتر رخ بدهد یا حتی موقتاً متوقف شود.
عوامل طبیعی و سبک زندگی (استرس، تغذیه نامناسب، تغییرات وزنی)
استرس می‌تواند در مکانیسم‌هایی که چرخه قاعدگی را کنترل می‌کنند اختلال ایجاد کند. افزایش هورمون کورتیزول در شرایط تنش‌زا، پیام‌های مغزی مؤثر بر تخمدان‌ها را تغییر می‌دهد و به تأخیر در پریود منجر میشود. همچنین، تغذیه کم‌کیفیت یا رژیم‌های سخت سبب کاهش برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری میشود. وقتی بدن دچار فقر کالری یا کمبود چربی لازم باشد، تولید هورمون‌های جنسی دچار اختلال میشود و این امر می‌تواند سیکل قاعدگی را نامنظم کند و باز شدن پریود را به تعویق بیندازد. همچنین، کاهش یا افزایش شدید وزن (همراه با ورزش بیش‌ازحد یا تحرک ناکافی) در روند ترشح هورمون‌ها مؤثر است و به تعویق یا توقف خونریزی می‌انجامد.
علل پزشکی و هورمونی (اختلالات تیروئید، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و …)
گاه تأخیر پریود به‌دلیل مشکلات هورمونی نظیر کم‌کاری یا پرکاری تیروئید رخ می‌دهد. تیروئید بیش‌ازحد فعال یا کم‌تحرک باعث برهم خوردن تعادل استروژن و پروژسترون میشود. همچنین، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یکی از شایع‌ترین علل بی‌نظمی‌های قاعدگی است که همراه با افزایش هورمون‌های آندروژن (مردانه) و کیست‌های متعدد تخمدان‌ها مشاهده میشود. در چنین شرایطی، چرخه قاعدگی ممکن است بسیار طولانی شود یا حتی به‌شکل موقت متوقف شود. بیماری‌های دیگر مانند نارسایی زودرس تخمدان و برخی اختلالات مربوط به غدد فوق‌کلیوی نیز در موارد معدودی پریود را دیر یا نامنظم می‌کنند.
برای باز شدن پریود چه باید کرد؟ چگونه می‌توان زمان پریود را تحریک کرد؟
وقتی صحبت از تحریک زودهنگام یا «باز شدن پریود» میشود، اغلب افراد مایل هستند ابتدا راهکارهای خانگی، سنتی یا طبیعی را امتحان کنند. لازم است بدانید که شواهد علمی قوی در خصوص اثرگذاری بعضی روش‌ها وجود ندارد؛ اما تجربه‌های شخصی و برخی مطالعات نشان می‌دهند که برخی تکنیک‌ها یا گیاهان ممکن است به آرام‌سازی عضلات رحمی یا تنظیم جزئی هورمون‌ها کمک کنند.
گیاهان دارویی و درمان‌های طب سنتی (باز شدن پریود با گلاب و زعفران و …)
در طب سنتی ایران و سایر فرهنگ‌ها، برخی گیاهان را با خاصیت «قاعده‌آور» می‌شناسند. به‌عنوان نمونه برای باز شدن پریود با زعفران، ترکیب این گیاه با آب گرم یا مصرف دمنوش آن در باورهای طب سنتی به افزایش جریان خون لگن و انقباضات رحمی کمک می‌کند. همین‌طور برای باز شدن پریود با گلاب، گلاب ولرم به‌صورت خوراکی نیز گاهی توصیه میشود، اگرچه پشتوانه علمی قوی ندارد. برخی دیگر از گیاهان مانند زنجبیل، جعفری، دارچین یا ترکیبات حاوی آن‌ها نیز به‌صورت عامیانه معروف‌اند که می‌توانند چرخه قاعدگی را تحریک کنند. البته مصرف این گیاهان در دوزهای منطقی و با احتیاط ضرورت دارد. همچنین، طبق گفته وب‌سایت verywellhealth.com:
“Emmenagogue remedies—especially in large doses—should be avoided during pregnancy. Talk to your healthcare provider about the risks of miscarriage or fetal developmental problems. Early signs of pregnancy can include nausea and vomiting, breast tenderness, and frequent urination.”
«داروهای قاعده‌آور به‌ویژه در مقدارهای زیاد باید در دوران بارداری اجتناب شوند. در این زمینه، حتماً با پزشک یا ارائه‌دهنده خدمات سلامت خود درباره خطر سقط جنین یا مشکلات رشدی برای جنین مشورت کنید. علائم اولیه بارداری ممکن است شامل حالت تهوع و استفراغ، حساسیت پستان‌ها و افزایش دفعات ادرار باشد.»
نکات تغذیه‌ای و رژیم‌های مؤثر
بسیاری معتقدند خوراکی‌هایی مانند آناناس یا غذاهای غنی از ویتامین C (مانند مرکبات) قادرند تا حدی انقباض رحمی را تحریک و پریود را زودتر آغاز کنند. هرچند شواهد علمی قطعی در این خصوص محدود است؛ اما از نظر تغذیه‌ای مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه مفید است و آسیبی برای سلامتی ندارد. مراقب باشید که درگیر رژیم‌های بسیار محدودکننده نشوید؛ چراکه در نهایت کاهش شدید کالری منجر به برهمخوردن نظم قاعدگی میشود.
تمرینات ورزشی و روش‌های آرامش‌بخشی
انجام حرکات ورزشی سبک، به‌ویژه یوگا، پیاده‌روی ملایم یا حرکات کششی نه‌تنها می‌تواند استرس را کاهش بدهد، بلکه کمک می‌کند جریان خون ناحیه لگن بهتر شود. برخی حتی از روش‌هایی مانند گرم‌کردن موضعی شکم با کیسه آب گرم استفاده می‌کنند و ادعا می‌کنند این کار ممکن است باز شدن پریود را تسهیل کند. همچنین، رسیدن به ارگاسم با ایجاد انقباض در رحم و ترشح برخی هورمون‌ها، ممکن است در زودتر شروع‌شدن قاعدگی نقش داشته باشد. همچنین اگر احساس میکنید که دچار تنبلی تخمدان شده اید توصیه می شود که با بعد از مشورت با متخصص به فکر انجام بهترین ورزش برای تنبلی تخمدان باشید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
هرچند بسیاری از موارد تأخیر در باز شدن پریود، پیامد عوامل موقت یا تغییرات سبک زندگی هستند؛ اما برخی نشانه‌ها به ما گوشزد می‌کنند که ممکن است یک مشکل زمینه‌ای جدی وجود داشته باشد. در چنین شرایطی، مشورت با متخصص زنان و زایمان ضروری است.
علائم هشداردهنده و نشانه‌های نگرانی در مورد باز شدن پریود
اگر تأخیر قاعدگی به‌طور مداوم تکرار شود یا با علائمی مانند درد شدید لگن، خونریزی غیرعادی یا لکه‌بینی مداوم، تغییرات شدید وزنی، ریزش موی شدید یا مشکلات پوستی غیرمعمول همراه باشد، باید موضوع را جدی گرفت. هورمون‌ها سیستم پیچیده‌ای هستند و نادیده گرفتن نشانه‌های هشداردهنده ممکن است موجب تشدید عارضه‌ها شود.
مراحل تشخیصی و درمان‌های پزشکی پیشنهادی برای بازشدن پریود
پزشک ممکن است سؤالاتی در مورد الگوی قاعدگی، سطح استرس، تغییرات وزنی و سابقه بیماری‌های خانوادگی بپرسد. همچنین آزمایش‌های خونی برای بررسی سطح هورمون‌های تیروئید، تستسترون، پرولاکتین و هورمون‌های باروری تجویز میشود. سونوگرافی لگن نیز می‌تواند برای ارزیابی سلامت رحم و تخمدان‌ها مفید باشد. در صورت وجود اختلالات خاص مانند کیست تخمدان یا پلی‌کیستیک‌بودن آن‌ها، درمان‌های دارویی (مثلاً قرص‌های ضدبارداری یا داروهای تنظیم‌کننده هورمون) تجویز میشود و در برخی موارد نادر نیاز به جراحی خواهد بود.
سخن پایانی
باز شدن پریود ممکن است با شیوه‌های طبیعی مانند مصرف گیاهان سنتی، ورزش ملایم، آرام‌سازی ذهن و اصلاح تغذیه اندکی تسهیل شود. بااین‌حال، اگر تأخیر پریود، مکرر رخ بدهد یا علائم غیرعادی دیده شود، مشاوره پزشکی ضروری است تا علت اصلی شناسایی شود. در کنار توجه به سلامت جسمی، استفاده از محصولات قاعدگی مناسب نیز تأثیر چشمگیری در آسایش دارد. برند گروچا با طرح راهکارهایی مانند شورت های ضد نشت، پک‌های قاعدگی و پد های گرم کننده، انتخاب‌های متنوعی را برای دورانی راحت‌تر به بانوان عرضه می‌کند.
