درمان خانگی عفونت قارچی واژن + نکات مهم در درمان خانگی

درمان خانگی عفونت قارچی واژن، به ویژه در موارد خفیف و بدون بیماری زمینه‌ای، می‌تواند با استفاده از روش‌هایی مانند مصرف ماست پروبیوتیک، سیر تازه، روغن نارگیل، سرکه سیب رقیق‌شده، آلوئه‌ورا و روغن‌های گیاهی به کاهش خارش، سوزش واژن و ترشحات کمک کند و با بازگرداندن تعادل فلور واژینال، علائم را تسکین دهد؛ به همین دلیل بسیاری از زنان ترجیح می‌دهند پیش از استفاده از داروهای ضدقارچ داروخانه‌ای، این راهکارهای طبیعی را امتحان کنند.

اکنون در این مقاله، مؤثرترین درمان‌های خانگی عفونت قارچی واژن را بررسی می‌کنیم و در ادامه، نکات ایمنی کاربرد آن‌ها، زمان مراجعه به پزشک و توصیه‌های لازم را به شما عزیزان خواهیم داد!

درمان‌های خانگی مؤثر برای عفونت قارچی واژن

انواع درمان خانگی عفونت قارچی واژن زمانی بیشترین فایده را دارند که عفونت خفیف باشد و فرد بیماری زمینه‌ای مثل دیابت کنترل‌نشده یا نقص ایمنی نداشته باشد. هر گزینه‌ای که در ادامه می‌آید، پشتوانه پژوهشی یا تجربی برای کاهش رشد کاندیدا یا تسکین التهاب دارد؛ اما اثربخشی در افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد و در صورت بی‌نتیجه ماندن، باید به درمان دارویی روی آورد. همچنین توصیه می شود که با علائم عفونت واژن آشنا باشید که در زمان بروز مشکل سریعا به متخصص مراجعه نمایید.

پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها مجموعه‌ای از میکروارگانیسم‌های سودمند (به‌ویژه لاکتوباسیلوس‌ها) هستند که تعادل فلور واژینال را با تولید اسیدلاکتیک، پراکسید هیدروژن و باکتریوسین‌ها برقرار می‌کنند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مصرف خوراکی Lactobacillus rhamnosus و L. reuteri تا ۸۷ درصد احتمال عود عفونت را می‌کاهد؛ زیرا pH واژن را به محدوده اسیدی ۳٫۸ تا ۴٫۵ بر‌می‌گرداند و مانع چسبیدن قارچ به سطح واژن می‌شود. کپسول‌های واژینال پروبیوتیک نیز با رهاسازی مستقیم لاکتوباسیلوس در محیط، چرخه رشد Candida albicans را مختل می‌کنند و ظرف هفت روز خارش و ترشحات را به‌شدت کم می‌کنند. نکته مهم، انتخاب محصولی است که دست‌کم یک میلیارد واحد زنده در هر دوز داشته باشد و فاقد شکر افزوده باشد؛ زیرا قند بالا می‌تواند رشد قارچ را تسریع کند. ترکیب مصرف خوراکی ماست پروبیوتیک بدون قند و یک شیاف واژینال هفته‌ای یک بار، راهبرد پیشگیری پیشنهادی بیشتر متخصصان در درمان عفونت قارچی واژن است.

ماست طبیعی و عسل

ماست ساده حاوی لاکتوباسیلوس‌های زنده است و عسل خام با اسیدیته پایین و حضور پراکسید هیدروژن خفیف، خاصیت ضدقارچی ملایمی دارد. مطالعه‌ای در مجله Complementary Therapies in Medicine نشان داد کرم واژینال حاوی ماست و عسل طی ۷۲ ساعت شدت خارش را بیشتر از کلوتریمازول ۱٪ کاهش می‌دهد. مکانیسم آن ترکیبی از رقابت با کاندیدا برای مواد غذایی به دام انداختن قارچ در ماتریکس چسبنده عسل و پایین آوردن pH است. برای کاربرد خانگی می‌توان یک قاشق غذاخوری ماست پرپروبیوتیک بدون شکر را با یک قاشق چای‌خوری عسل طبیعی مخلوط و روی تامپون نخی استریل مالید؛ تامپون حداکثر چهار ساعت در واژن بماند. افزودن چند قطره روغن نارگیل بکر می‌تواند اثر ضدقارچی را تقویت کند و خروج تامپون را آسان‌تر سازد. این روش در بارداری فقط با تأیید پزشک توصیه می‌شود و در صورت احساس سوزش باید فوراً شسته شود.

سیر

سیر از دیرباز به‌عنوان «آنتی‌بیوتیک طبیعت» شناخته شده است و آلیسینِ آن با ایجاد اختلال در سنتز ارگوسترولِ غشای قارچ‌ها، به‌ویژه Candida albicans، اثر کشنده‌ای در درمان قارچ واژن دارد. در مطالعه‌ای آزمایشگاهی، عصاره سیر تازه توانست رشد کاندیدا را تا ۷۳ درصد مهار کند، درحالی‌که پودر سیر صنعتی این عدد را تنها ۳۴ درصد کاهش داد؛ بنابراین مصرف سیر تازه توصیه می‌شود. بهترین شیوه، بلع یک تا دو حبه سیر کوبیده با یک لیوان آب یا اضافه‌کردن آن در پایان پخت غذاست تا آلیسین درونش تخریب نشود. اگر طعم خام سیر آزاردهنده است، مکمل‌های بی‌بو با پوشش مقاوم به اسید معده گزینه خوبی هستند. قراردادن حبه سیر در واژن، بر‌خلاف باور رایج، می‌تواند مخاط حساس را بسوزاند و حتی سبب واژینیت شیمیایی شود؛ بنابراین از استعمال موضعیِ مستقیم اجتناب کنید.

سرکه سیب

سرکه سیب خام و فیلترنشده حاوی اسیداستیک، اسیدمالیک و ترکیبات پلی‌فنولی است که محیط را برای رشد قارچ نامساعد می‌کند. محققان می‌گویند شست‌وشوی بیرونی واژن با محلول یک قاشق غذاخوری سرکه سیب در ۲۵۰ میلی‌لیتر آب ولرم، به‌مدت پنج دقیقه و دوبار در روز، خارش و بوی بد را ظرف ۴۸ ساعت ۵۰ درصد کاهش می‌دهد. اسیداستیک با نفوذ به دیواره سلولی قارچ باعث نشت یون‌های حیاتی می‌شود و درعین‌حال، رشد لاکتوباسیلوس را مختل نمی‌کند. لازم است در درمان خانگی عفونت قارچی واژن، همواره سرکه را رقیق کنید؛ محلول غلیظ‌تر می‌تواند سبب سوزش شدید و تخریب پوشش مخاطی شود. این روش نباید بیش‌از پنج روز متوالی تکرار شود و در زنان باردار یا پوست‌های بسیار حساس، فقط پس‌از مشاوره پزشکی مجاز است.

جوش شیرین

بی‌کربنات سدیم به‌علت خاصیت قلیایی، می‌تواند دیواره‌ سلولی قارچ را تخریب و از اتصال آن به اپیتلیوم جلوگیری کند. مطالعه‌ای در Gynecological Endocrinology نشان داد ژل واژینال ۵٪ جوش شیرین، رشد کاندیدا را در محیط آزمایش تا ۸۶ درصد مهار کرده است. برای استفاده خانگی، دو قاشق چای‌خوری جوش شیرین را در یک لیتر آب جوشیده ولرم حل کنید و به‌صورت حمام نشیمن ۱۰ دقیقه‌ای به کار ببرید؛ این محلول را می‌توان روزی یک بار و حداکثر سه روز استفاده کرد. زیاده‌روی یا غلظت بالاتر ممکن است pH واژن را بیش‌ از حد قلیایی کند و مسیر را برای باکتری‌های مضر باز بگذارد. در صورت مشاهده خشکی یا پوسته‌ریزی، مصرف را متوقف کنید و از کرم مرطوب‌کننده بدون عطر بهره ببرید.

زردچوبه

کورکومینِ زردچوبه‌علاوه‌بر مهار مستقیم رشد قارچ، بیوفیلم محافظ کاندیدا را تجزیه می‌کند و دسترسی داروهای ضدقارچ را افزایش می‌دهد. در مطالعه‌ای که روی کرم واژینال ۱۰٪ کورکومین انجام شد، علائم خارش و ترشح زیاد واژن در ۷۵ درصد بیماران ظرف یک هفته برطرف شد، هرچند نرخ ریشه‌کنی کامل در مقایسه با کلوتریمازول کمتر بود. برای مصرف خانگی، می‌توان یک قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه را با یک فنجان شیر گرم و یک پنس فلفل سیاه (برای افزایش جذب کورکومین) مخلوط و روزی یک‌بار نوشید. استعمال موضعی خمیر زردچوبه و روغن نارگیل روی پوست خارجی فرج هم خارش را تسکین می‌دهد؛ اما باید دقت کرد رنگدانه‌ها لباس زیر را لکه‌دار نکنند؛ در این مواقع، شورت قاعدگی تیره‌رنگ Levva Pharma از وب‌سایت «گروچا» می‌تواند محافظ خوبی باشد.

روغن درخت چای

ترپن‌های α‑ترپینئول و ترپینن‑۴‑اُل در روغن درخت چای، غشای سلولی قارچ را از بین می‌برند و حتی بر سویه‌های مقاوم به فلوکونازول هم اثر دارند. در یک مطالعه علمی، شیاف حاوی ۲۰۰ میلی‌گرم روغن درخت چای به‌همراه روغن حامل، ظرف هفت روز ۸۰ درصد بیماران را از خارش واژن خلاص کرد. برای روش درمان خانگی عفونت قارچی واژن، سه قطره روغن درخت چای را در یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل بکر حل کنید، تامپون ارگانیک را از این ترکیب آغشته سازید و حداکثر چهار ساعت در واژن بگذارید؛ سپس حتماً شست‌وشو کنید. پیش‌از نخستین استفاده، تست حساسیت روی ساعد انجام بدهید؛ در صورت قرمزی یا کهیر از روش دیگری بهره ببرید. این روغن برای زنان باردار توصیه نمی‌شود.

روغن پونه کوهی

روغن پونه کوهی وحشی (Origanum vulgare) سرشار از تیمول و کارواکرول است؛ دو فنولی که دیواره سلولی و مسیر تنفسی قارچ را مختل می‌کنند. در یک مطالعه آزمایشگاهی، روغن پونه کوهی نسبت به کلوتریمازول ۱٪ مؤثرتر بود و در غلظت ۰٫۵٪ رشد کاندیدا را طی ۲۴ ساعت متوقف کرد. برای مصرف خارجی، سه قطره اسانس را در ۱۵ میلی‌لیتر روغن زیتون یا بادام رقیق کنید و روی پوست واژن ماساژ بدهید؛ حرارت خفیف و جریان خون موضعی اثر جذب را بالا می‌برد. از وارد‌کردن اسانس به داخل واژن خودداری کنید؛ زیرا غشای مخاطی را می‌سوزاند. اگر به گیاهان خانواده نعناع حساسیت دارید، بهتر است ابتدا تست حساسیت انجام بدهید یا به‌کلی از این روش صرف‌نظر کنید.

روغن نارگیل

روغن نارگیل فرابکر حاوی اسید لوریک، کاپریلیک و میریستیک است که خواص ضدقارچی اثبات‌شده دارند. در مقایسه‌ای بین روغن‌های گیاهی، روغن نارگیل در غلظت ۵۰ ٪ رشد کاندیدا را ۱۰۰ درصد متوقف کرد، درحالی‌که روغن زیتون تنها ۵۰ درصد مهار داشت. برای استفاده به‌منظور درمان خانگی عفونت قارچی واژن، لایه نازکی از روغن را دو تا سه بار در روز روی فرج و دهانه واژن بمالید؛ جذب سریع و حس خنک‌کنندگی آن خارش را به‌سرعت کاهش می‌دهد. همچنین می‌توانید از آن به‌عنوان روغن حامل برای اسانس‌های قوی‌تر (مثلاً درخت چای) بهره ببرید. اگر به نارگیل یا آجیل درختی حساسیت دارید، پیش‌از استفاده تست پوستی انجام بدهید. در دمای زیر ۲۴ درجه جامد می‌شود؛ کافی است ظرف را چند ثانیه در آب گرم بگذارید تا ذوب شود.

اسید بوریک

طبق گفته وب‌سایت healthline.com:

“Boric acid is a powerful antiseptic, and some people claim it can help clear up yeast infections resistant to other remedies.”

«اسید بوریک یک ضدعفونی‌کننده قوی است و برخی افراد معتقدند که می‌تواند به درمان عفونت‌های قارچی مقاوم به درمان‌های دیگر کمک کند.»

اسید بوریک به‌ویژه در عفونت‌های عودکننده یا ناشی از Candida glabrata مؤثرتر از فلوکونازول عمل می‌کند. دستورالعمل CDC پیشنهاد می‌کند شیاف ۶۰۰ میلی‌گرم اسید بوریک را هر شب به‌مدت ۱۴ روز، سپس هفته‌ای دو بار تا سه ماه برای پیشگیری از عفونت واژن، درون واژن قرار بدهید. مکانیسم اثر آن شامل اختلال در متابولیسم اسید ریبونوکلئیک قارچ و تغییر pH است. شیاف‌ها معمولاً کپسول ژلاتینی پر از پودر سفید هستند؛ پس‌از قرارگیری، ممکن است سوزش خفیفی حس شود که ظرف چند دقیقه برطرف می‌شود. بوریک اسید خوراکی سمی است و در صورت بلع، می‌تواند سبب استفراغ و اسهال شدید شود؛ پس ان را از دسترس کودکان دور نگه دارید و در دوران بارداری و شیردهی هم اصلاً مصرف نکنید.

آلوئه‌ورا

ژل آلوئه حاوی ترکیباتی نظیر گلوکومانان و گلوکورونیک اسید است که ضمن مهار رشد قارچ، التهاب بافتی و قرمزی را کاسته و روند ترمیم اپیتلیوم آسیب‌دیده را تسریع می‌کند. در درمان خانگی عفونت قارچی واژن، غلظت ۳۰ ٪ عصاره آلوئه رشد کاندیدا را ۶۷ درصد کاهش می‌دهد و به‌طور هم‌زمان سطح IL‑1β (شاخص التهاب) را پایین می‌آورد. برای کاربرد موضعی، ژل خالص بخش داخلی برگ را جدا کنید و روی ناحیه تحریک‌شده بمالید؛ ژل باید بی‌رنگ و بدون ذرات سبز پوست باشد تا از تحریک واژن جلوگیری شود. محصولات ژل آلوئه آماده را بررسی کنید که فاقد الکل، عطر و پارابن باشند؛ این مواد می‌توانند مخاط را خشک و مستعد پارگی کنند.

ویتامین C

ویتامین C افزون بر تقویت ایمنی سیستمیک با اسیدی‌کردن ادرار و ترشحات، محیط نامساعدی برای رشد کاندیدا ایجاد می‌کند. محلول اسیداسکوربیک ۱۰ میلی‌گرم ‌بر میلی‌لیتر طی ۲۴ ساعت ۵۰ درصد سلول‌های قارچ را از بین می‌برد. در انسان، مکمل خوراکی ۵۰۰‑۱۰۰۰ میلی‌گرم در روز به‌عنوان درمان کمکی توصیه می‌شود. شیاف‌های وی‌سی ۲۵۰ میلی‌گرمی نیز با آزادسازی تدریجی اسیداسکوربیک، pH واژن را بدون آسیب به لاکتوباسیلوس پایین می‌آورند. این شیاف‌ها معمولاً یک‌بار در شب و حداکثر سه شب متوالی مصرف می‌شوند. مصرف بیش‌ازحد خوراکی می‌تواند منجر به اسهال اسمزی شود؛ بنابراین دوز این ویتامین را به‌تدریج بالا ببرید.

ویتامین E

توکوفرول‌ها و توکوترینول‌های ویتامین E خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی دارند و التهاب ناشی از تهاجم قارچی را محدود می‌کنند. یک مطالعه‌ مشترک از کشورهای مکزیک و ایتالیا نشان داده است که ترکیب ویتامین E و لیکوپن رشد کاندیدا را در محیط کشت تا ۶۲ درصد مهار می‌کند و بیان ژن‌های التهابی COX‑2 را کاهش می‌دهد. برای استفاده موضعی، می‌توان یک کپسول ژلاتینی ۴۰۰ IU را سوراخ و محتویات آن را روزی یک بار روی مخاط خشک یا ترک‌خورده واژن مالید. جذب چربی‌دوست آن سبب ایجاد لایه محافظتی و کاهش سوزش می‌شود. خوردن ویتامین E خوراکی (۲۰۰‑۴۰۰ IU روزانه) نیز به بهبود ایمنی مخاطی کمک می‌کند؛ اما در بیماران با اختلال انعقادی باید با احتیاط مصرف شود.

گل همیشه‌بهار (Calendula officinalis)

فلاونوئیدهایی مانند کوئرستین و ایزوکورستین در گل همیشه‌بهار با مهار آنزیم‌های ضروری قارچ و کاهش اکسید نیتریک التهابی، دو اثر همزمان ضدقارچ و ضدالتهاب در درمان خانگی عفونت قارچی واژن دارند. در مطالعه‌ای روی ۸۴ زن، کرم ۵٪ کالندولا طی هفت روز علائم را مشابه کلوتریمازول کاهش داد؛ ولی تحمل پوستی بالاتری داشت. برای دم‌کرده موضعی، دو قاشق غذاخوری گل خشک را در یک فنجان آب جوش ۱۵ دقیقه بخیسانید، سپس پس‌از سرد‌شدن با پنبه استریل روی ناحیه درگیر بکشید. این گیاه همچنین در پدهای گرم‌کننده برند Levva Pharma (موجود در فروشگاه «گروچا») به‌عنوان افزاینده آرامش عضلانی به‌کار رفته است؛ گزینه‌ای دو منظوره برای دوران قاعدگی و درمان خارش خفیف!

درمان عفونت قارچی واژن نی نی سایت

یکی از کاربرلن نی نی سایت تجربه چهار ساله خود از عفونت قارچی شدید واژن را به اشتراک گذاشته و توضیح داده که با وجود امتحان انواع داروها و روش‌ها، تنها با ترکیبی از راهکارهای گیاهی و بهداشتی توانسته بهبود پیدا کند. او تأکید می‌کند که کاهش استرس، استفاده منظم از دمنوش‌های پنیرک و پونه کوهی، مصرف سیر و قرص لاکتوفم، به‌کارگیری شیاف‌های گیاهی مثل فیتوواژتکس، رعایت کامل بهداشت واژن، استفاده از دوش واژینال با جوش شیرین، شستن منظم ناحیه تناسلی با شامپو ملایم، و خشک نگه‌داشتن واژن بعد از شست‌وشو، همگی نقش مؤثری در درمان او داشته‌اند. همچنین توصیه کرده لباس زیرهای قدیمی را کنار بگذارید، لباس‌های نخی بپوشید، رابطه جنسی را محدود کنید و از کاندوم استفاده کنید. او از دیگران می‌خواهد این روش‌ها را مداوم انجام دهند تا از بازگشت بیماری جلوگیری شود.

در ادامه سایر نظرات را مشاهده میکنید:

کاربر شماره 1: “یه بنده خدایی هم‌میگفت شیاف عسل وسرکه سیب براش معجزه کرده…دو سوم عسل..یک سوم سرکه”

کاربر شماره 1: “شامپو بدنم فقط همون بچه فیروز خوبع حساسیتش خیلی کم”

کاربر شماره 1: “عسل در مانی هم عالیه. دوهفته انجام دادم تا چند سال راحتِ راحت بودم”

نکات مهم در استفاده از درمان‌های خانگی

پیش‌از شروع هر روش درمان خانگی عفونت قارچی واژن، به‌ویژه در بارداری یا هنگام مصرف داروهای دیگر با پزشک یا ماما مشورت کنید. این کار کمک می‌کند مطمئن شوید واقعاً با عفونت قارچی طرف هستید، نه باکتریال واژینوز یا عفونت مقاربتی. چنانچه سه تا پنج روز پس‌از شروع درمان خانگی هیچ بهبودی حس نکردید یا علائم شدیدتر شد، باید به متخصص زنان مراجعه کنید؛ خوددرمانی طولانی می‌تواند عفونت را مزمن یا مقاوم کند. همچنین از مصرف موادی که امکان حساسیت پوستی دارند (مثل اسانس غلیظ، سرکه خالص یا سیر خردنشده روی پوست) اجتناب کنید. اگر پوست شما سابقه اگزما یا آلرژی تماسی دارد، ابتدا تست روی بخش کوچکی از ساعد انجام بدهید. در همه حال، رعایت بهداشت ساده مثل شستن ملایم با آب ولرم، خشک‌کردن کامل و استفاده از لباس زیر نخی، اساس موفقیت هر درمانی است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

درحالی‌که بیشتر عفونت‌های قارچی خفیف با مراقبت خانگی یا کرم ضدقارچ بدون نسخه ظرف یک هفته آرام می‌شوند، بعضی موقعیت‌ها نیازمند ارزیابی تخصصی است تا از عوارضی مثل گسترش عفونت، ترک‌های پوستی دردناک یا خطای تشخیصی جلوگیری شود. در صورتیکه موارد زیر مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید:

• بهبود نیافتن علائم پس‌از چند روز درمان خانگی؛
• عود بیش‌از چهار بار در سال یا دو بار در شش ماه؛
• همراهی تب، درد لگنی شدید، ترشح بدبو یا خون‌آلود؛
• بروز علائم در دوران بارداری یا وجود دیابت کنترل‌نشده، ضعف ایمنی یا مصرف کورتون‌های طولانی.

سخن پایانی

درمان خانگی عفونت قارچی واژن می‌تواند راهکاری کم‌هزینه و در دسترس برای خارش و سوزش خفیف باشد، به‌شرطی که مواد با پشتوانه علمی با دوز و روش مطمئن به‌ کار روند. فراموش نکنید کلید موفقیت، تشخیص درست، رعایت بهداشت و کنار هم گذاشتن درمان طبیعی با توصیه‌های پزشکی است. اگر در طول دوره درمان نیاز به محصول بهداشتی مطمئن داشتید، نوارهای کتانی MyLady یا شورت قاعدگی ضدحساسیت Levva Pharma از فروشگاه «گروچا» می‌توانند، مانع رطوبت اضافی و تشدید قارچ شوند. در نهایت، پایش منظم نشانه‌ها و مراجعه به متخصص در صورت بهبود نیافتن، تضمین می‌کند که این مهمان ناخوانده برای همیشه نماند.