درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان (PCOS) | بررسی روش های مختلف

پلی‌کیستیک تخمدان (PCOS) یک اختلال هورمونی است که می‌تواند بر سلامت تخمدان‌ها، قاعدگی و حتی باروری زنان تأثیر بگذارد. اگرچه هیچ درمان قطعی برای این اختلال وجود ندارد؛ اما روش‌های خانگی و تغییرات در سبک زندگی می‌توانند علائم آن را کاهش بدهند و مکمل‌هایی مثل اینوزیتول، ویتامین D، امگا-۳ و گیاهانی مانند پنج‌انگشت، دارچین و بروملین در تنظیم هورمون‌ها مؤثرند. در ادامه به بررسی درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان (PCOS) اعم از تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات، مصرف فیبر، پروتئین و چربی‌های سالم، محدود‌کردن قند و غذاهای فراوری‌شده، ورزش منظم (هوازی، مقاومتی، یوگا)، مدیریت استرس و خواب کافی می‌پردازیم و به شما توضیح خواهیم داد که در صورت مواجهه با چه علائمی باید به پزشک مراجعه کنید. با ما همراه باشید.

تغذیه‌: اولین روش درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان

تغییرات در رژیم غذایی می‌تواند نقش مهمی در کاهش علائم و درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان ایفا کند. مصرف غذاهای سالم و تنظیمات غذایی می‌تواند به بهبود حساسیت به انسولین و تنظیم هورمون‌ها کمک کند.

رژیم غذایی کم کربوهیدرات

یکی از مهم‌ترین نکات در درمان خانگی سندروم پلی کیستیک تخمدان، رعایت رژیم غذایی کم کربوهیدرات است. در بسیاری از زنان مبتلا به PCOS، مقاومت به انسولین یکی از مشکلات اصلی است که باعث افزایش سطح قند خون و درنتیجه تولید بیشتر انسولین می‌شود. مصرف کربوهیدرات‌ها می‌تواند به افزایش سطح انسولین در بدن منجر شود که باعث افزایش تولید آندروژن‌ها و تشدید علائم این بیماری می‌شود. به‌همین‌دلیل، کاهش مصرف کربوهیدرات‌های ساده و افزایش مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده مانند سبزیجات، غلات کامل و میوه‌ها می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. منابع غذایی مناسب برای رژیم کم کربوهیدرات که برای درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان (PCOS) مفید هستند، عبارت‌اند از:

• سبزیجات برگ سبز؛
• میوه‌ها مانند توت‌فرنگی و تمشک؛
• غلات کامل (گندم سبوس‌دار، جو دوسر)؛
• پروتئین‌های گیاهی و حیوانی کم چربی؛
• آووکادو و روغن زیتون برای تأمین چربی‌های سالم.

افزایش مصرف فیبر

فیبر موجود در غذا به تنظیم سیستم گوارشی و کاهش مقاومت به انسولین کمک می‌کند. این مادۀ مغذی می‌تواند به کاهش سطح قند خون کمک کند و علائم PCOS را کاهش بدهد. فیبر به‌خصوص در غلات کامل، سبزیجات و میوه‌ها می‌تواند سرعت جذب قند را کاهش بدهد و باعث تثبیت سطح قند خون شود. همچنین، مصرف بیشتر فیبر می‌تواند به کاهش سطح انسولین و هورمون‌های آندروژن کمک کند. منابع غذایی غنی از فیبر که برای درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان (PCOS) مفید هستند، عبارت‌اند از:

• سبزیجات (به‌ویژه سبزیجات برگ‌دار)؛
• میوه‌ها (سیب، گلابی، توت)؛
• غلات کامل (برنج قهوه‌ای، جو دوسر)؛
• حبوبات (لپه، عدس).

مصرف پروتئین و چربی‌های سالم

پروتئین‌ها و چربی‌های سالم نقش مهمی در مدیریت علائم و درمان سندروم پلی کیستیک تخمدان در خانه دارند. پروتئین‌ها می‌توانند به تثبیت سطح قند خون کمک و احساس سیری را در فرد ایجاد کنند. همچنین، چربی‌های سالم مانند امگا-۳ می‌توانند به تنظیم هورمون‌ها و کاهش التهاب کمک کنند. مصرف پروتئین باعث کاهش سریع‌تر جذب قند در بدن و جلوگیری از نوسانات قند خون می‌شود. این کار به بهبود حساسیت به انسولین کمک و از افزایش قند خون جلوگیری می‌کند. منابع پروتئینی و چربی‌های سالم که برای درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان (PCOS) مفید هستند، عبارت‌اند از:

• منابع پروتئینی گیاهی (حبوبات، توفو، نخود فرنگی)؛
• منابع پروتئینی حیوانی (گوشت کم‌چربی، مرغ)؛
• ماهی‌های چرب (سالمون، ساردین)؛
• روغن‌های سالم (روغن زیتون، آووکادو).

محدود‌کردن مصرف قند و غذاهای فراوری‌شده

مصرف زیاد قند و غذاهای فراوری‌شده می‌تواند باعث افزایش التهاب، مقاوت به انسولین و اختلال در تنظیم هورمون‌ها شود. این مواد غذایی اغلب قند خون را به‌طور سریع بالا می‌برند که می‌تواند باعث اختلال در چرخه قاعدگی و سایر علائم PCOS شود. این نوع غذاها باعث افزایش سطح انسولین و هورمون‌های مردانه (آندروژن) می‌شوند که می‌تواند موجب ایجاد آکنه، رشد موهای زائد و تعادل‌نداشتن هورمونی در زنان مبتلا به PCOS شود. پیشنهادات متخصصان برای کاهش مصرف این مواد به‌منظور درمان خانگی سندروم تخمدان پلی کیستیک به‌صورت زیر است:

• کاهش مصرف نوشیدنی‌های شیرین و فست فود؛
• جایگزینی میان‌وعده‌های فراوری‌شده با میوه‌ها و آجیل؛
• انتخاب مواد غذایی طبیعی و کم‌شکر.

مکمل‌ها و گیاهان دارویی

مکمل‌ها و گیاهان دارویی می‌توانند به تنظیم هورمون‌ها، بهبود حساسیت به انسولین و کاهش التهاب کمک کنند. طبق گفته وب‌سایت medicalnewstoday.com:

“The researchers found Vitex agnus-castus and Cimicifuga racemosa to be most effective in managing irregular ovulation and resultant infertility. They also concluded that Cinnamomum cassia may be helpful in treating metabolic complications of PCOS.”

«محققان دریافتند که گیاه پنج‌انگشت (درخت عفیف یا فلفل راهبان هم نامیده می‌شود) و کوهوش سیاه در مدیریت تخمک‌گذاری نامنظم و نازایی ناشی از آن، مؤثرترین بودند. آن‌ها همچنین نتیجه گرفتند که دارچین چینی (سلیخه) ممکن است در درمان عوارض متابولیک PCOS مفید باشد.»

برخی از مکمل‌ها مانند اینوزیتول، بروملین و ویتامین D هم می‌توانند علائم PCOS را کاهش بدهند.

اینوزیتول

اینوزیتول یکی از مهم‌ترین مکمل‌ها برای درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان PCOS است. این ماده به‌ویژه در تنظیم هورمون‌های جنسی و بهبود حساسیت به انسولین نقش دارد. مصرف این مکمل می‌تواند موجب بهبود تخمک‌گذاری و افزایش شانس بارداری در زنان مبتلا به PCOS شود. منابع غذایی و مکمل‌های اینوزیتول عبارت‌اند از:

• مکمل‌های اینوزیتول (شایع‌ترین شکل، اینوزیتول ترکیبی با D-chiro inositol)؛
• مواد غذایی غنی از اینوزیتول مانند مرکبات و سبزیجات برگ‌دار.

بروملین

بروملین یک آنزیم طبیعی است که می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود عملکرد تخمدان‌ها کمک کند. این آنزیم به‌ویژه در زنان مبتلا به PCOS که با التهاب مزمن مواجه هستند، مؤثر است. در واقع بروملین به‌دلیل خاصیت ضدالتهابی خود می‌تواند به کاهش التهاب تخمدان‌ها و بهبود عملکرد آن‌ها در زنان مبتلا به PCOS کمک کند. آناناس مهم‌ترین منبع طبیعی بروملین در دنیا است.

ویتامین D و امگا-3

ویتامین D و اسیدهای چرب امگا-۳ نقش مهمی در مدیریت PCOS ایفا می‌کنند. امگا-۳ به بهبود حساسیت به انسولین و کاهش علائم مرتبط با PCOS کمک می‌کند، درحالی‌که ویتامین D به تنظیم سطح انسولین و هورمون‌های جنسی در بدن کمک می‌کند و می‌تواند به تنظیم قاعدگی در زنان مبتلا به PCOS کمک کند. منابع غذایی و مکمل‌های ویتامین D و امگا-3 که برای درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان (PCOS) مفید هستند، عبارت‌اند از:

• منابع ویتامین D: (مکمل‌ها، ماهی چرب، تخم‌مرغ)؛
• منابع امگا ۳: (ماهی سالمون، گردو، دانه‌های چیا).

در انتها، باید به شما بگوییم که پد روزانه خیلی نازک کتانی تافته مدل Penti Plus برای کنترل ترشحات طبیعی در فازهای میان‌دوره‌ای و پیش‌از پریود مناسب است. پوشیدن پد روزانه کمک می‌کند تغییرات حجم و رنگ ترشحات را سریع‌تر متوجه شوید و در صورت نیاز اقدامات مراقبتی مثل تنظیم رژیم یا مشورت پزشکی را به‌موقع انجام بدهید.

نقش ورزش و فعالیت بدنی در درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان

ورزش و فعالیت بدنی به‌عنوان بخش ضروری از مدیریت و درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان شناخته می‌شود. انجام ورزش‌های منظم می‌تواند به کاهش التهاب، بهبود حساسیت به انسولین و کنترل وزن کمک کند. در این بخش به انواع فعالیت‌های ورزشی که می‌توانند در درمان خانگی PCOS مؤثر باشند، خواهیم پرداخت.

ورزش‌های هوازی با شدت متوسط

ورزش‌های هوازی (کاردیو) مانند دویدن، پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری و شنا می‌توانند تأثیرات چشمگیری در کاهش وزن و بهبود حساسیت به انسولین داشته باشند. این فعالیت‌ها به‌ویژه برای کاهش چربی‌های اضافی بدن که عامل اصلی افزایش مقاومت به انسولین در زنان مبتلا به PCOS هستند، مفیدند.

پیشنهاد محققان برای شروع برنامه ورزشی به‌شکل زیر است:

• شروع با ۳۰ دقیقه پیاده‌روی سریع یا دوچرخه‌سواری در روز؛
• افزایش تدریجی مدت‌زمان و شدت فعالیت برای رسیدن به 150 دقیقه در هفته؛
• ترکیب ورزش‌های هوازی با تمرینات مقاومتی برای بهترین نتیجه.

تمرینات مقاومتی

تمرینات مقاومتی (وزنه‌برداری و تمرینات با وزن بدن) به افزایش متابولیسم، افزایش مصرف کالری حتی در حالت استراحت و کاهش چربی بدن کمک می‌کنند. این تمرینات می‌توانند به افزایش میزان عضله و تقویت استخوان‌ها کمک کنند و تأثیر مثبتی بر سطح هورمون‌ها و کاهش مقاومت به انسولین داشته باشند.

نمونه‌هایی از تمرینات مقاومتی مناسب عبارت‌اند از:

• تمرینات با وزنه (مانند اسکات و ددلیفت)؛
• تمرینات با وزن بدن (مانند شنا و درازنشست)؛
• استفاده از دستگاه‌های مقاومتی در باشگاه.

یوگا و تمرینات تنفسی

یوگا و تمرینات تنفسی نه‌تنها برای کاهش استرس بلکه برای بهبود تعادل هورمونی و کاهش علائم PCOS مفید هستند. یوگا 

یوگا می‌تواند به کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس) کمک و هورمون‌های استروژن و پروژسترون را تنظیم کند. همچنین، تمرینات تنفسی در یوگا می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود عملکرد تخمدان‌ها کمک کنند.

تمرینات تنفسی برای آرامش و کاهش اضطراب عبارت‌اند از:

• تمرینات تنفسی دیافراگمی (شکم‌تنفس)؛
• تمرینات تنفسی با تمرکز بر آرامش و کاهش تنش عضلانی؛
• استفاده از تمرینات یوگای آرام‌بخش مانند «شواسانا» برای کاهش استرس.

مدیریت استرس و خواب

مدیریت استرس و بهبود کیفیت خواب از عوامل مهم در درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان هستند. استرس می‌تواند باعث افزایش سطح کورتیزول و اختلال در هورمون‌ها شود که به نوبه خود می‌تواند علائم PCOS را تشدید کند. همچنین، خواب کافی در تنظیم هورمون‌ها و کاهش علائم این اختلال مؤثر است.

تکنیک‌های کاهش استرس

کاهش استرس می‌تواند به کاهش سطح کورتیزول و بهبود وضعیت هورمونی در زنان مبتلا به PCOS کمک کند. کاهش استرس همچنین علائمی مانند آکنه، اضافه وزن و بی‌نظمی قاعدگی را کاهش می‌دهد. برخی از روش‌های کاهش استرس شامل تمرینات ذهن‌آگاهی، مدیتیشن و ماساژ است.

روش‌های مؤثر برای کاهش استرس روزانه عبارت‌اند از:

• استفاده از تمرینات مدیتیشن و ذهن‌آگاهی؛
• گوش‌دادن به موسیقی آرام‌بخش یا صدای طبیعت؛
• انجام فعالیت‌های هنری یا خلاقانه مانند نقاشی یا نوشتن برای تخلیه هیجانات.

بهبود کیفیت خواب

خواب کافی یکی از مهم‌ترین عوامل در تنظیم هورمون‌هایی مانند انسولین، استروژن و پروژسترون و بهبود علائم PCOS است. خواب ناکافی می‌تواند باعث اختلال در سطح هورمون‌ها و افزایش استرس شود که تأثیر منفی بر وضعیت تخمدان‌ها دارد. 

اما چه راهکارهایی برای بهبود کیفیت خواب وجود دارند؟

• رعایت یک روتین منظم خواب و بیداری؛
• اجتناب از مصرف کافئین و الکل پیش‌از خواب؛
• استفاده از محیط‌های تاریک و آرام برای خواب.

برای بهبود کیفیت خواب، پد بالینی پنبه‌ریز Panberes مدل Diamond با سطح نرم و جذب متوسط از ایجاد التهاب و حساسیت پوستی جلوگیری می‌کنند و به مدیریت راحت‌تر ترشحات میان‌دوره‌ای یاری می‌رسانند.

مراقبت‌های بهداشتی و پیگیری پزشکی

مراجعه منظم به پزشک و انجام آزمایش‌های هورمونی می‌تواند به مدیریت بهتر و درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان PCOS کمک کند. این پیگیری‌ها به تشخیص مشکلات دیگر مرتبط با PCOS و پیشگیری از مشکلات بیشتر کمک می‌کند. در واقع مراجعه به پزشک می‌تواند به شناسایی علائم جدید و پیچیده‌تر کمک کند. این اقدام به‌ویژه در پیشگیری از مشکلاتی مانند دیابت نوع ۲، مشکلات قلبی و مشکلات باروری مفید است. آزمایش‌های هورمونی مانند بررسی سطح انسولین، تست گلوکز و آزمایش‌های تیروئیدی می‌توانند در ارزیابی میزان مقاومت به انسولین و تنظیم هورمون‌های جنسی کمک کنند. مشاوره با متخصص تغذیه هم می‌تواند به تنظیم رژیم غذایی و ایجاد یک برنامه غذایی مناسب کمک کند، درحالی‌که فیزیوتراپیست می‌تواند برنامه ورزشی مناسبی برای کاهش علائم PCOS طراحی کند.

همچنین در حوزه رعایت بهداشت فردی، نوار بهداشتی بالدار ضخیم کتان مولپد Molped مدل Maxi Soft با جذب بسیار بالا و پارچۀ کتانی ضدحساسیت مناسب روزهایی هستند که خانم‌های مبتلا به PCOS دچار خونریزی نامنظم یا سنگین می‌شوند. تنفس‌پذیری بالا و حفاظت کامل از نشتی به حفظ اطمینان و احساس راحتی در خانه کمک می‌کند.

سخن پایانی

تغییرات سبک زندگی، به‌ویژه تغییرات تغذیه‌ای، ورزش منظم، مدیریت استرس و خواب کافی می‌توانند تأثیرات مثبتی در کاهش علائم و درمان خانگی پلی کیستیک تخمدان (PCOS) داشته باشند. همچنین، مکمل‌های طبیعی و گیاهی مانند اینوزیتول و بروملین می‌توانند به تنظیم هورمون‌ها و بهبود عملکرد تخمدان‌ها کمک کنند. به یاد داشته باشید که برای درمان و مدیریت بهتر PCOS، مشاوره با متخصصان ضروری است تا روش‌های درمانی مناسب برای شما انتخاب شود.

منابع:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pcos/diagnosis-treatment/drc-20353443

https://www.healthline.com/health/womens-health/natural-treatment-pcos#talk-with-your-doctor

https://www.medicalnewstoday.com/articles/326560#herbal-products