خارش واژن در بارداری | 5 راه درمان خانگی خارش واژن

خارش واژن در بارداری اغلب به‌دلیل تغییرات هورمونی، افزایش ترشحات واژن، عفونت‌های قارچی یا باکتریایی، حساسیت‌های پوستی یا بیماری‌های مقاربتی ایجاد می‌شود. اگرچه این عارضه در اکثر موارد بی‌خطر است؛ اما گاهی می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر مانند واژینوز باکتریایی یا کلستاز بارداری باشد. در چنین شرایطی، پزشک ممکن است داروهای ضدقارچ یا آنتی‌بیوتیک تجویز کند. در هر صورت خوددرمانی بدون مشورت پزشک می‌تواند خطرناک باشد. این مقاله به بررسی جامع علل، علائم، روش‌های پیشگیری و درمان این عارضه می‌پردازد و راهکارهایی عملی برای مدیریت آن در اختیار شما قرار می‌دهد؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.

علت خارش واژن در بارداری چیست؟

شاید شما هم با این سوال آشنا باشید که علت خارش واژن چیست، اما دلایل مختلفی برای خارش واژن در دوران بارداری وجود دارد. بیشتر این موارد نیازی به درمان جدی ندارند؛ اما برخی از آن‌ها نیازمند درمان دارویی هستند. علل احتمالی عبارت‌اند از:

عفونت قارچی واژن

عفونت قارچی واژن (که به آن برفک واژن یا کاندیدیازیس هم گفته می‌شود) توسط قارچی به نام کاندیدا آلبیکانس ایجاد می‌شود. این عفونت‌ها در سه‌ماهه دوم شایع‌ترند و اگرچه ناراحت‌کننده‌اند؛ اما معمولاً برای جنین خطری ندارند. در این نوع عفونت، ترشحاتی غلیظ و شبیه پنیر سفید ممکن است مشاهده شود. در موارد شدید، ممکن است پوست دچار ترک یا تورم شود. همچنین در نظر داشته باشید که درست است که امکان درمان خانگی عفونت قارچی واژن وجود دارد اما توصیه می شود که در صورت بروز علائم حاد حتما به متخصص مراجعه نمایید.

عفونت‌های مقاربتی

عفونت‌های مقاربتی مانند تبخال تناسلی، کلامیدیا، سوزاک و تریکومونیازیس می‌توانند باعث خارش واژن شوند. درمان این عفونت‌ها بسیار مهم است؛ چون ممکن است به جنین منتقل شوند و عوارض جدی ایجاد کنند.

عفونت باکتریایی واژن

عفونت باکتریایی واژن (BV) زمانی رخ می‌دهد که تعادل بین باکتری‌های سالم واژن به هم بخورد و برخی از آن‌ها بیش‌ازحد رشد کنند که باعث التهاب و خارش واژن در بارداری می‌شود. این عفونت می‌تواند خطر زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و مشکلات تنفسی را برای نوزاد افزایش دهد. همچنین در نظر داشته باشید که توصیه می شود که با علائم عفونت واژن آشنا باشید تا در زمان بروز هر کدام از علائم به سلامتی خود بیشتر اهمیت دهید.

عفونت استرپتوکوک گروه B

عفونت استرپتوکوک گروه B نوعی باکتری رایج است که بین ۱۰ تا ۳۰ درصد زنان باردار، آن را حمل می‌کنند. در حین زایمان، این باکتری می‌تواند به نوزاد منتقل شود و مشکلات جدی ایجاد کند. معمولاً در هفته ۳۵ بارداری، غربالگری برای آن انجام و در صورت لزوم درمان می‌شود.

تغییرات هورمونی

یکی از شایع‌ترین علل خارش واژن، تغییرات هورمونی هستند. افزایش سطح استروژن و پروژسترون می‌تواند باعث تغییر در pH واژن و افزایش ترشحات شود. این تغییرات می‌توانند باعث خشکی، سوزش و خارش واژن شوند و محیط واژن را مستعد رشد قارچ‌ها یا باکتری‌ها کنند. همچنین تغییرات هورمونی بارداری می‌توانند پوست را حساس‌تر کنند و باعث خشکی، ترک، جوش و خارش شوند.

کلستاز بارداری

کلستاز بارداری یک بیماری کبدی نادر است که معمولاً در سه‌ماهه سوم رخ می‌دهد و می‌تواند باعث خارش شدید در سراسر بدن، از جمله واژن، به‌خصوص در شب‌ها شود. این بیماری ممکن است خطر زایمان زودرس یا سقط جنین را افزایش دهد و نیاز به نظارت پزشکی دارد. در چنین شرایطی ممکن است پزشک زایمان زودرس را توصیه کند.

برخی دیگر از علل خارش واژن در بارداری عبارت‌اند از:

• آماده‌سازی بدن برای شیردهی: شیردهی یا آماده‌سازی بدن برای آن، سطح استروژن را کاهش می‌دهد و می‌تواند باعث خشکی و خارش واژن شود؛
• مصرف برخی داروها: برخی داروها مانند آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای ضدافسردگی ممکن است باعث خشکی و خارش واژن شوند؛
• رشد موها در ناحیه تناسلی: رشد زیاد موی ناحیه تناسلی در دوران بارداری، به‌ویژه اگر لباس زیر یا شلوار تنگ بپوشید و موها به پوست ساییده شوند، ممکن است باعث خارش شود؛
• استفاده از محصولات بهداشتی معطر، صابون‌های قوی یا لباس زیر غیرنخی: این عوامل می‌توانند پوست حساس واژن را تحریک کنند و باعث خارش شوند. در دوران بارداری، پوست به‌دلیل افزایش جریان خون و تغییرات هورمونی حساس‌تر می‌شود.

علائم همراه با خارش واژن

خارش واژن ممکن است به‌تنهایی یا همراه با علائم دیگر ظاهر شود. علائم شایع شامل موارد زیر هستند:

• ترشحات غیرعادی: ترشحات سفید و پنیری (عفونت قارچی)، خاکستری با بوی ماهی (واژینوز باکتریایی) یا زرد/سبز با بوی تند (بیماری‌های مقاربتی)؛
• سوزش یا درد: به‌ویژه هنگام ادرار یا رابطه جنسی؛
• قرمزی یا تورم: در ناحیه تناسلی؛
• بوی بد: که ممکن است پس‌از رابطه جنسی تشدید شود.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، به‌ویژه اگر شدید یا مداوم باشند، مراجعه به پزشک ضروری است.

درمان خارش واژن در دوران بارداری

روش‌های مختلفی برای درمان خارش واژن وجود دارد که بسته به علت زمینه‌ای آن متفاوت است. این روش‌ها شامل درمان‌های خانگی، داروهای بدون نسخه و داروهای تجویزی هستند.

درمان‌های خانگی

درمان‌های خانگی معمولاً علت اصلی خارش را برطرف نمی‌کنند؛ اما می‌توانند علائم را به‌ویژه زمانی که خارش خفیف باشد، تسکین دهند.

برخی از درمان‌های خانگی مفید عبارت‌اند از:

• کمپرس سرد: قراردادن کمپرس سرد روی ناحیه تناسلی یا گرفتن حمام سرد می‌تواند التهاب و خارش را کاهش دهد؛
• حمام با جوش شیرین: مخلوط‌کردن ¼ تا ۲ فنجان جوش شیرین در یک وان پر از آب گرم (نه داغ) می‌تواند کمک‌کننده باشد. ساخت خمیر جوش شیرین و آب و استفاده از آن روی پوست دچار خارش هم درمان دیگری است که می‌توانید امتحان کنید؛ 
• ژل آلوئه‌ورا: این ژل با خاصیت ضدالتهابی می‌تواند پوست تحریک‌شده را آرام کند؛
• حمام بلغور جو دوسر: نشستن در وان حاوی بلغور جو دوسر می‌تواند به تسکین پوست کمک کند؛
• ماست پروبیوتیک: مصرف یا استفاده موضعی ماست بدون شکر ممکن است به تعادل فلور واژن کمک کند.

داروهای بدون نسخه

برای درمان عفونت‌های قارچی خفیف، داروهای ضدقارچ بدون نسخه در دسترس هستند. این داروها شامل کرم‌ها و پمادهایی برای استفاده روی پوست و شیاف‌هایی هستند که در داخل واژن قرار داده می‌شوند. داروهای ضدقارچ رایج که در محصولات واژینال بدون نسخه استفاده می‌شوند، عبارت‌اند از:

• کلوتریمازول
• میکونازول
• تیوکونازول
• تِرکونازول

این داروهای موضعی در هر مرحله‌ای از بارداری قابل‌استفاده هستند و برای جنین خطری ندارند.

همچنین داروهای موضعی وجود دارند که حاوی مواد ضدقارچ نیستند؛ اما با استفاده از بی‌حس‌کننده‌هایی مانند بنزوکائین یا لیدوکائین، خارش را کاهش می‌دهند. این نوع داروها زمانی مفید هستند که خارش ناشی از عفونت قارچی نباشد.

داروهای تجویزی

در وب‌سایت very well health نوشته شده است که:

“The Centers for Disease Control and Prevention (CDC) recommends a seven-day course of a topical antifungal as the most appropriate option for treating a yeast infection during pregnancy. Prescription-strength versions are available if the infection is severe.”

«مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) استفاده از یک دوره هفت‌روزه از داروهای ضدقارچ موضعی را به‌عنوان بهترین گزینه برای درمان عفونت قارچی در دوران بارداری توصیه می‌کند. در موارد شدید، نسخه‌های قوی‌تری هم در دسترس هستند.»

بااین‌حال، داروهای ضدقارچ خوراکی توصیه نمی‌شوند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هشدار داده است که استفاده از دوزهای بالای داروی فلوکونازول به‌دلیل خطر نقص‌های مادرزادی، به‌ویژه در سه‌ماهه اول بارداری و دوزهای بالای ۴۰۰ میلی‌گرم باید اجتناب شود.

در صورت بروز تبخال تناسلی فعال در دوران بارداری، مصرف داروی ضدویروس تجویزی مانند آسیکلوویر ضروری است. سایر عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک هم نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل سفتریاکسون دارند. عفونت باکتریایی واژن (BV) معمولاً با آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند مترونیدازول یا کلیندامایسین درمان می‌شود.

چه زمانی باید نگران خارش واژن در دوران بارداری باشید؟

اگر پس‌از شروع درمان برای عفونت واژن، علائم شما بهبود نیافت یا بدتر شد، حتماً باید با پزشک خود مشورت کنید، به‌ویژه در موارد زیر:

• علائم پس‌از چند روز درمان بهتر نمی‌شوند یا بدتر می‌شوند؛
• عفونت واژن پس‌از درمان بازمی‌گردد؛
• علائم جدیدی در طول یا بعداز درمان بروز می‌کند؛
• در دوران بارداری، چند بار دچار عفونت واژن می‌شوید.

چه زمانی باید با اورژانس تماس بگیرید؟

در صورت مشاهده علائم سقط جنین یا عوارض دیگر بارداری، بلافاصله با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه کنید. به‌خصوص اگر:

• حرکت جنین متوقف شده است؛
• دچار خونریزی شدید واژینال یا ترشحات قهوه‌ای و آبکی شده‌اید؛
• انقباضات رحمی، نشت مایع یا دیگر علائم زایمان زودرس را تجربه می‌کنید.

پیشگیری از خارش واژن

با رعایت برخی نکات می‌توانید خطر ابتلا به عفونت قارچی و سایر علل خارش واژن در بارداری را کاهش دهید:

• ناحیه تناسلی را تمیز و خشک نگه دارید. از صابون ملایم و بدون عطر استفاده و ناحیه را با حولۀ تمیز و نرم خشک کنید؛
• بعداز اجابت مزاج، همیشه از جلو به عقب خود را تمیز کنید تا از ورود باکتری‌ها به واژن جلوگیری شود؛
• از دوش واژینال پرهیز کنید؛ زیرا تعادل طبیعی باکتری‌ها و قارچ‌های مفید را بر هم می‌زند؛
• از صابون‌ها، افزودنی‌های حمام و شوینده‌های معطر استفاده نکنید. دئودورانت‌های مخصوص ناحیه تناسلی هم مناسب نیستند؛
• از وان آب داغ و حمام‌های بسیار گرم پرهیز کنید؛ چون باعث خشکی پوست واژن می‌شوند؛
• از لباس زیر نخی و نازک استفاده کنید و آن را به‌محض خیس یا عرقی شدن عوض کنید؛
• از پوشیدن شلوار یا دامن تنگ خودداری کنید و لباس‌های راحت و گشاد بپوشید.

بهترین مکان برای خرید محصولات بهداشتی بارداری و قاعدگی کجاست؟

فروشگاه اینترنتی گروچا با هدف بهبود تجربه بهداشتی و راحتی بانوان در دوران قاعدگی و بارداری، مجموعه‌ای کامل از محصولات بهداشتی را عرضه می‌کند. در این فروشگاه می‌توانید انواع نوار بهداشتی در مدل‌های روزانه، شبانه، مسافرتی و بال‌دار را با کیفیت بالا تهیه کنید. همچنین گروچا با عرضه پدهای روزانه متنوع به بانوان کمک می‌کند در تمام روزهای ماه احساس تمیزی و طراوت داشته باشند و ترشحات بارداری خود را به‌راحتی مدیریت کنند.

یکی از مزیت‌های برجسته گروچا، عرضه کاپ قاعدگی در سایزها و برندهای مختلف است؛ محصولی به‌صرفه، سازگار با محیط‌زیست و مناسب برای بانوانی که به‌دنبال جایگزینی برای نوار بهداشتی هستند. همچنین شورت قاعدگی با قابلیت جذب بالا، طراحی ارگونومیک و ظاهری زیبا در این فروشگاه موجود است که برای استفاده روزانه یا در کنار کاپ قاعدگی و نوار بهداشتی انتخابی عالی محسوب می‌شود.

دیگر محصولات ویژه بارداری گروچا عبارت‌اند از:

• شورت بارداری: شورت‌های بارداری با طراحی متناسب با تغییرات بدنی دوران حاملگی از جنس نرم و ضدحساسیت برای راحتی بیشتر مادران عرضه می‌شوند؛​
• شلوار و جوراب شلواری بارداری: شلوارهای بارداری با کمر قابل‌تنظیم و پارچه‌های نرم و جوراب شلواری‌های با ضخامت مناسب برای حمایت از شکم و کمر در دوران بارداری موجود هستند؛
• تست بارداری (بی‌بی چک): انواع تست‌های بارداری در مدل‌های مختلف برای تشخیص سریع و دقیق در دسترس هستند. ​

گروچا با تمرکز بر کیفیت، تنوع و سلامت بانوان، تلاش می‌کند بهترین محصولات بهداشتی را با قیمت مناسب و ارسال سریع به دست مشتریان برساند. اگر به‌دنبال تجربه‌ای راحت‌تر، ایمن‌تر و سازگار با بدن خود در دوران پریود یا بارداری هستید، فروشگاه گروچا می‌تواند انتخابی مطمئن باشد.

سخن پایانی

علت خارش واژن در بارداری می‌تواند تغییرات هورمونی، مصرف برخی داروها و ابتلا به عفونت‌ها باشد. درمان‌های خانگی می‌توانند خارش را کاهش دهند؛ اما در صورت وجود عفونت یا علائم شدید، مراجعه به پزشک ضروری است. عفونت‌های واژینال بسته به نوع آن با داروهای بدون نسخه یا تجویزی درمان می‌شوند. برای حفظ سلامت واژن، بهداشت شخصی را رعایت، عواملی را که باعث تحریک یا خارش می‌شوند شناسایی و از آن‌ها دوری کنید. آگاهی از علل و علائم این عارضه به زنان باردار کمک می‌کند تا این دوره را با آرامش بیشتری سپری و سلامت خود و جنین را حفظ کنند.

منابع:

https://www.verywellhealth.com/vaginal-itching-3521009

https://www.medicalnewstoday.com/articles/vaginal-itching-during-pregnancy#summary