14 علت دوبار پریود شدن در ماه و راه های درمان
اگرچه تغییرات گاه‌به‌گاه در چرخه قاعدگی غیرمعمول نیست، اما تجربه مکرر دو دوره پریود در یک ماه هم می‌تواند اذیت‌کننده باشد و هم ممکن است نشانه یک شرایط پزشکی خاص باشد. مثلا علت دوبار پریود شدن در ماه ممکن است خیلی ساده تغییرات وزن یا خوردن قرص‌های مربوط به پیشگیری از بارداری باشد. یا برخی بیماری‌های مثل مشکلات تیروئید و اندومتریوز هم می‌توانند باعث دوبار در ماه پریود شدن بشوند.
در این مقاله 14 علت پریود شدن مکرر و تجربه دو دوره قاعدگی در یک ماه را بررسی میکنیم. همچنین چند راه درمان دوبار پریود شدن در ماه را هم به شما می‌گوییم.
علت دوبار پریود شدن چیست؟
چرخه قاعدگی به طور متوسط ۲۸ روز طول می‌کشد، اما می‌تواند از ۲۴ تا ۳۸ روز متغیر باشد. پس طبیعی است افرادی که چرخه قاعدگی کوتاه‌تری دارند، در یک ماه تقویمی دو دوره قاعدگی داشته باشد. علاوه بر این هر کسی ممکن است در برخی دوره‌ها یک ناهنجاری یک‌باره در چرخه پریود خود تجربه کنند و دو بار در ماه پریود شود.
به‌طور کلی علت دوبار پریود شدن در ماه می‌تواند برخی شرایط جسمی مثل چاق شدن یا پیش‌یائسگی باشد. علت پریود دوبار در ماه همچنین ممکن است به‌دلیل مشکلات پزشکی از جمله فیبروم رحمی و بیماری التهابی لگن باشد.
در ادامه هرکدام از این دو گروه علت پریود شدن مکرر را جداگانه و با جزییات بیشتر بررسی میکنیم.
دلایل جسمی دوبار در ماه پریود شدن
خوشبختانه در بیشتر موارد علت پریود شدن مکرر فقط یک شرایط جسمی یا روحی ساده است. یعنی نیازی نیست تا بابت دوبار در ماه پریود شدن نگران شوید یا حتی دارویی بخورید. مثلا علت دوبار پریود شدن در ماه می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
1. نوسانات هورمونی
تعداد دفعات پریود، تعداد روزهایی که دوره پریود طول می‌کشد و میزان خونریزی برای هر فرد، همگی تحت تأثیر سطح هورمون‌های بدن قرار دارند. سطح هورمون‌ها در بددن هر فرد متقاوت است و حتی در طول زندگی در نوسان خواهد بود.
میانگین چرخه قاعدگی ۲۸ روز است. اما در برخی افراد این چرخه می‌تواند کوتاهتر و مثلا ۲۴ روز باشد. بنابراین از نظر پزشکی، دوبار در ماه پریود شدن ممکن است و اصلا چیز نگران‌کننده‌ای نیست. یعنی علت پریود دوبار در ماه می‌تواند خیلی ساده فقط داشتن چرخه قاعدگی کوتاهتر باشد.
2. پیش یائسگی
پیش‌یائسگی درواقع سال‌های نزدیک به یائسگی است که در آن هورمون‌های فرد شروع به تغییر می‌کنند. در این مدت، سطح استروژن در بدن کمتر می‌شود و احتمالا چرخه قاعدگی فرد نامنظم شده و پریودهای او را بیشتر (یا کمتر) می‌شود.
پیش‌یائسگی ممکن است تا 10 سال طول بکشد. در طول این مدت، افراد اغلب چرخه‌های قاعدگی نامنظمی را تجربه می‌کنند، از جمله چرخه‌های کوتاهتر یا طولانی‌تر، قطع پریود یا خونریزی شدیدتر یا خفیف‌تر.
پس علت پریود شدن مکرر می‌تواند صرفا نشانه‌ای از ورود شما به دوره جدید زندگی‌تان باشد و لازم نیست کاری برای درمان آن بکنید.
3. سن پایین و تازه پریود شدن
چرخه‌های قاعدگی نامنظم در افراد نوجوانی که تازه پریود شده‌اند، اتفاق رایجی است. بیشتر افراد در دوران بلوغ ممکن است چرخه‌های قاعدگی کوتاهتر یا گاهی طولانی‌تری داشته باشند. مثلا چرخه‌های قاعدگی نوجوانان می‌تواند از 21 تا 45 روز طول بکشد. همین موضوع می‌تواند باعث دوبار در ماه پریود شدن در آن‌ها شود.
درضمن سطح هورمون در دوران بلوغ نوسان زیادی دارد. ثابت شدن چرخه قاعدگی یک فرد نوجوان می‌تواند حدود ۳ سال طول بکشد.
4. بارداری
خونریزی نامنظم در اوایل بارداری شایع است. اگر از نظر جنسی فعال هستید و دو بار در ماه خونریزی قاعدگی دارید، ممکن است باردار باشید. اگر برای پیدا کردن علت دوبار پریود شدن در ماه مشکوک به بارداری هستید، آزمایش بارداری خانگی انجام دهید. چنانچه جواب منفی بود، برای آزمایش مجدد چند روز صبر کنید.
البته لکه‌بینی می‌تواند ناشی از بارداری خارج رحمی و عوارض اوایل بارداری باشد. بنابراین در این‌صورت حتما موضوع را به پزشک زنان خود بگویید.
5. افزایش وزن یا چاقی
افزایش سریع وزن می‌تواند چرخه قاعدگی را به هم بریزد. دلیلش این است که این اتفاق بر بخشی از مغز که هورمون‌ها را تنظیم میکند، یعنی هیپوتالاموس، تأثیر می‌گذارد. پس بالا رفتن وزن و چاق شدن می‌تواند باعث نوسانات هورمونی شود. همانطور هم که گفتیم این نوسانات می‌تواند علت دوبار پریود شدن در ماه باشد.
عدم تعادل هورمونی همچنین می‌تواند باعث خونریزی شدیدتر، گرفتگی بیشتر و درد طولانی‌تر در طول قاعدگی شود. تغییرات قاعدگی مرتبط با وزن زمانی شدیدتر است که چربی اضافی بیشتر در اطراف شکم باشد.
وب‌سایت تخصصی verywellhealth.com هم در مقاله‌ای درباره علت پریود شدن مکرر می‌نویسد:
Obesity has a complex relationship with menstruation. High levels of fat (adipose tissue) can upset the balance of sex hormones and lead to excess estrogen. Too much estrogen can make you have short menstrual cycles and more periods.
چاقی رابطه پیچیده‌ای با پریود دارد. سطح بالای چربی (بافت چربی) می‌تواند تعادل هورمون‌های جنسی را به هم بزند و استروژن اضافی در بدن تولید کند. استروژن بیش از حد هم می‌تواند باعث شود چرخه‌های قاعدگی کوتاهتر شود و فرد دوره‌های قاعدگی بیشتری داشته باشد.
6. استرس
تغییرات در روال روزمره زندگی و استرس می‌تواند روی چرخه قاعدگی فرد تأثیر بگذارد. به‌همین دلیل استرس می‌تواند باعث شود که شما دو بار در یک ماه پریود شوید یا حتی زودتر پریود شوید. خوشبختانه اگر علت دوبار پریود شدن در ماه استرس باشد، با بازگشت به روال عادی، چرخه قاعدگی هم دوباره به حالت عادی برمی‌گردد.
درواقع وقتی استرس زیاد می‌شود می‌تواند عملکرد هیپوتالاموس را مختل کند. در این شرایط بدن با آزاد شدن مثدار اضافی هورمون استرس (کورتیزول) مواجه می‌شود. دوز بالای کورتیزول می‌تواند توانایی بدن را در تنظیم هورمون‌ها کم کند. بنابراین فردی که استرس دارد احتمالا چرخه‌های قاعدگی نامنظم و دوره‌های طولانی‌تر یا کوتاهتر پریود را تجربه میکند.
دلایل پزشکی دوبار در ماه پریود شدن
علت پریود دوبار در ماه همچنین می‌تواند شرایط پزشکی و جسمی باشد. از قطع داروهای ضدبارداری گرفته یا مصرف برخی داروها و حتی یک‌سری مشکلات سلامتی ممکن است علت دوبار پریود شدن در ماه باشند.
برخی از مهمترین دلایل پزشکی دوبار در ماه پریود شدن عبارتند از:
1. کنار گذاشتن یا قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری
قرص‌های ضدبارداری خوراکی حاوی هورمون‌هایی هستند که مانع تخمک‌گذاری می‌شوند. پس مصرف این قرص‌ها می‌تواند چرخه قاعدگی را به‌هم بریزد. زمانی که مصرف قرص را قطع می‌کنید یا حتی فقط یک یا دو قرص یادتان می‌رود، می‌تواند باعث دوبار در ماه پریود شدن بشود.
حتی سایر موارد جلوگیری از بارداری مثل چسب ضدبارداری، ایمپلنت یا حلقه هم می‌تواند علت دوبار پریود شدن در ماه باشد. استفاده از دستگاه داخل رحمی (IUD) هم می‌تواند منجر به لکه‌بینی شود.
روش صحیح شروع مجدد کنترل بارداری پس از فراموش کردن یک یا چند دوز، به نوع آن بستگی دارد. همیشه اطلاعات همراه قرص‌های خود را بخوانید.
2. مصرف برخی داروها
علاوه بر روش‌های هورمونی کنترل بارداری، برخی داروها هم می‌توانند چرخه قاعدگی را مختل کنند. حتی یک‌سری داروهای کاهش کلسترول هم می‌توانند باعث الگوهای غیرطبیعی خونریزی پریودی بشوند. به‌طورکلی علت پریود شدن مکرر می‌تواند به‌دلیل مصرف یکی از داروهای زیر باشد:
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
- آسپرین
- داروهای شیمی‌درمانی
- درمان‌های تیروئید
- هورمون‌درمانی (به‌عنوان مثال، در دوران یائسگی)
در این شرایط و اگر دوبار در ماه پریود شدن شما را اذیت میکند حتما این عوارض مصرف دارو را با پزشک‌تان درمیان بگذارید. در بیشتر موارد داروهای جایگزین مشکل را حل می‌کنند.
3. اندومتریوز (Endometriosis)
اندومتریوز زمانی است که بافتی مشابه بافت رحم در سایر نواحی بدن رشد میکند. این مشکل می‌تواند باعث درد شکم، گرفتگی غیرطبیعی و خونریزی نامنظم شود. گاهی اوقات، خونریزی می‌تواند به اندازه‌ای شدید باشد که شبیه پریود معمولی به نظر برسد. پس علت دوبار پریود شدن در ماه ممکن است یک مشکل پزشکی قابل درمان باشد.
پزشک معمولا می‌تواند با استفاده از معاینه لگن و سونوگرافی، اندومتریوز را تشخیص دهد. با این حال، گاهی یک جراحی جزئی به نام لاپاراسکوپی تنها راه قطعی برای تشخیص این بیماری است.
4. مشکلات تیروئید
تیروئید تنظیم‌کننده فرآیندهای هورمونی در بدن است. این غده کوچک و پروانه‌ای شکل درست جلوی گلو قرار دارد و عملکردهایی مانند دمای بدن و متابولیسم را کنترل میکند. چرخه‌های قاعدگی نامنظم از علائم رایج مرتبط با مشکلات تیروئید است. هم کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) و هم پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) می‌تواند علت پریود دوبار در ماه باشد.
در کم‌کاری تیروئید، دوره‌های قاعدگی فرد می‌تواند بسیار سنگین یا مکرر باشد و مثلا دو دوره در ماه پریود شود. یا پریود او بیش از یک هفته طول بکشد. حتی ممکن است لازم باشد هر ساعت پد، تامپون یا کاپ خود را عوض کند.
پرکاری تیروئید هم باعث دوره‌های قاعدگی سبک‌تر و کمتر می‌شود. البته هورمون تیروئید بیش از حد می‌تواند فاز لوتئال (پس از تخمک‌گذاری) را کوتاه کند. همین هم باعث می‌شود که فرد دو بار در یک ماه پریود شود.
5. فیبروم رحمی (Uterine fibroids)
فیبروم رحمی توده‌هایی هستند که در رحم ایجاد می‌شوند. فیبروم‌ها معمولا سرطانی نیستند، اما می‌توانند باعث خونریزی، به ویژه خونریزی شدید قاعدگی، شوند. بنابراین دوبار در ماه پریود شدن ممکن است به‌دلیل ابتلا به فیبروم رحمی باشد. تغییرات در سطح هورمون‌ها و پریودهای مکرر هم می‌تواند فیبروم را بدتر کند.
فیبروم رحمی همچنین ممکن است باعث احساس پری یا فشار در لگن، تکرر ادرار، کمردرد و درد هنگام رابطه جنسی شود. پزشکان می‌توانند با انجام معاینه لگن یا انجام سونوگرافی این بیماری را تشخیص بدهند و درمان کنند.
6. بیماری التهابی لگن
بیماری التهابی لگن (PID) یک بیماری عفونی است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های طبیعی واژن یا عفونت‌های مقاربتی (STIs) به‌ویژه کلامیدیا و سوزاک – از واژن به سمت بالا رفته و به رحم، لوله‌های فالوپ وتخمدان‌ها می‌رسند.
PID می‌تواند باعث چرخه‌های قاعدگی نامنظم شود. یعنی علت دوبار پریود شدن در ماه ممکن است التهاب لگن در فرد باشد. همچنین لکه بینی هم می‌تواند از عوارض بیماری التهابی لگن باشد.
7. سندرم تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باعث به‌هم خوردن تعادل هورمونی در بدن می‌شود. پریودهای نامنظم از علائم رایج سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند. بنابراین PCOS می‌تواند باعث تغییر در پریود فعلی یا بیش از یک بار پریود شدن در ماه شود. این مشکل همچنین ممکن است باعث افزایش وزن هم بشود که خودش می‌تواند علت دوبار پریود شدن در ماه باشد.
8. سرطان
تغییرات در چرخه قاعدگی و دوبار در ماه پریود شدن گاهی اوقات می‌تواند نشانه سرطان باشد. البته خوشبختانه این مورد به اندازه دلایل دیگر رایج نیست. با اینحال سرطان‌های اندام‌های تولید مثل، از جمله رحم، دهانه رحم و تخمدان‌ها، می‌توانند هورمون‌ها و چرخه قاعدگی را تغییر بدهند و علت پریود دوبار در ماه باشند.
عوارض دوبار در ماه پریود شدن
علت دوبار پریود شدن در ماه معمولا چیز مهمی نیست و خیلی راحت درمان می‌شود. با اینحال پریودهای نامنظم و دوبار در ماه پریود شدن ممکن است یک‌سری عوارض روی بدن فرد داشته باشد. مثلا:
کم خونی
یکی از مشکلات سلامتی ناشی از تکرار پریودهای چندباره در ماه، کم خونی است. درواقع دو بار پریود شدن در ماه باعث کمبود آهن در خون می‌شود. کم‌خونی هم ممکن است باعث خستگی و ضعف، سردرد، سرگیجه، تنگی نفس و ضربان قلب نامنظم شود.
البته تجربه گاه‌به‌گاه دو پریود در یک ماه لزوما کم خونی ایجاد نمی‌کند. منتها خونریزی شدید طولانی‌مدت، مانند چندین ماه پریود شدید چندباره می‌تواند مشکل‌آفرین باشد.
مشکل در ردیابی تخمک گذاری
دوبار در ماه پریود شدن ممکن است ردیابی تخمک گذاری را دشوار کند. به‌خصوص اگر معمولا سیکل‌های منطمی دارید و این موضوع برای‌تان طبیعی نیست. در این شرایط اگر قصد بارداری ندارید، رعایت رابطه جنسی ایمن ضروری است.
سخت‌شدن باروری
علت دوبار پریود شدن در ماه ممکن است نشان‌دهنده مشکلات پزشکی باشد که می‌تواند روی باروری فرد تاثیر بگذارد. اصولا خونریزی غیرطبیعی می‌تواند روند باردار شدن را سخت‌تر و پیچیده‌تر کند. اگر می‌خواهید برای بارداری تلاش کنید و پریودهای سنگین یا نامنظم دارید، حتما با پزشک مشورت کنید.
راه های درمان دوبار پریود شدن در ماه
بعد از پاسخ به این پرسش که علت دوبار پریود شدن چیست، نوبت به صحبت از راه درمان دوبار پریود شدن در ماه می‌رسد. به‌طور کلی درمان دوبار در ماه پریود شدن به علت اصلی این موضوع بستگی دارد. اگر فرد به‌طور طبیعی چرخه‌های قاعدگی کوتاه‌تری دارد که اصلا موضوع طبیعی است. برای کنترل کم‌خونی‌های احتمالی هم پزشک می‌تواند مکمل‌های آهن را توصیه کند.
همچنین یکی از درمان‌های رایج برای دوبار در ماه پریود شدن، کنترل بارداری هورمونی است. این نوع کنترل بارداری می‌تواند به تنظیم پریود کمک کرده و چرخه قاعدگی فرد را منظم کند.
اگر هم علت پریود دوبار در ماه، مشکلات پزشکی است باید برای مدیریت آن اول مشکل پزشکی زمینه‌ای درمان و حل شود. هرکدام از بیماری‌های گفته‌شده هم روش‌های درمانی تخصصی خودشان را دارند و فرد باید حتما برای درمان تحت نظر پزشک قرار بگیرد.
سخن پایانی
از نظر آماری ۴۰ تا ۶۰ درصد از افراد در طول زندگی خود دوره‌های نامنظم پریودی و دوبار در ماه پریود شدن را تجربه می‌کنند. علت دوبار پریود شدن در ماه می‌تواند به‌دلیل داشتن چرخه‌های قاعدگی کوتاهتر باشد. در این حالت مشکلی وجود ندارد و چرخه‌های کوتاهتر قاعدگی هم کاملا طبیعی هستند. البته عواملی مثل اضافه وزن و استرس و … هم می‌توانند علت پریود دوبار در ماه باشند.