عوارض جوراب واریس از دید متخصصان عروق | بایدها و نبایدها

استفاده نادرست از جوراب واریس می‌تواند با عوارضی همراه باشد. عوارض جوراب واریس شامل مواردی مانند زخم شدن پوست، احساس فشار و ناراحتی، خشکی، تحریک پوستی و فرورفتگی در پا بوده که ممکن است برای برخی افراد آزاردهنده باشد. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر این عوارض و راهکارهایی برای کاهش آن‌ها می‌پردازیم.

آیا عوارض جوراب واریس نگران کننده است؟

با وجود اینکه جوراب واریس فشار یکنواخت و متناسبی را به پاها وارد می‌کند، اما در برخی از موارد عوارض جوراب واریس باعث احساس ناراحتی و عدم رضایت افراد در هنگام استفاده از آن می‌شود. در بیشتر مواقع نحوه صحیح پوشیدن جوراب واریس در کاهش عوارض و مشکلات آن نقش زیادی دارد. بنابراین بسیاری از عوارض جوراب واریس با استفاده صحیح و انتخاب سایز مناسب آن برطرف می‌شود. در سایت Medical News Today درباره اهمیت پوشیدن صحیح جوراب واریس اینگونه توضیح می‌دهد:

Because compression stockings are intentionally tight, they can be difficult to put on. The legs should be clean and dry. Wait for any lotion to be absorbed before putting on stockings.

از آنجایی که جوراب‌های فشاری عمداً تنگ طراحی شده‌اند، پوشیدن آن‌ها می‌تواند دشوار باشد. پاها باید تمیز و خشک باشند. اگر از لوسیون یا کرم استفاده کرده‌اید، صبر کنید تا کاملاً جذب پوست شود، سپس جوراب را بپوشید.

عوارض جوراب واریس شامل چه مواردی است؟

در مطلب جوراب واریس چیست گفتیم که جوراب واریس باید دارای فشار متناسب بر روی پا باشد تا در بهبود جریان خون موثر بوده و از تشکیل لخته‌های خون جلوگیری نماید. بنابراین نوع جوراب واریس و سایز آن می‌بایست توسط پزشک تجویز شود تا عملکرد مناسبی داشته باشد. در واقع جوراب‌هایی که چین خوردگی داشته، به درستی پوشیده نشده باشند و یا اندازه مناسبی نباشد، بیشتر احتمال بروز مشکلات و عوارض جوراب واریس را به دنبال دارند. برای آشنایی با این مشکلات در ادامه به بررسی عوارض جوراب فشاری می‌پردازیم:

ترک یا زخم شدن پوست

همانطور که گفتیم پوشیدن جوراب واریس و قرار گرفتن درست آن در پا اهمیت زیادی دارد. ماهیت جوراب فشاری به گونه‌ای است که محکم بوده و به سختی پا می‌رود. اگر بیش از حد تنگ باشد و یا به خوبی پا نشود، می‌تواند فشار زیادی به پوست و بافت‌های زیرین آن وارد کند. در اثر این موضوع ممکن است زخم‌، ترک و یا تاول‌های کوچکی در پا ایجاد شده که در صورت عدم مراقبت صحیح، به زخم‌های عفونت‌دار تبدیل می‌شود.

تحریک پوست

از دیگر عوارض جوراب واریس به خشکی و تحریک پوست میتوان اشاره کرد. فشار وارد شده به پوست و عدم تنفس‌پذیری آن می‌تواند سبب کاهش جریان طبیعی هوا به سطح پوست شود. میزان تنفس کم پوست و همچنین اصطکاک آن با جوراب، سبب مشکلاتی مانند خارش، خشکی پوست، حساسیت و تحریک موضعی پوست می‌شود. برای کاهش این مشکلات می‌توانید از لوسیون‌ها و مرطوب کننده‌های مناسب استفاده نمایید.

ایجاد فرورفتگی موقت در پوست

جوراب فشاری دارای کش‌هایی در قسمت بالایی جوراب بوده که در صورت استفاده طولانی مدت از آن، ممکن است پا در آن ناحیه دچار فرورفتگی در پوست شود. سایت veinvascular درباره عوارض جوراب واریس اینچنین گفته است:

If you wear compression stockings for too long, they can cause broken skin, discomfort, and irritation. They may also cause dents in the skin where the top of the stocking holds the leg. There is usually a type of elastic there. These dents are temporary, but they may feel uncomfortable until they resolve.

“اگر جوراب‌های فشاری را برای مدت طولانی بپوشید، ممکن است باعث ترک خوردن پوست، ناراحتی و تحریک پوستی شوند. همچنین ممکن است در ناحیه‌ای که قسمت بالایی جوراب به پا فشار وارد می‌کند (معمولاً دارای کش یا نوار الاستیکی است)، فرورفتگی‌هایی در پوست ایجاد شود. این فرورفتگی‌ها موقتی هستند، اما تا زمانی که برطرف شوند، ممکن است احساس ناراحتی ایجاد کنند.”

ناراحتی و احساس فشار

از اولین احساس‌های رایج در پوشیدن جوراب واریس، حس ناراحتی و فشار است. این جوراب‌ها به دلیل تنگی که دارند، به پاها احساس فشار وارد کرده و فرد ممکن است حس کلافگی و ناراحتی داشته باشد. البته این حالت به مرور بهتر شده و کمتر احساس می‌شود. اما در مواقعی که سایز جوراب به درستی انتخاب نشده باشد و یا جوراب در جای خود قرار نداشته باشد، مشکل فرد در استفاده طولانی مدت از جوراب فشاری بیشتر می‌شود. بنابراین نیاز است تا حتما انتخاب سایز و میزان فشار جوراب توسط متخصص صورت گیرد.

کاهش جریان خون با استفاده نادرست

هدف از پوشیدن جوراب واریس بهبود جریان خون در پاها بوده و این جوراب‌ها بدین منظور طراحی شده‌اند. اما گاهی استفاده نادرست از جوراب فشاری باعث می‌شود نتیجه‌ی عکس بدهد و سبب کاهش جریان خون در پاها می‌شود. این حالت در صورتی ایجاد شده که جوراب به درستی پوشیده نشده باشد و یا سایز آن کوچک انتخاب شود. در نتیجه منجربه فشار بیش از اندازه به رگ‌ها شده و مشکلاتی مانند تورم، کبودی، تغییر رنگ در پا و تجمع خون در یک نقطه را به همراه دارد.

آسیب رسیدن به اعصاب پا

زمانیکه گردش خون به دلیل تنگ بودن بیش از اندازه جوراب و یا پوشیدن نادرست آن انجام نشود، می‌تواند به اعصاب پای فرد فشار وارد شده و سبب کاهش حساسیت در پاها شود. اگر در هنگام استفاده از جوراب واریس احساس بی‌حسی و یا سوزش در پا داشتید، حتما با پزشک خود در این زمینه مشورت کرده و استفاده از جوراب را متوقف نمایید.

واکنش آلرژیک

برخی از افراد در موقع استفاده از جوراب واریس دچار واکنش‌های آلرژیک می‌شوند. این واکنش‌ها به دلیل تماس پوست با مواد الاستیک موجود در جوراب بوده که در اثر استفاده طولانی مدت از آن رخ می‌دهد. در اثر این موضوع مشکلاتی مانند خارش، قرمزی و کهیر ایجاد می‌شود. در صورت مشاهده این علائم نیاز است تا حتما با پزشک خود در این زمینه مشورت نمایید.

ایجاد لخته‌های خونی

از عوارض نادر جوراب واریس، تشکیل لخته‌های خونی است. با وجود اینکه این جوراب‌ها به منظور جلوگیری از ایجاد لخته‌های خون طراحی شده‌اند، اما در موقع استفاده نادرست از جوراب ، خطر این موضوع افزایش می‌یابد. علت تشکیل لخته‌های خون به دلیل فشار زیاد آوردن به رگ‌ها بوده که باعث کاهش جریان خون و در برخی مواقع تشکیل لخته خونی می‌شود. در صورتیکه جوراب واریس بیش از اندازه به پای شما فشار وارد می‌کند، حتما از اندازه جوراب و قرارگیری آن در جای درست، اطمینان حاصل نمایید.

مشکلات استفاده در هوای گرم

یکی از مشکلات استفاده از جوراب واریس، استفاده از آن در روزهای گرم سال است. این جوراب‌ها به دلیل ضخیم بودن و همچنین فشاری که به پاها وارد می‌کنند، سبب جلوگیری از تنفس پوست و افزایش تعریق پا می‌شوند. به همین دلیل برای افراد در فصل تابستان احساس کلافگی ایجاد کند و همچنین در برخی مواقع عفونت پوستی را به همراه دارد. برای کمتر شدن این مشکل از جوراب واریس‌های تنفس‌پذیر استفاده نمایید.

احساس درد در پا

جوراب واریس به گونه‌ای طراحی شده که باعث احساس فشار یکنواخت و مناسبی به پا می‌شود. این حالت در صورت استفاده درست از جوراب و انتخاب سایز مناسب، باعث احساس درد، ناراحتی و یا فشار به پا نمی‌شود. اما در زمانی که جوراب بیش از اندازه تنگ باشد، جریان خون مختل شده و احساس درد در پا را ایجاد می‌کند.

راهکارهای کم شدن عوارض ناشی از پوشیدن جوراب واریس

اگر به تجویز پزشک برای درمان یا پیشگیری از واریس، مجبور به استفاده از جوراب فشاری هستید، نیاز است تا برای پیشگیری از عوارض جوراب واریس، این موارد را رعایت نمایید:

• در صورت استفاده طولانی‌مدت از جوراب واریس، آن را شب‌ها و هنگام خواب از پای خود درآورید. (بسیاری از پزشکان خوابیدن با جوراب واریس در شب را، ضروری نمی‌دانند.) سپس پاهایتان را از نظر تحریک پوستی یا زخم بررسی کنید. برای اینکار می‌توانید از یک آینه کمک گرفته تا همه نقاط بدن را بررسی نمایید.
• پوشیدن صحیح جوراب واریس در کم شدن عوارض و مشکلات آن نقش مهمی دارد. حتما جوراب را به دقت پا کرده و از قرار گرفتن آن در جای مناسب خود اطمینان حاصل نمایید.
• اگر احساس می‌کنید که جوراب بیش از اندازه به پای شما فشار می‌آورد و باعث قرمزی، کبودی و یا فشار به یک نقطه شده است، حتما این موارد را به پزشک خود بگویید. ممکن است جوراب برای شما کوچک بوده و این موضوع باعث می‌شود تا نتیجه عکس در درمان‌تان داشته باشد.
• برای جلوگیری از خشکی و قرمزی پوست خود، در هنگام در آوردن جوراب واریس، از کرم‌ و لوسیون مرطوب کننده استفاده نمایید.

جمع بندی

استفاده درست از این جوراب‌ها باعث شده تا عوارض جوراب واریس به حداقل برسد. این جوراب‌ها به دلیل فشار آوردن به وریدها سبب بهبود گردش خون در پاها شده و در جلوگیری از تشکیل لخته‌های خونی نقش مهمی دارند. به همین دلیل استفاده درست و صحیح از آنها می‌تواند در سلامت و بهبودی واریس پا نقش زیادی داشته باشد و میزان عوارض آن را به حداقل برساند.

منابع: veinvascular