نگاهی به عوارض قرص اورژانسی بر پریود + راه‌های مدیریت عوارض
قرص‌های اورژانسی که معمولا برای پیشگیری از بارداری در روابط محافظت نشده استفاده می‌شوند، می‌توانند روی چرخه قاعدگی فرد تاثیر بگذارند. مثلا بعد از مصرف این قرصها، پریود فرد ممکن است کمی زودتر یا دیرتر از زمان مورد انتظار شروع شود. یا فرد خونریزی سبک تر یا سنگین تری را نسبت به حالت معمول و همیشگی تجربه کند. در واقع نامنظمی پریود بعد از قرص اورژانسی طبیعی است و یکی از عوارض قرص اورژانسی بر پریود، همین به‌هم خوردن چرخه قاعدگی است. اگر می‌خواهید بیشتر درباره رابطه قرص اورژانسی و پریود بدانید این مقاله را تا انتها بخوانید.
| عوارض قرص اورژانسی بر پریود | توضیحات |
|---|---|
| تأخیر یا جلو افتادن پریود | ممکن است ۳ تا ۴ روز زودتر یا دیرتر از موعد پریود رخ دهد |
| طولانی شدن یا کوتاه شدن پریود | ممکن است پریود بیشتر یا کمتر از حالت معمول طول بکشد |
| شدت خونریزی | برخی دچار خونریزی شدیدتر یا سبک‌تر می‌شوند |
| لکه‌بینی | ممکن است چند روز پس از مصرف قرص، لکه‌بینی خفیف رخ دهد |
| تغییرات خلقی و عاطفی | نوسانات خلق، اضطراب یا افسردگی کوتاه‌مدت گزارش شده است |
| درد شکم و گرفتگی‌های قاعدگی | حدود ۱۳٪ افراد درد شکم یا گرفتگی در پریود بعدی را تجربه میکنند |
| تهوع، سردرد یا استفراغ | ممکن است طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول پس از مصرف قرص رخ دهد |
| اختلال در تخمک‌گذاری | قرص می‌تواند تخمک‌گذاری را به تأخیر بیندازد و در نتیجه پریود را عقب بیندازد |
اصلی ترین عوارض قرص اورژانسی بر پریود
اگرچه قرص‌های ضدبارداری اورژانسی بی‌خطر هستند، اما نباید به‌طور منظم مصرف شوند یا جایگزین قرص‌های ضدبارداری یا روش‌های دیگر پیشگیری از بارداری شوند. قرص‌های ضدبارداری اورژانسی بسیار قوی هستند و می‌توانند در چرخه هورمونی طبیعی بدن اختلال ایجاد کنند.
قاعدگی نامنظم
مطالعات هم نشان داده افرادی که از قرص ضدبارداری اورژانسی استفاده میکنند، ۳ تا ۴ روز زودتر یا دیرتر از تاریخ واقعی پریود می‌شوند. بعضی از افراد هم ممکن است متوجه شوند که پریودشان پس از مصرف قرص اورژانسی یا همان قرص کاندوم، بیشتر از حد معمول طول می‌کشد.
به‌طور کلی قاعدگی نامنظم بعد از قرص اورژانسی می‌تواند به‌شکل زیر باشد:
- اگر قرص ضدبارداری اورژانسی در سه هفته اول چرخه قاعدگی ماهانه در یک نوبت مصرف شود، در بیشتر افراد پریودها خیلی زودتر از حد انتظار اتفاق می‌افتند.
- اگر قرص ضدبارداری اورژانسی در هفته چهارم چرخه قاعدگی مصرف شود، معمولا پریودها در زمان معمول خود اتفاق می‌افتند، اما بیشتر از حد متوسط طول می‌کشند.
علت نامنظمی پریود بعد از قرص اورژانسی
گفتیم که مصرف قرص‌های اورژانسی می‌تواند باعث تأخیر در پریود و به هم خوردن سیکل و چرخه قاعدگی در فرد شود. چرخه قاعدگی در بیشتر افراد یک فاصله متوسط ۲۸ روز بین دو قاعدگی است. منتها در افرادی که قرص‌های ضدبارداری اورژانسی مصرف کرده‌اند، تغییری در طول چرخه (+/- ۲ روز) و مدت دوره قاعدگی (+/- ۱ روز) اتفاق می‌افتد.
طبیعتا علت این موضوع هم تاثیر قوی این قرص‌های روی هورمون‌های مرتبط با قاعدگی است. یعنی نامنظمی و حتی قطع خونریزی پریود بعد از مصرف قرص اورژانسی به دلیل تغییرات هورمونی است که توسط قرص ایجاد می‌شود. درواقع قرص صبح اورژانسی، تخمک‌گذاری را به تأخیر می‌اندازد. یعنی از آزاد شدن تخمک از تخمدان جلوگیری می‌کند و به نوبه خود مانع از بارداری می‌شود. همین موضوع هم به‌طور موقت چرخه معمول قاعدگی را مختل می‌کند.
البته اینکه قرص چه زمانی یا در چه مرحله‌ای از تخمک‌گذاری مصرف شود هم می‌تواند روی عوارض قرص اورژانسی بر پریود و تغییرات در چرخه ماهانه اثر بگذارد. برای همین هم هست که در برخی افراد پریود زودتر از زمان مقرر و در برخی دیگر دیرتر اتفاق می‌افتد. همچنین اگر قرص ضدبارداری اورژانسی (در یک نوبت) در عرض دو روز قبل یا بعد از تخمک‌گذاری مصرف شود، هیچ تغییر قابل توجهی روی چرخه قاعدگی ایجاد نمی‌شود.
خونریزی شدیدتر یا سبک‌تر در طول دوره پریود
علاوه بر تأخیر و نامنظم شدن چرخه قاعدگی، قرص اورژانسی می‌تواند تغییرات دیگری نیز در پریود فرد ایجاد کند. مثلا جریان خون ممکن است سنگین‌تر یا سبک‌تر از حالت عادی شود و یا فرد پس از مصرف قرص دچار لکه‌بینی یا خونریزی شوند. این تغییرات به دلیل اختلال هورمونی ناشی از قرص است و عموماً جای نگرانی نیست .
البته یادتان باشد که تأثیر قرص اورژانسی بر پریود برای افراد مختلف متفاوت خواهد بود. عوامل دیگری مانند استرس، تغییرات قابل توجه در وزن یا ورزش و مشکلات پزشکی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز می‌توانند روی زمان پریود تأثیر بگذارند.
وب‌سایت هلث هیرو healthhero.ie هم درباره عوارض قرص اورژانسی بر پریود می‌نویسد:
The hormones in the morning after pill delay ovulation and can temporarily disrupt your usual cycle. While your next period may arrive on time, it’s also common for it to be slightly early or late. Some may experience spotting, and the flow could be heavier or lighter than usual.
هورمون‌های موجود در قرص صبح روز بعد، تخمک‌گذاری را به تأخیر می‌اندازند و می‌توانند به‌طور موقت چرخه قاعدگی معمول فرد را مختل کنند. البته پریود بعدی فرد احتمالا به‌جای درست خودش، کمی زودتر یا دیرتر نیز اتفاق می‌افتد. برخی دیگر هم ممکن است لکه‌بینی داشته باشند یا و خون‌ریزی‌های سنگین‌تر یا سبک‌تر از حالت معمول را تجربه کنند.
البته حواستان باشد که قرص‌های اورژانسی معمولا فقط روی اولین پریود پس از استفاده تأثیر می‌گذارند. بنابراین چرخه بعدی قاعدگی و پریودهای بعدی فرد باید به حالت عادی برگردند. حداکثر تأخیر در پریود پس از مصرف قرص اورژنسی هم حدود یک هفته است. یعنی اگر اختلال در چرخه قاعدگی و پریودهای نامنظم در فردی طول بکشد، ممکن است تاثیر قرص اورژانسی و پریود نباشد و پزشک باید موضوع را بررسی کند.
تأخیر در تخمک گذاری
قرص‌های ضدبارداری اورژانسی می‌توانند تخمک‌گذاری را به تأخیر بیندازند. وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است منجر به تأخیر در شروع چرخه قاعدگی بعدی شود. این امر به‌ویژه در صورتی که زوج‌ها در تلاش برای بارداری باشند، می‌تواند اذیت‌کننده باشد. زیرا زمان‌بندی پنجره باروری فرد را مختل می‌کند.
نوسانات خلقی و تغییرات عاطفی
تغییرات هورمونی ناشی از قرص‌های ضدبارداری اورژانسی همچنین می‌تواند بر خلق و خو و احساسات فرد تأثیر بگذارد. برخی از افراد نوسانات خلقی، اضطراب یا حتی افسردگی قبل از پریود را به‌عنوان عوارض جانبی این قرصها گزارش کرده‌اند.
حالت تهوع و سردرد
تعداد کمی از زنان حالت تهوع، سردرد، استفراغ را هم بعد خوردن قرص‌های اورژانسی تجربه میکنند. این موضوع می‌تواند باعث کم‌آبی بدن شود. اگر این علائم برای مدت طولانی (بیش از دو روز) ادامه داشته باشد، بهتر است فرد موضوع را به پزشک خود بگوید.
گرفتگی‌های دردناک قاعدگی
حدود ۱۳ تا ۱۴ درصد از افرادی که این قرصها را مصرف کرده‌اند، گرفتگی‌های دردناک قاعدگی را در پریود بعد از قرص تجربه کرده‌اند. همچنین درد شکم و معده هم شایع‌ترین عارضه جانبی مصرف قرص ضدبارداری اورژانسی است. با خوردن این قرصها معده ممکن است حساس و دردناک شود.
چند نکته برای مدیریت عوارض قرص اورژانسی بر پریود
گفتیم که یکی از عوارض قرص اورژانسی بر پریود به‌هم خوردن چرخه قاعدگی و احتمالا دیر شدن پریود نوبت بعدی است. اما اگر پریود فرد بعد از مصرف اورژانسی بیشتر از زمان عادی به‌تاخیر افتاد چه باید کرد؟
نامنظمی پریود بعد از قرص اورژانسی تا یک هفته و 10 روز طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما اگر پریود فرد بیش از دو هفته به تأخیر افتاده یا عوارض دیگری مثل درد شدید شکم یا خونریزی شدید وجود دارد، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
به‌طور کلی در موارد زیر باید عوارض قرص اورژانسی بر پریود توسط پزشک بررسی شود:
- اگر پریود فرد برنگشت و آزمایش بارداری او هم منفی بود.
- اگر چرخه‌های طبیعی قاعدگی طبق انتظار از سر گرفته نشد.
- درد شدید زیر شکم یا خونریزی بسیار شدید وجود دارد.
علاوه بر این‌ها تداخل با سایر داروها هم می‌تواند باعث بیشتر شدن عوارض قرص‌های اورژانسی شود. افرادی که داروهای صرع، سل، عفونت‌های قارچی یا HIV مصرف میکنند، بهتر است قبل از انتخاب این قرصها با متخصص زنان مشورت کنند. زیرا این داروها بر عملکرد این قرصها تأثیر می‌گذارند و می‌تواند اثرگذاری‌های داروهای مصرفی دیگر را هم مختل کند.
درضمن برای مدیریت و کاهش تاثیرات منفی قرص اورژانسی و پریود می‌توانید به روش‌های پیشگیری از بارداری طولانی مدت و قابل اعتمادتر مثل استفاده از کاندوم در طول رابطه، آی یو‌دی و آمپول یا قرص ضد بارداری هم فکر کنید.
استفاده از کاندوم مردانه علاوه بر پیشگیری از بارداری، از بیماری‌های مقاربتی هم جلوگیری می کند. برای تهیه انواع کاندوم می توانید از محصولات فروشگاه گروچا دیدن کنید:
سخن پایانی
همانطور که گفته شد مصرف قرص‌های ضدبارداری اورژانسی می‌تواند چرخه قاعدگی فرد را تحت تأثیر قرار بدهد. عوارض جانبی این قرصها روی چرخه قاعدگی و زمان تخمک‌گذاری هم تاثیر میگذارد و می‌تواند در دوره‌های بعدی باعث زمان‌بندی‌های اشتباه شود. بنابراین، اگرچه مصرف این قرصها بی‌خطر است، اما فرد باید برای نامنظمی پریود بعد از قرص اورژانسی احتمالی در دوره‌های بعدی قاعدگی خود آماده باشد.
منابع: cloudninecare, ellaone
سوالات متداول
آیا طبیعی است بعد از مصرف قرص اورژانسی پریودم عقب بیفتد؟
بله، تاخیر در پریود تا حدود ۷ تا ۱۰ روز طبیعی است. اگر بیشتر از ۲ هفته طول کشید، باید با پزشک مشورت شود.
آیا مصرف قرص اورژانسی باعث ناباروری می‌شود؟
خیر، قرص اورژانسی روی باروری بلندمدت تأثیری ندارد، اما مصرف مکرر آن توصیه نمی‌شود.
آیا قرص اورژانسی روی شدت خونریزی تأثیر میگذارد؟
بله، برخی افراد پس از مصرف این قرصها خونریزی شدیدتر یا سبکتری نسبت به حالت عادی تجربه میکنند.
من خودم تجربه کردم قرص اورژانسی باعث شد پریودم کامل عقب بیفته یعنی تقریبا دو هفته تاخیر داشتم خیلی استرس گرفتم فکر میکردم باردار شدم ولی بعدش خونریزی شدیدتر از حالت عادی داشتم و خیلی دردناک بود خلاصه این قرص اصلا چیز ساده‌ای نیست آدم فکر میکنه یه بار میخوره تمومه ولی حسابی نظم پریود رو میریزه بهم
ببین من قبلا چند بار استفاده کردم هر بار تاثیرش فرق داشت یه بار پریودم جلو افتاد یه بار عقب افتاد یه بارم فقط لکه بینی داشتم ولی پریود نشدم یعنی اصلا نمیشه روش حساب کرد همش آدمو میذاره توی استرس و بدنم خیلی ضعیف شد بعدش مخصوصا حالت تهوع و بی‌حالی
یکی از چیزایی که منو اذیت کرد این بود که بعد از خوردن قرص اورژانسی به شدت سینه‌هام درد گرفت و پریودم هم بجای اینکه به موقع بیاد ۱۰ روز عقب افتاد و وقتی اومد خیلی سنگین‌تر از همیشه بود واقعا ترسناک بود چون نمیدونستم طبیعیه یا مشکل جدی پیش اومده
من خیلی عوارضش رو گرفتم اولین بار که خوردم حس کردم پریودم کلن بهم ریخت یعنی بجای هفت روز شد سه روز و خونش هم خیلی کم بود بعد دوباره ماه بعد برعکس شد و خونریزی خیلی زیاد داشتم دکترم گفت طبیعی میتونه باشه ولی توصیه کرد زیاد از این قرص استفاده نکنم چون همون نظم پریود رو خراب میکنه
یه بار یادمه اورژانسی خوردم بعدش پریودم اصلا سر وقت نیومد یعنی یه هفته دیر شد و من کل اون مدت استرس کشیدم چون نمیدونستم از قرصه یا چیز دیگه وقتی بالاخره پریود شدم انقدر درد داشتم که مثل دوران قاعدگی عادی نبود خیلی شدیدتر بود
من خودم فکر میکردم فقط یه قرص ساده‌ست ولی واقعا بدنم واکنش بدی نشون داد مخصوصا روی پریود تاثیر گذاشت یه بار پریودم خیلی زودتر از موعد شروع شد اونم وسط روزای کاری و واقعا اذیت شدم چون اصلا آماده نبودم خیلی وقتا هم لکه‌بینی طولانی گرفتم
من اولین باری که قرص اورژانسی خوردم واقعا نمیدونستم ممکنه اینقدر تاثیر مستقیم روی پریود بذاره یعنی همیشه شنیده بودم عوارض داره ولی فکر نمی‌کردم اینطوری باشه تقریبا دو هفته پریودم عقب افتاد توی اون مدت استرس خیلی شدیدی کشیدم چون مدام فکر میکردم شاید باردار شده باشم بعد وقتی پریود شروع شد یه دفعه خیلی شدید بود یعنی خونریزی بیشتر از حالت طبیعی داشتم و دردهای شکمی غیرقابل تحملی هم اضافه شد جوری که مجبور شدم قرص مسکن بخورم و استراحت کنم جالب اینجاست که بعد از اون هم برای دو سه ماه پریودم کامل منظم نشد یه بار خیلی زودتر اومد یه بار خیلی دیرتر اصلا بدنم قاطی کرده بود و همین باعث شد دیگه به هیچ عنوان سراغ قرص اورژانسی نرم چون واقعا ارزش اون همه استرس و بی‌نظمی رو نداره
من تجربه‌ای که داشتم این بود که بعد از خوردن قرص اورژانسی پریودم اول یه هفته جلو افتاد یعنی بجای اینکه مثلا روز بیستم سیکل بیاد روز سیزدهم اومد و همین خودش خیلی اذیتم کرد چون اصلا آمادگی روحی و جسمی نداشتم تازه خونریزی هم خیلی کم بود در حدی که شک کردم این اصلا پریوده یا نه بعد از چند روز دوباره لکه‌بینی شروع شد و تقریبا تا پریود بعدی ادامه داشت یعنی عملا کل اون ماه بدنم یه وضعیت قاطی داشت وقتی به دکتر مراجعه کردم گفت طبیعیه چون دوز بالای هورمون وارد بدن میشه و نظم سیکل رو بهم میریزه ولی چیزی که بیشتر اذیتم کرد اضطرابش بود چون وقتی پریود غیرعادی باشه آدم همش فکر میکنه یه مشکل جدی پیش اومده مخصوصا وقتی میبینه بدنش مثل قبل کار نمی‌کنه
من راستش چند بار مجبور شدم از اورژانسی استفاده کنم و تقریبا هر بار یه جور متفاوت روی پریودم اثر گذاشت مثلا یه بار باعث شد پریودم ده روز عقب بیفته و وقتی بالاخره اومد انقدر سنگین بود که شب اول مجبور شدم دو بار پد عوض کنم چون واقعا شدید بود یه بار دیگه برعکس اتفاق افتاد و پریودم زودتر شروع شد یعنی فقط دو هفته بعد از پریود قبلی دوباره خونریزی داشتم که همون موقع خیلی ضعف کردم چون بدنم آماده نبود جالب اینجاست که یه بار دیگه هم لکه‌بینی طولانی گرفتم که نزدیک دو هفته ادامه داشت و کلن اعصابم ریخته بود بهم چون نمیدونستم این خونریزی مربوط به پریوده یا عوارض قرصه چیزی که فهمیدم اینه که هیچوقت نمیشه پیش‌بینی کرد این قرص دقیقا چه تاثیری روی پریود میذاره و همین موضوع خیلی آزاردهنده‌ست
وای من تجربه خیلی بدی داشتم چون وقتی اورژانسی خوردم نه تنها پریودم عقب افتاد بلکه علائم قبل از پریود هم خیلی شدید شد مثلا سردردهای وحشتناک داشتم سینه‌هام به شدت درد می‌کرد حالت تهوع و سرگیجه اضافه شد
و وقتی پریود شروع شد انگار بدنم منفجر شد از شدت خونریزی و درد روز اول تقریبا از تخت نمی‌تونستم بلند بشم نکته عجیب این بود که دوره بعدی هم اصلا منظم نشد یعنی فکر میکردم فقط همون یه بار تاثیر داره ولی دو سه ماه بعدش هم همچنان یا عقب میفتاد یا جلو میومد یه بار حتی پریودم خیلی سبک شد فقط دو روز خونریزی داشتم و بعد تموم شد که برام خیلی غیرعادی بود و باز دوباره استرس گرفتم خلاصه این قرص به ظاهر یه راه حل سریع به نظر میاد ولی تاثیرش روی سیکل پریود واقعا اذیت‌کننده و طولانی‌مدته