نگاهی به عوارض قرص اورژانسی بر پریود + راه‌های مدیریت عوارض
قرص‌های اورژانسی که معمولا برای پیشگیری از بارداری در روابط محافظت نشده استفاده می‌شوند، می‌توانند روی چرخه قاعدگی فرد تاثیر بگذارند. مثلا بعد از مصرف این قرص‌ها، پریود فرد ممکن است کمی زودتر یا دیرتر از زمان مورد انتظار شروع شود. یا فرد خونریزی سبک‌تر یا سنگین‌تری را نسبت به حالت معمول و همیشگی تجربه کند. درواقع نامنظمی پریود بعد از قرص اورژانسی طبیعی است و یکی از عوارض قرص اورژانسی بر پریود، همین به‌هم خوردن چرخه قاعدگی است. اگر می‌خواهید بیشتر درباره رابطه قرص اورژانسی و پریود بدانید این مقاله را تا انتها بخوانید.
اصلی ترین عوارض قرص اورژانسی بر پریود
اگرچه قرص‌های ضدبارداری اورژانسی بی‌خطر هستند، اما نباید به‌طور منظم مصرف شوند یا جایگزین قرص‌های ضدبارداری یا روش‌های دیگر پیشگیری از بارداری شوند. قرص‌های ضدبارداری اورژانسی بسیار قوی هستند و می‌توانند در چرخه هورمونی طبیعی بدن اختلال ایجاد کنند.
قاعدگی نامنظم
مطالعات هم نشان داده افرادی که از قرص ضدبارداری اورژانسی استفاده می‌کنند، ۳ تا ۴ روز زودتر یا دیرتر از تاریخ واقعی پریود می‌شوند. بعضی از افراد هم ممکن است متوجه شوند که پریودشان پس از مصرف قرص اورژانسی، بیشتر از حد معمول طول می‌کشد.
به‌طور کلی نامنظمی پریود بعد از قرص اورژانسی می‌تواند به‌شکل زیر باشد:
- اگر قرص ضدبارداری اورژانسی در سه هفته اول چرخه قاعدگی ماهانه در یک نوبت مصرف شود، در بیشتر افراد پریودها خیلی زودتر از حد انتظار اتفاق می‌افتند.
- اگر قرص ضدبارداری اورژانسی در هفته چهارم چرخه قاعدگی مصرف شود، معمولا پریودها در زمان معمول خود اتفاق می‌افتند، اما بیشتر از حد متوسط طول می‌کشند.
علت نامنظمی پریود بعد از قرص اورژانسی
گفتیم که مصرف قرص‌های اورژانسی می‌تواند باعث تأخیر در پریود و به هم خوردن سیکل و چرخه قاعدگی در فرد شود. چرخه قاعدگی در بیشتر افراد یک فاصله متوسط ۲۸ روز بین دو قاعدگی است. منتها در افرادی که قرص‌های ضدبارداری اورژانسی مصرف کرده‌اند، تغییری در طول چرخه (+/- ۲ روز) و مدت دوره قاعدگی (+/- ۱ روز) اتفاق می‌افتد.
طبیعتا علت این موضوع هم تاثیر قوی این قرص‌های روی هورمون‌های مرتبط با قاعدگی است. یعنی نامنظمی پریود بعد از قرص اورژانسی به دلیل تغییرات هورمونی است که توسط قرص ایجاد می‌شود. درواقع قرص صبح اورژانسی، تخمک‌گذاری را به تأخیر می‌اندازد. یعنی از آزاد شدن تخمک از تخمدان جلوگیری می‌کند و به نوبه خود مانع از بارداری می‌شود. همین موضوع هم به‌طور موقت چرخه معمول قاعدگی را مختل می‌کند.
البته اینکه قرص چه زمانی یا در چه مرحله‌ای از تخمک‌گذاری مصرف شود هم می‌تواند روی عوارض قرص اورژانسی بر پریود و تغییرات در چرخه ماهانه اثر بگذارد. برای همین هم هست که در برخی افراد پریود زودتر از زمان مقرر و در برخی دیگر دیرتر اتفاق می‌افتد. همچنین اگر قرص ضدبارداری اورژانسی (در یک نوبت) در عرض دو روز قبل یا بعد از تخمک‌گذاری مصرف شود، هیچ تغییر قابل توجهی روی چرخه قاعدگی ایجاد نمی‌شود.
خونریزی شدیدتر یا سبک‌تر در طول دوره پریود
علاوه بر تأخیر و نامنظم شدن چرخه قاعدگی، قرص اورژانسی می‌تواند تغییرات دیگری نیز در پریود فرد ایجاد کند. مثلا جریان خون ممکن است سنگین‌تر یا سبک‌تر از حالت عادی شود و یا فرد پس از مصرف قرص دچار لکه‌بینی یا خونریزی شوند. این تغییرات به دلیل اختلال هورمونی ناشی از قرص است و عموماً جای نگرانی نیست .
البته یادتان باشد که تأثیر قرص اورژانسی بر پریود برای افراد مختلف متفاوت خواهد بود. عوامل دیگری مانند استرس، تغییرات قابل توجه در وزن یا ورزش و مشکلات پزشکی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز می‌توانند روی زمان پریود تأثیر بگذارند.
وب‌سایت هلث هیرو healthhero.ie هم درباره عوارض قرص اورژانسی بر پریود می‌نویسد:
The hormones in the morning after pill delay ovulation and can temporarily disrupt your usual cycle. While your next period may arrive on time, it’s also common for it to be slightly early or late. Some may experience spotting, and the flow could be heavier or lighter than usual.
هورمون‌های موجود در قرص صبح روز بعد، تخمک‌گذاری را به تأخیر می‌اندازند و می‌توانند به‌طور موقت چرخه قاعدگی معمول فرد را مختل کنند. البته پریود بعدی فرد احتمالا به‌جای درست خودش، کمی زودتر یا دیرتر نیز اتفاق می‌افتد. برخی دیگر هم ممکن است لکه‌بینی داشته باشند یا و خون‌ریزی‌های سنگین‌تر یا سبک‌تر از حالت معمول را تجربه کنند.
البته حواستان باشد که قرص‌های اورژانسی معمولا فقط روی اولین پریود پس از استفاده تأثیر می‌گذارند. بنابراین چرخه بعدی قاعدگی و پریودهای بعدی فرد باید به حالت عادی برگردند. حداکثر تأخیر در پریود پس از مصرف قرص اورژنسی هم حدود یک هفته است. یعنی اگر اختلال در چرخه قاعدگی و پریودهای نامنظم در فردی طول بکشد، ممکن است تاثیر قرص اورژانسی و پریود نباشد و پزشک باید موضوع را بررسی کند.
تأخیر در تخمک گذاری
قرص‌های ضدبارداری اورژانسی می‌توانند تخمک‌گذاری را به تأخیر بیندازند. وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است منجر به تأخیر در شروع چرخه قاعدگی بعدی شود. این امر به‌ویژه در صورتی که زوج‌ها در تلاش برای بارداری باشند، می‌تواند اذیت‌کننده باشد. زیرا زمان‌بندی پنجره باروری فرد را مختل می‌کند.
نوسانات خلقی و تغییرات عاطفی
تغییرات هورمونی ناشی از قرص‌های ضدبارداری اورژانسی همچنین می‌تواند بر خلق و خو و احساسات فرد تأثیر بگذارد. برخی از افراد نوسانات خلقی، اضطراب یا حتی افسردگی قبل از پریود را به‌عنوان عوارض جانبی این قرص‌ها گزارش کرده‌اند.
حالت تهوع و سردرد
تعداد کمی از زنان حالت تهوع، سردرد، استفراغ را هم بعد خوردن قرص‌های اورژانسی تجربه می‌کنند. این موضوع می‌تواند باعث کم‌آبی بدن شود. اگر این علائم برای مدت طولانی (بیش از دو روز) ادامه داشته باشد، بهتر است فرد موضوع را به پزشک خود بگوید.
گرفتگی‌های دردناک قاعدگی
حدود ۱۳ تا ۱۴ درصد از افرادی که این قرص‌ها را مصرف کرده‌اند، گرفتگی‌های دردناک قاعدگی را در پریود بعد از قرص تجربه کرده‌اند. همچنین درد شکم و معده هم شایع‌ترین عارضه جانبی مصرف قرص ضدبارداری اورژانسی است. با خوردن این قرص‌ها معده ممکن است حساس و دردناک شود.
چند نکته برای مدیریت عوارض قرص اورژانسی بر پریود
گفتیم که یکی از عوارض قرص اورژانسی بر پریود به‌هم خوردن چرخه قاعدگی و احتمالا دیر شدن پریود نوبت بعدی است. اما اگر پریود فرد بعد از مصرف اورژانسی بیشتر از زمان عادی به‌تاخیر افتاد چه باید کرد؟
نامنظمی پریود بعد از قرص اورژانسی تا یک هفته و 10 روز طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما اگر پریود فرد بیش از دو هفته به تأخیر افتاده یا عوارض دیگری مثل درد شدید شکم یا خونریزی شدید وجود دارد، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
به‌طور کلی در موارد زیر باید عوارض قرص اورژانسی بر پریود توسط پزشک بررسی شود:
- اگر پریود فرد برنگشت و آزمایش بارداری او هم منفی بود.
- اگر چرخه‌های طبیعی قاعدگی طبق انتظار از سر گرفته نشد.
- درد شدید زیر شکم یا خونریزی بسیار شدید وجود دارد.
علاوه بر این‌ها تداخل با سایر داروها هم می‌تواند باعث بیشتر شدن عوارض قرص‌های اورژانسی شود. افرادی که داروهای صرع، سل، عفونت‌های قارچی یا HIV مصرف می‌کنند، بهتر است قبل از انتخاب این قرص‌ها با متخصص زنان مشورت کنند. زیرا این داروها بر عملکرد این قرص‌ها تأثیر می‌گذارند و می‌تواند اثرگذاری‌های داروهای مصرفی دیگر را هم مختل کند.
درضمن برای مدیریت و کاهش تاثیرات منفی قرص اورژانسی و پریود می‌توانید به روش‌های پیشگیری از بارداری طولانی مدت و قابل اعتمادتر هم فکر کنید.
سخن پایانی
همانطور که گفته شد مصرف قرص‌های ضدبارداری اورژانسی می‌تواند چرخه قاعدگی فرد را تحت تأثیر قرار بدهد. عوارض جانبی این قرص‌ها روی چرخه قاعدگی و زمان تخمک‌گذاری هم تاثیر می‌گذارد و می‌تواند در دوره‌های بعدی باعث زمان‌بندی‌های اشتباه شود. بنابراین، اگرچه مصرف این قرص‌ها بی‌خطر است، اما فرد باید برای نامنظمی پریود بعد از قرص اورژانسی احتمالی در دوره‌های بعدی قاعدگی خود آماده باشد.
منابع: cloudninecare, ellaone