آیا پوشیدن جوراب واریس در بارداری واقعا مؤثر است؟ بررسی علمی و تجربی

پوشیدن جوراب واریس در بارداری یکی از راهکارهای موثر برای کاهش عوارض شایع این دوران به‌شمار می‌رود. بارداری، یکی از حساس‌ترین مراحل زندگی هر زن است که در آن تغییرات زیادی در بدن رخ می‌دهد و احتمال ابتلا به مشکلاتی مانند واریس افزایش می‌یابد. پوشیدن جوراب واریس نه‌تنها به پیشگیری از بروز رگ‌های واریسی کمک می‌کند، بلکه در کاهش درد پا، بهبود گردش خون، تسکین گرفتگی عضلات، اکسیژن‌رسانی بهتر به ماهیچه‌ها و کاهش فشار بر روی پا نیز نقش مؤثری دارد.

ردیف	موضوع	توضیح مختصر
1	شیوع واریس در بارداری	حدود یک‌سوم زنان باردار درجاتی از واریس را تجربه می‌کنند.
2	علت‌های بروز واریس در بارداری	افزایش وزن، تغییرات هورمونی، فشار رحم و کاهش تحرک.
3	عملکرد جوراب واریس	ایجاد فشار یکنواخت برای بهبود گردش خون در پاها.
4	انواع جوراب واریس بارداری	جوراب ضد آمبولی و جوراب فشاری تدریجی.
5	مزایای استفاده در بارداری	کاهش ورم، بهبود گردش خون، کاهش درد، پیشگیری از واریس.
6	نکات مهم هنگام خرید جوراب واریس بارداری	سایز مناسب، فشار مناسب، راحتی در پوشیدن.
7	مدت زمان استفاده از جوراب واریس در بارداری	روزانه از صبح تا شب، حتی پس از زایمان با مشورت پزشک.

اهمیت پوشیدن جوراب واریس در بارداری

طبق تحقیقات صورت گرفته تقریبا یک سوم زنان باردار در طول مدت بارداری خود درجات مختلف واریس را تجربه می‌کنند. بالا رفتن وزن بویژه در ماه‌های آخر بارداری و تغییرات هورمونی باعث می‌شود تا فشار بر روی پاها بیشتر شود. این موضوع نه تنها که ممکن است درد، ورم و گزگز پا را به همراه داشته باشد، بلکه سبب بروز علائم واریس و یا عدم گردش خون مناسب در پاها می‌شود.

استفاده از جوراب واریس در بارداری که با نام جوراب فشاری نیز شناخته می‌شود، با ایجاد فشار ملایم و یکنواخت به پاها، سبب بهبود گردش خون، کاهش ورم پاها و کم شدن حالت خستگی و سنگینی پا می‌شود. در واقع، عملکرد جوراب واریس بدین صورت است که با ایجاد فشار ملایم بر روی پاها و مچ، سبب عملکرد بهتر رگ‌های خونی شده و باعث شده تا خون از پا به سمت قلب به خوبی باز گردد.

همچنین در دوران بارداری بدن خانم‌ها با تغییرات گسترده و زیادی مواجه است که ممکن است در مواقعی سبب بروز ناراحتی‌هایی مانند گرفتگی عضلات، سنگینی پا و دردهای بدنی شود. هورمون رلاکسین که باعث آمادگی بدن جهت زایمان بوده و ترشح می‌شود، می‌تواند باعث درد مفاصل و آسیب‌پذیری بیشتر آن شود. همچنین گرفتگی عضلات پا که بویژه در سه ماهه سوم بارداری شایع است با استفاده از جوراب واریس، تا میزان زیادی کمتر می‌شود.

چه جوراب واریسی برای دوران بارداری مناسب است؟

تجویز جوراب واریس باید حتما زیر نظر پزشک انجام شود. جوراب‌های واریس در اندازه‌ ها و میزان فشارهای مختلفی تولید می‌شود که تعیین نوع و مقدار فشار آن می‌بایست توسط پزشک تجویز شود. برخی از مدل‌های جوراب فشاری تا زیر زانو بوده که باعث کاهش ورم مچ پا، ساق و کف پا می‌شود. در مدل‌های بلندتر که تا ران پا است، از تجمع خون در سیاهرگ جلوگیری می‌کند.

در سایت webmd درباره دو نوع اصلی جوراب واریس اینگونه توضیح داده شده است:

Anti-embolism stockings. These socks help maintain circulation and prevent blood clots. They’re typically used for patients who are confined to bed after surgery

Graduated compression socks. Most people, including pregnant women, wear graduated compression socks with different levels of tightness. These socks are the tightest around your ankle and will fit looser up towards your knees or thighs. If you’re not sure what level of pressure works for you, talk to your doctor

“جوراب ضد آمبولی: این نوع جوراب‌ها برای حفظ گردش خون و پیشگیری از تشکیل لخته خون طراحی شده‌اند. معمولاً برای بیمارانی که پس از جراحی به مدت طولانی در رختخواب هستند و تحرک ندارند، استفاده می‌شود.

جوراب‌ فشاری تدریجی: اکثر افراد، از جمله زنان باردار، از این نوع جوراب‌ها استفاده می‌کنند. این جوراب‌ها دارای درجات مختلفی از فشار هستند؛ به‌طوری‌که بیشترین فشار را در ناحیه مچ پا اعمال کرده و به‌تدریج فشار در قسمت‌های بالاتر ساق و ران کمتر می‌شود. اگر مطمئن نیستید که چه میزان فشاری برای شما مناسب است، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.”

مزایای استفاده از جوراب واریس در بارداری

استفاده از جوراب واریس در این دوران برای مادران بسیار مفید است و باعث کاهش عوارض ناشی از بارداری می‌شود. از جمله مزایای استفاده از جوراب واریس در بارداری به موارد زیر میتوان اشاره کرد:

• کاهش ورم پا: بدن زنان باردار در حدود 50% بیشتر تولید مایعات کرده و این موضوع باعث ورم بدن آنها بویژه در ناحیه پاها می‌شود. جوراب واریس با ایجاد فشار ملایم باعث کاهش این ورم شده و درد ناشی از ورم پاها را نیز کم می‌کند.
• بهبود گردش خون و کاهش درد: رشد رحم سبب فشار بر روی سیاهرگ‌ها می‌شود و همچنین احتمال لخته شدن خون را نیز افزایش می‌دهد. جوراب واریس از تجمع خون در پاها جلوگیری کرده و باعث بهبود گردش خون در پا و بازگشت آن به قلب می‌شود. همچنین استفاده از جوراب واریس در بارداری باعث کاهش درد پاها نیز می‌شود.
• کاهش احتمال بروز واریس: دوران بارداری خطر احتمال ابتلا به واریس را افزایش می‌دهد. وجود رگ‌های پیچ خورده و کبود در پا، علاوه بر اینکه سبب ظاهر ناخوشایند می‌شود، درد را نیز می‌تواند به همراه داشته باشد. استفاده از جوراب واریس باعث کاهش شدت درد در پاها می‌شود.
• کاهش تورم و جلوگیری از خطر لخته شدن خون: از آنجاییکه پوشیدن جوراب واریس به بهبود گردش خون در پاها کمک کرده و باعث بازگشت بهتر خون به قلب می‌شود، خطر لخته شدن خون نیز کم شده و همچنین باعث کاهش تورم پاها می‌شود.
• اکسیژن رسانی بهتر به عضلات بدن: در مطلب جوراب واریس چیست گفتیم که این جوراب با ایجاد فشار ملایم به رگ‌های پا، گردش خون را در پاها بهتر می‌کند. در نتیجه اکسیژن رسانی به عضلات نیز بهتر انجام می‌شود.
• قابلیت جذب رطوبت: جوراب‌های واریس به گونه‌ای تهیه می‌شوند که دارای پارچه‌های سبک، تنفس‌پذیر و جاذب رطوبت است. پوشیدن جوراب واریس باعث شده تا تعریق بدن را به خوبی جذب نماید.

نکات مهم در هنگام خرید جوراب واریس بارداری که باید در نظر گرفت

برای استفاده از جوراب واریس در بارداری و تهیه آن نیاز است تا به نکات زیر توجه کنید:

• سایز مناسب: انتخاب سایز مناسب جوراب واریس اهمیت زیادی دارد. چرا که در صورت خرید جوراب واریس کوچک‌تر، فشار زیادی به پای فرد ایجاد شده و این موضوع می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد و گردش خون را مختل نماید. همچنین انتخاب جوراب واریس بزرگ‌تر نیز باعث شده تا فشار کافی به رگ‌های پا وارد نشده و در نتیجه تاثیر چندانی نداشته باشد. بنابراین نیاز است تا در انتخاب سایز دقت کرده و ترجیحا از یک فرد متخصص در این زمینه کمک بگیرید تا دچار عوارض جوراب واریس نشوید.
• انتخاب درجه فشار مناسب: جوراب‌های واریس در درجه فشارهای مختلفی تولید شده‌اند. اگر درجه فشار بیش از حد باشد سبب ایجاد درد و احساس ناراحتی شده و رد جوراب بر روی پوست باقی می‌ماند. برای استفاده جوراب واریس در بارداری نیاز است تا از فشار متوسط استفاده نمایید.
• نحوه پوشیدن جوراب واریس: استفاده از جوراب واریس و پوشیدن آن آسان نبوده و نیاز به کمی دقت دارد. این موضوع بویژه دقیقا در اواخر بارداری که خم شدن سخت‌تر است، حائز اهمیت بوده و نیاز است تا از مدل‌هایی استفاده کنید که میزان راحتی بیشتری در پوشیدن داشته باشند.

چه مدت باید از جوراب واریس در زمان بارداری استفاده کرد؟

خطر لخته شدن یا همان ترومبوز در دوران بارداری و بعد از زایمان، 4 تا 5 برابر بیشتر از حالت عادی است. به همین دلیل برای زنان باردار توصیه می‌شود که هر روز از صبح تا شب از جوراب واریس استفاده کرده تا تاثیر بهتری را در گردش خون خود ایجاد نمایند. تنها در طول شب جوراب را از پای خود خارج نمایید. همچنین استفاده از جوراب واریس بعد از زایمان نیز توصیه می‌شود که بهتر است در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید.

آیا در فصل تابستان نیز باید از جوراب واریس استفاده کنیم؟ در این خصوص سایت medi اینگونه توضیح می‌دهد:

As heat causes the vessels to dilate, pregnant women should wear their medical compression stockings constantly, especially in summer – for lighter legs in the evening. Here’s some more information about compression in summer.

“استفاده از جوراب فشاری طبی در تابستان حتی مهم‌تر است. گرما باعث گشاد شدن رگ‌ها می‌شود و این موضوع می‌تواند تورم پا و احساس سنگینی را در پایان روز تشدید کند. به همین دلیل، زنان باردار باید به‌طور مداوم، به‌ویژه در فصل تابستان، از جوراب‌های فشاری استفاده کنند تا احساس سبکی بیشتری در پاها داشته باشند.”

پوشیدن جوراب واریس در بارداری نی نی سایت

پوشیدن جوراب واریس در دوران بارداری، به‌ویژه برای خانم‌هایی که دچار تورم پاها یا احساس سنگینی در اندام تحتانی هستند، توصیه می‌شود. به گفته برخی از کاربران نی نی سایت:

این جوراب‌ها با اعمال فشار تدریجی از مچ پا به سمت بالا، به بهبود گردش خون کمک کرده و خطر بروز واریس و لخته‌های خونی را کاهش می‌دهند.

در تالارهای گفت‌وگوی نی‌نی‌سایت، بسیاری از مادران باردار تجربه‌های مثبتی از استفاده از جوراب واریس به اشتراک گذاشته‌اند. برای مثال، یکی از کاربران اشاره کرده که پزشکش به او توصیه کرده است در صورت تمایل به استراحت، از جوراب واریس استفاده کند. همچنین، در مواردی که مادران باردار با مشکلاتی مانند شکستگی پا مواجه شده‌اند، پزشکان بر اهمیت استفاده از جوراب واریس برای پیشگیری از لخته شدن خون تأکید کرده‌اند. با این حال، انتخاب نوع و میزان فشار مناسب جوراب باید تحت نظر پزشک انجام شود تا از ایمنی و اثربخشی آن اطمینان حاصل گردد.

جمع بندی

پوشیدن جوراب واریس در بارداری به بهبود گردش خون، کاهش ورم پا و پیشگیری از واریس کمک زیادی می‌کند. در دوران بارداری بدن خانم‌ها دستخوش تغییرات زیادی شده که این تغییرات بر روی رگ‌های پا نیز تاثیرگذار است. همچنین عواملی مانند کم تحرکی، افزایش وزن و تغییرات هورمونی باعث شده تا تورم در پاها ایجاد شده و رگ‌های واریسی مشخص شوند. در کنار این موارد تغییرات دوران بارداری خطر لخته شدن خون را نیز افزایش داده که استفاده از جوراب واریس می‌تواند از ترومبوز خون نیز جلوگیری نماید.

سوالات متداول