12 علت خونریزی رحم بعد از پریود + روش های درمان

خونریزی بین دوره‌های پریودی، ممکن است به‌دلیل عدم تعادل هورمونی، بارداری، عفونت، برخی بیماری‌های رحمی و موارد دیگر باشد. در بیشتر این موارد موارد علت خونریزی رحم بعد از پریود موضوع مهمی نیست و لکه‌بینی گاه‌به‌گاه بین دوره‌های قاعدگی جای نگرانی ندارد. با این حال هر نوع خونریزی بعد از پریود یا لکه‌بینی خارج از دوره قاعدگی طبیعی باید توسط یک پزشک متخصص بررسی شود. در این مقاله مهمترین دلایل خونریزی بعد از پریود را بررسی کرده و با روش‌های درمان خونریزی بعد از پریود آشنا می‌شویم.

علت خونریزی رحم بعد از پریود چیست؟

خونریزی غیرطبیعی رحم (منومتروراژی) به خونریزی بین دوره‌های ماهانه، خونریزی طولانی‌مدت یا یک دوره قاعدگی بسیار شدید گفته می‌شود. این خونریزی ممکن است فقط لکه‌های قهوه‌ای روشن در لباس زیر باشد یا فرد یک خونریزی شدید شبیه به یک دوره قاعدگی را تجربه کند.

شایع‌ترین دلایل خونریزی بعد از پریود فیبروم، پولیپ، تغییرات هورمونی و در موارد نادر، سرطان است. یعنی خوشبختانه علت خونریزی رحم بعد از پریود معمولا یک مشکل جدی سلامتی نیست. با این‌حال  هرگونه خونریزی که پس از پایان دوره یا قبل از شروع دوره بعدی اتفاق می‌افتد، باید توسط پزشک بررسی شود.

 به‌طور کلی علت خونریزی رحم بعد از پریود ، می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

1. داروهای ضدبارداری هورمونی و روش‌های پیشگیری از بارداری

داروهای هورمونی برای جلوگیری از بارداری یکی از شایع علت‌های خونریزی بعد از پریود یا  خونریزی واژینال بین دوره‌های قاعدگی هستند. به‌عنوان مثال، دستگاه‌های داخل رحمی هورمونی (IUD) یا قرص‌های اورژانسی هم ممکن است باعث خونریزی بین دوره‌های پریود فرد شوند. البته این خونریزی‌ها پس از 2 تا 6 ماه استفاده از این وسیله ضدبارداری کمتر شده یا کاملا از بین می‌روند.

همچنین اگر فرد قرص‌های پیشگیری را طبق دستورالعمل مصرف نکند. مثلا چند نوبت مصرف قرص ضدبارداری را فراموش کند، گاهی اوقات می‌تواند باعث لکه‌بینی شود.

برخی از نمونه‌های داروهای ضدبارداری هورمونی عبارتند از:

• IUD
• چسب ضدبارداری
• حلقه واژینال
• قرص ضدبارداری
• ایمپلنت ضدبارداری

حتی در این حالت هم اگر خونریزی بین دوره‌های قاعدگی بسیار شدید است، بد نیست فرد به پزشک مراجعه کند. تغییر روش جلوگیری و جایگزین کردن یک راه پیشگیری از بارداری دیگر معمولا می‌تواند خونریزی بین دوره‌های قاعدگی را متوقف کند.

2. خونریزی لانه‌گزینی

برخی از زنان اندکی پس از باردار شدن، لکه‌بینی را تجربه می‌کنند که نشان‌دهنده لحظه‌ای است که تخمک بارور شده در دیواره رحم لانه‌گزینی می‌کند. به این حالت خونریزی لانه‌گزینی می‌گویند. در این شرایط فرد ممکن است علاوه بر  خونریزی بعد از پریود  گرفتگی خفیفی در رحم هم احساس کنند.

3. عفونت‌های مقاربتی

برخی از عفونت‌های مقاربتی (STI) می‌توانند باعث خونریزی واژن شوند. کلامیدیا یک نمونه بارز است. کلامیدیا علاوه بر لکه‌بینی بین پریودها، می‌تواند باعث خونریزی در طول یا بعد از رابطه جنسی هم بشود.

4. آسیب به اندام تناسلی و بافت واژن

اگر پوست یا بافت واژن آسیب ببیند، می‌تواند خونریزی کند. رایج‌ترین دلیل این اتفاق، رابطه جنسی دخولی است. مخصوصا اگر واژن خشک باشد، احتمال آسیب دیدن بافت آن در زمان رابطه بسیار بیشتر است.

همیشه بدن یک روان‌کننده طبیعی تولید می‌کند که واژن را برای رابطه جنسی دخولی آماده می‌کند. مگر در موارد خاص. مثلا خشکی واژن می‌تواند به دلیل عوامل زیادی از جمله موارد زیر باشد:

• عدم برانگیختگی
• تغییر سطح هورمون‌ها به دلیل یائسگی، دیابت یا درمان سرطان

5. یائسگی یا پیش‌ یائسگی

یائسگی معمولاً از حدود ۵۱ سالگی شروع می‌شود. با این حال، برخی افراد ممکن است یائسگی زودرس را در حدود ۴۰ تا ۴۵ سالگی تجربه کنند. یائسگی زمانی قطعی است که فرد به مدت ۱ سال پریود نشده باشد. پیش‌یائسگی هم دوره‌ای است که منجر به یائسگی می‌شود. این دوره می‌تواند تا ۱۰ سال ادامه داشته باشد. در این دوره سطح هورمون‌ها در بدن تغییر می‌کند و ناپایدار است. بنابراین فرد ممکن است لکه‌بینی یا خونریزی بعد از پریود و حتی پریودهای نامنظم و خونریزی شدید را تجربه کند.

در مقاله آیا بازگشت پریود بعد از یائسگی خطرناک است؟ + دلایل پزشکی جدی روی وبلاگ گروچا می‌توانید بیشتر درباره علل پریودهای بعد از یائسگی بخوانید.

6. پولیپ در دهانه رحم یا واژن

پولیپ‌ها توده‌های کوچک و خوش‌خیم هستند. آن‌ها می‌توانند در رحم یا روی دهانه رحم، یعنی دقیقا بین واژن و رحم، ایجاد شوند. در برخی موارد، پولیپ‌ها علت خونریزی رحم بعد از پریود هستند و ممکن است پزشک نیاز به برداشتن آن‌ها داشته باشد.

7. سقط جنین

خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یکی از علائم اولیه سقط جنین است. سقط جنین می‌تواند در هر زمانی در طول 20 هفته بارداری اتفاق بیفند. یعنی ممکن است قبل از اینکه فرد از بارداری خود آگاه باشد، جنین سقط شود و فرد خونریزی بعد از پریود را تجربه کند.

بسیاری از افراد پس از سقط جنین ناخواسته یا خواسته، مقداری خونریزی دارند. این لکه‌بینی ممکن است چند هفته پس از عمل جراحی در کلینیک یا مصرف قرص سقط جنین هم ادامه داشته باشد. اگر خونریزی بسیار شدید است باید به پزشک مراجعه شود.

8. سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک بیماری است که می‌تواند باعث قاعدگی‌ نامنظم و همچنین خونریزی بین دوره‌ها یا خونریزی بعد از پریود شود. مهمترین علائم این سندورم عبارتند از:

• مشکلات باروری
• افزایش وزن
• پوست چرب یا آکنه

9. اندومتریوز یا آدنومیوز

بیماری‌های مزمنی که رحم را تحت تأثیر قرار می‌دهند، مانند اندومتریوز یا آدنومیوز، می‌توانند علت خونریزی رحم بعد از پریود باشند و باعث خونریزی یا لکه‌بینی بین دوره‌ها شوند. این بیماری‌ها همچنین ممکن است باعث قاعدگی‌های سنگین یا دردناک و گرفتگی عضلات بین دوره‌ها شوند.

10. برخی سرطان‌ها

در بیشتر موارد، خونریزی بعد از پریود جای نگرانی ندارد. با این حال، خونریزی واژینال بین دوره‌ها یکی از علائم احتمالی انواع خاصی از سرطان است. یعنی در موارد نادر علت خونریزی رحم بعد از پریود ممکن است سرطان‌های مرتبط با رحم باشد. به‌خصوص اگر خونریزی‌ها بعد از یائسگی اتفاق می‌افتد.

سرطان دهانه رحم می‌تواند زنان را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری بیشتر در افراد ۴۰ تا ۴۵ ساله شایع است. سایر علائم این بیماری ممکن است شامل درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا تغییر در ترشحات واژن باشد.

11. اختلالات لخته شدن خون

بیماری‌هایی مثل فون ویلبراند که بر لخته شدن خون تأثیر می‌گذارد، ممکن است بین باعث خونریزی دوره‌های قاعدگی خونریزی شوند. در این حالت فرد علاوه بر خونریزی بعد از پریود ممکن است متوجه کبودی روی بدن خود شود.

همچنین برخی داروها، مانند داروهای ضد انعقاد (رقیق‌کننده‌های خون) هم می‌توانند باعث مشکلات خونریزیرشوند و علت خونریزی رحم بعد از پریود باشند. در این موارد باید حتما با پزشک در مورد دارویی که فرد مصرف می‌کند، صحبت شود.

12. برخی شرایط خاص سلامتی

شرایط سلامتی و جسمی خاص و برخی بیماری‌های غیرمترتبط با رحم و تحمدان هم ممکن است باعث قاعدگی‌های نامنظم و خونریزی بعد از پریود شوند. مثلا:

• کم کاری تیروئید
• بیماری کبد
• بیماری مزمن کلیه

علاوه بر همه این‌ها استرس می‌تواند باعث لکه‌بینی بین دوره‌ها و خونریزی بعد از پریود شود. آنطور که مقاله وب‌سایت تخصصی وری ول هلث (verywellhealth.com) درباره علت خونریزی رحم بعد از پریود می‌گوید، استرس می‌تواند بر چرخه قاعدگی فرد تأثیر بگذارد. یعنی گاهی اوقات، تحت استرس زیاد بودن می‌تواند باعث شود دوره پریود فرد دیرتر یا زودتر شروع شود. حتی ممکن فرد است یک دوره قاعدگی را از دست بدهد. همچنین این امکان وجود دارد که فرد بین دوره‌ها خونریزی داشته باشد. هرچند تحقیقات در این مورد هنوز خیلی کم است.

Stress can affect your menstrual cycle. Sometimes, being under a lot of stress can make your period late or early. You might even miss a period. It’s possible that you could have bleeding between periods that’s related to stress, but research on this is lacking.

آیا خونریزی بعد از پریود خطرناک است؟

همانطور که دیدیم در بیشتر مواقع، خونریزی جزئی در زمانی که فرد پریود نیست، دلیلی برای نگرانی ندارد. با این حال، در برخی موارد این خونریزی‌ها ممکن است نشان‌دهنده یک بیماری جدی‌تر مانند سرطان یا عفونت باشد که نیاز به درمان فوری دارد. همچنین اگر خونریزی قرمز روشن یا قابل توجه باشد می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل جدی‌تر برای سلامتی، مانند سقط جنین یا یک بیماری هورمونی باشد.

درهرصورت هر نوع خونریزی واژینال بین دوره‌ها و خونریزی بعد از پریود غیرطبیعی تلقی می‌شود. اگر فردی بعد از رابطه جنسی یا بین دوره‌ها خونریزی دارد، بهتر است برای بررسی علت خونریزی رحم بعد از پریود خود به پزشک مراجعه کند. مخصوصا خونریزی‌های مکرر و بی‌دلیل واژینال بین دوره‌های قاعدگی ممکن است نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر باشد، به خصوص اگر:

• فرد هنوز به بلوغ نرسیده‌ است.
• احتمال بارداری وجود دارد.
• فرد یائسگی را پشت سر گذاشته‌ است.
• خونریزی بیشتر شبیه یک دوره قاعدگی معمولی یا سنگین‌تر از آن است تا فقط یک یا دو قطره خون.
• خونریزی با علائم دیگری مانند ترشحات بدبو و گرفتگی‌های شدید همراه است.

بهترین روش‌های درمان خونریزی بعد از پریود

درمان خونریزی بین دوره‌های قاعدگی به علت خونریزی رحم بعد از پریود بستگی دارد. برای همین هم در صورت خونریزی بعد از پریود، مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های تشخیصی دقیق بسیار مهم است. مثلا آزمایش سرطان دهانه رحم، که به‌عنوان غربالگری یا پاپ اسمیر شناخته می‌شود، هر چیز غیرمعمولی را در بافت دهانه رحم بررسی می‌کند. پزشکان توصیه می‌کنند که افراد از سن ۲۵ سالگی در غربالگری دهانه رحم شرکت کنند.

زمان مراجعه به پزشک حتما در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید (حتی داروهای مکمل)، هرگونه روش پیشگیری از بارداری و … با او صحبت کنید. اگر پزشک تشخیص بدهد دارویی که مصرف می‌کنید ممکن است باعث خونریزی واژینال شود، می‌تواند مصرف دارو را متوقف کند یا آن را تغییر بدهد.

اگر هم علت خونریزی رحم بعد از پریود، پارگی‌های کوچک و خونریزی به دلیل آسیب به پوست خشک واژن باشد. استفاده از روان‌کننده مصنوعی و اطمینان از برانگیختگی قبل از رابطه جنسی می‌تواند از آسیب به واژن در حین فعالیت جنسی جلوگیری کند.

برای درمان بیماری‌هایی مثل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک هم می‌توان علائم را مدیریت کرد. مثلا کاهش وزن، مصرف داروهای ضدبارداری هورمونی و استفاده از درمان‌های متابولیک می‌تواند به کنترل عوارض این سندروم از جمله خونریزی بعد از پریود کمک کند.

خونریزی سبک بین دوره‌ها هم معمولا نیازی به درمان خونریزی بعد از پریود ندارد. وقتی علت جدی خونریزی رد شده باشد، فقط کافی‌ست که فرد از پد سبک یا لباس زیر مخصوص دوره قاعدگی استفاده کند.

سخن پایانی

نوسانات هورمونی یکی از شایع‌ترین دلایل خونریزی واژینال بین دوره‌های قاعدگی است. درواقع علت خونریزی رحم بعد از پریود می‌تواند قابل پیش‌بینی و بدون نگرانی باشد، مانند استفاده از قرص‌های ضدبارداری یا نوسانات هورمونی در دوران پیش از یائسگی. در برخی موارد هم ممکن است خونریزی بعد از پریود نشان‌دهنده یک بیماری هورمونی مانند بیماری تیروئید باشد که نیاز به درمان‌ پزشکی دارد.

منابع: medicalnewstoday, healthdirect