چگونه با رعایت بهداشت قاعدگی در سال 1404 سلامت خود را تضمین کنیم؟
بهداشت قاعدگی به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که افراد در دوران پریود یا خونریزی ماهانه برای حفظ سلامت جسمی، پیشگیری از عفونت و افزایش آسودگی انجام می‌دهند. رعایت این نکات بهداشتی نه‌تنها از بروز بیماری‌ها و مشکلات پوستی جلوگیری می‌کند، بلکه به فرد کمک می‌کند تا این دوره را با کمترین دردسر و بیشترین راحتی سپری کند. از شست‌وشوی صحیح ناحیه تناسلی گرفته تا انتخاب درست محصولات بهداشتی مانند نوار بهداشتی، تامپون، انواع کاپ قاعدگی یا پد پارچه‌ای، همه بخشی از زنجیره بهداشت قاعدگی هستند. با ما همراه باشید تا همه چیز را درباره بهداشت زنان در دوران قاعدگی بررسی کنیم.
اهمیت بهداشت قاعدگی چیست؟
رعایت بهداشت در دوران قاعدگی از چند جهت اهمیت ویژه دارد. اول اینکه، محیط مرطوب و خونی که در این دوران تولید می‌شود، می‌تواند بستری مناسب برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها فراهم آورد. اگر محصولات بهداشتی به‌موقع تعویض نشوند یا باکتری‌های مضری در محل تجمع کنند، احتمال عفونت‌های واژینال یا پوستی بالا می‌رود.
دوم اینکه، بهداشت ناکافی ممکن است منجر به بوهای نامطبوع و حس ناراحتی شود که اعتمادبه‌نفس و سلامت روانی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سومین دلیل، تأثیر دوران پریود بر کیفیت زندگی روزمره است. یک فرد با رعایت بهداشت مناسب و انتخاب روش‌های درست می‌تواند بدون نگرانی از نشتی یا سوزش به فعالیت‌های روزمره و حتی ورزش بپردازد. توجه به ابعاد اجتماعی نیز دارد؛ بسیاری از زنان و دختران به‌دلیل دسترسی محدود به محصولات بهداشت بانوان یا کمبود آگاهی، مشکلات جدی جسمی و روحی را تجربه می‌کنند.
عوامل مؤثر بر بهداشت قاعدگی چیست؟
عواملی گوناگون می‌توانند بر چگونگی حفظ بهداشت در دوران قاعدگی تأثیر بگذارند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها، دسترسی به محصولات مناسب است؛ در بسیاری از نقاط جهان ممکن است زنان امکان خرید نوار بهداشتی یا تامپون باکیفیت را نداشته باشند.
عامل دوم آگاهی و آموزش است؛ اگر فردی نداند چگونه یا هر چند ساعت باید نوار بهداشتی را تعویض کند یا از شست‌وشوی صحیح ناحیه تناسلی بی‌اطلاع باشد، احتمال بروز مشکلات افزایش می‌یابد. شرایط اقلیمی یا فصل سال نیز می‌تواند مهم باشد؛ مثلاً در هوای گرم، تعریق بیشتر و رشد باکتری‌ها سریع‌تر صورت می‌گیرد. ازسوی‌دیگر، شرایط جسمی شخص از قبیل تعادل هورمونی، میزان خونریزی و حساسیت پوستی هم تعیین‌کننده هستند. در نهایت، سبک زندگی و نوع تغذیه، ورزش، استرس و حتی نوع لباس زیر نیز بر بهداشت قاعدگی تأثیرگذار خواهند بود.
نکات و راهکارهای بهداشتی در دوران قاعدگی
اما مهم‌ترین راهکارهای بهداشتی در دوران قاعدگی برای بانوان چه مواردی هستند؟ قاعدگی یکی از مهم‌ترین قسمت‌های زندگی هر زنی است و طبق گفته وب‌سایت cdc.gov:
“Menstruation (also called a “period”) is a normal biological process experienced by millions around the world each month. A period happens when blood and tissue from the uterine lining is shed and leaves the body through the vagina. Menstrual hygiene is important for your health – it can help prevent infections, reduce odors, and keep you comfortable during your period.”
«قاعدگی (که به آن پریود نیز گفته می‌شود) یک فرایند زیستی طبیعی است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان هر ماه آن را تجربه می‌کنند. پریود زمانی رخ می‌دهد که خون و بافت‌های پوشش داخلی رحم از بدن جدا و از طریق واژن خارج می‌شوند. رعایت بهداشت قاعدگی برای حفظ سلامت بسیار مهم است — این کار می‌تواند به پیشگیری از عفونت‌ها، کاهش بوی نامطبوع و ایجاد احساس راحتی بیشتر در دوران پریود کمک کند.»
پس باید نکات زیر را با دقت اجرا کنید تا بتوانید دوره قاعدگی را با راحتی و سلامت بگذرانید.
انتخاب محصول مناسب
| نوع محصول | ویژگی‌ها | مدت استفاده مجاز | مزایا | مناسب برای |
|---|---|---|---|---|
| نوار بهداشتی | چسب‌دار، یکبار مصرف، بیرون واژن | هر ۳ تا ۴ ساعت | استفاده آسان، در دسترس | افرادی که به کاپ یا تامپون عادت ندارند |
| کاپ قاعدگی | سیلیکونی/انعطاف‌پذیر، داخل واژن قرار می‌گیرد | تا ۸-۱۲ ساعت (قابل استفاده تا ۱۰ سال) | اقتصادی، زیست‌سازگار، بدون بو | افرادی با حساسیت پوستی، به‌دنبال گزینه طولانی‌مدت |
| تامپون | استوانه‌ای، داخل واژن، یکبار مصرف | هر ۴ تا ۸ ساعت | راحتی هنگام ورزش یا شنا | افراد فعال، با رعایت نکات بهداشتی دقیق |
| پد پارچه‌ای قابل‌شست‌وشو | قابل استفاده مجدد، نیاز به شستشو پس از هر بار استفاده | مشابه نوار بهداشتی | کاهش زباله، اقتصادی در بلندمدت | دوست‌داران محیط‌زیست، کسانی که به محصولات شیمیایی حساسیت دارند |
| دیسک قاعدگی | شبیه کاپ اما با طراحی متفاوت، در بالاترین قسمت واژن قرار می‌گیرد | تا ۱۲ ساعت | ظرفیت بالا، مناسب رابطه جنسی در دوران قاعدگی | کسانی با خونریزی زیاد، افرادی که تجربه استفاده از کاپ را دارند |
امروزه محصولات متنوعی برای جذب یا جمع‌آوری خون قاعدگی وجود دارند؛ از جمله نوار بهداشتی، تامپون، کاپ قاعدگی، دیسک قاعدگی و پدهای پارچه‌ای قابل‌شست‌وشو. در فروشگاه‌های تخصصی مانند «گروچا»، می‌توانید طیف گسترده‌ای از محصولات قاعدگی را بیابید. انتخاب اینکه از کدام محصول استفاده کنید به میزان خونریزی، حساسیت پوستی، راحتی شخصی و شرایط زندگی‌تان بستگی دارد.
نوار بهداشتی
رایج‌ترین روش برای بسیاری از بانوان است. در مطلب نوار بهداشتی چیست گفتیم که نوارهای بهداشتی باید هر ۳ تا ۴ ساعت تعویض شوند تا از تجمع باکتری‌ها جلوگیری شود. اگر جریان خون شدید دارید، زودتر هم تعویض کنید.
کاپ قاعدگی
یک فنجان کوچک و انعطاف‌پذیر از جنس سیلیکون یا TPE است که داخل واژن قرار می‌گیرد و خون را جمع‌آوری می‌کند. محصولاتی از بهترین مارک کاپ قاعدگی مانند آندیا در «گروچا» موجود است که قابلیت استفاده طولانی‌مدت (تا ۱۰ سال) دارند و برای افراد حساس هم مناسب هستند. همچنین به‌دلیل تولیدنکردن زباله، گزینه‌ای سازگار با محیط‌زیست محسوب می‌شوند.
تامپون
وسیله‌ای استوانه‌ای شکل که درون واژن قرار می‌گیرد و مانند کاپ، باید به‌طور منظم (ترجیحاً هر ۴ تا ۸ ساعت) تعویض شود. در صورت مصرف طولانی، خطر سندرم شوک سمی (TSS) افزایش می‌یابد.
پد پارچه ای قابل‌شست و شو
این پدها که در گروچا نیز عرضه می‌شوند، پس‌از هربار استفاده می‌توان شست و مجدداً استفاده کرد. برای افرادی که می‌خواهند ضایعات را کاهش بدهند و محصولات سنتی را ترجیح می‌دهند، گزینه خوبی است.
در ویدئوی زیر انواع محصولات بهداشتی بانوان موجود در فروشگاه اینترنتی گروچا را معرفی کرده ایم:
رعایت بهداشت فردی
هر بار پیش و پس‌از تعویض محصول قاعدگی، دست‌ها را با آب و صابون بشویید. برای شست‌وشوی ناحیه تناسلی، صرفاً از آب ولرم و در صورت نیاز صابون ملایم و بدون عطر استفاده کنید. واژن یک اندام خودتنظیم است و استفاده از شوینده‌های قوی یا دوش واژینال می‌تواند فلور طبیعی آن را بر هم بزند و سبب عفونت شود.
تعویض به‌موقع
در بحث بهداشت قاعدگی مهم است بدانید که اگر از پد یا نوار بهداشتی استفاده می‌کنید، حتماً هر ۳ تا ۴ ساعت یکبار (یا زودتر در صورت سنگین‌بودن خونریزی) آن را عوض کنید.
گذاشتن نوار بهداشتی تا ساعات طولانی نه‌تنها باعث افزایش خطر عفونت می‌شود، بلکه بوهای نامطبوع و احساس ناراحتی ایجاد می‌کند. برای تامپون هم حداکثر زمان مجاز ۸ ساعت است و کاپ قاعدگی بسته به ظرفیت (بین ۸ تا ۱۲ ساعت) باید خالی و شسته شود.
انتخاب لباس زیر مناسب
پوشیدن لباس زیر نخی و قابل‌تنفس به شما کمک می‌کند که رطوبت به دام نیفتد و رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها کمتر شود. لباس‌های تنگ یا پلاستیکی، باعث تعریق بیشتر و تحریک پوستی خواهند شد. بهتر است در دوران پریود، شلوارهای خیلی تنگ نپوشید یا لااقل مدت طولانی از آن‌ها استفاده نکنید. بهترین انتخاب برای این دوران استفاده از شورت های مناسب قاعدگی است.
نظافت و شست‌وشوی درست
پیش‌از خواب، حتماً پد یا کاپ را تعویض کنید. اگر از کاپ استفاده می‌کنید، پس‌از خالی‌کردن، آن را با آب و صابون ملایم شسته و پیش‌از شروع دوره بعدی نیز آن را طبق دستورالعمل (مثلاً جوشاندن در آب برای چند دقیقه) ضدعفونی کنید.
هیدراته بمانید و تغذیه سالم داشته باشید
در این دوره، بدن به آب و املاح بیشتری نیاز دارد؛ پس مصرف مایعات فراوان، میوه‌ها و سبزیجات تازه می‌تواند به کاهش علائم ناخوشایند کمک کند. به‌علاوه، اگر تمایل دارید دردهای قاعدگی کمتر حس کنید یا خونریزی شدید را کنترل کنید، ورزش‌های سبک و منظم می‌توانند مفید باشند.
اشتباهات رایج در دوران بهداشت قاعدگی
اما در موضوع بهداشت قاعدگی، بسیاری از زنان باورهای غلطی دارند که این باورها در نهایت می‌توانند به سلامت آن‌ها لطمه بزنند:
- دیر تعویض‌کردن نوار بهداشتی یا کاپ: بعضی افراد فکر می‌کنند اگر جریان خون سبک است، می‌توانند نوار بهداشتی را تمام روز نگه دارند؛ اما این کار ریسک عفونت و بو را بالا میبرد.
- شست‌وشوی نادرست دست‌ها: چه پیش‌از تعویض محصول قاعدگی چه پس‌از آن، دست‌ها باید کاملاً شسته شوند تا آلودگی محیط به ناحیه تناسلی منتقل نشود.
- بی‌توجهی به علائم غیرعادی: اگر متوجه ترشحات بسیار بدبو یا درد شدید و طولانی شدید، باید به پزشک مراجعه کنید و صرفاً آن را به‌عنوان نشانه طبیعی قاعدگی نپذیرید.
- استفاده نکردن از کاندوم در رابطه: برخی تصور می‌کنند در دوران پریود احتمال بارداری وجود ندارد و درنتیجه می‌توانند روابط محافظت‌نشده داشته باشند. گذشته از اینکه احتمال بارداری هرچند کم اما وجود دارد، خطر ابتلا به عفونت‌ها نیز بیشتر می‌شود؛ زیرا دهانه رحم کمی بازتر است.
- نوشیدن کم آب و ورزش نکردن: کم‌آبی و نبود تحرک می‌تواند علائمی مثل نفخ، خستگی و دردهای عضلانی را تشدید کند.
سخن پایانی
بهداشت قاعدگی نه یک موضوع حاشیه‌ای، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از سلامت عمومی بانوان است. استفاده از محصولات بهداشتی مناسب، تعویض منظم، رعایت شست‌وشوی صحیح، انتخاب لباس زیر نخی و قابل‌تنفس، توجه به نشانه‌های غیرعادی و پیشگیری از انتقال عفونت‌های احتمالی همگی از الزامات این دوران محسوب می‌شوند. فروشگاه‌هایی نظیر «گروچا» با ارائه انواع نوار بهداشتی، کاپ قاعدگی، تامپون و پدهای پارچه‌ای، دسترسی به گزینه‌های مختلف را آسان کرده‌اند تا هر فرد بتواند مطابق نیاز و سلیقه خود، روشی ایمن و راحت انتخاب کند. در نهایت با رعایت همین نکات ساده می‌توان دوران پریود را با کمترین مشکلات و بیشترین احساس راحتی سپری و سلامت بدن و روح خود را تضمین کرد.
