کاپ قاعدگی یا نوار بهداشتی؟ یک مرور سیستماتیک بر مطالعات بالینی
اگر بخواهیم خیلی خلاصه و مستقیم به این سؤال پاسخ دهیم، انتخاب بین کاپ قاعدگی یا نوار بهداشتی به ترجیح فردی، سطح راحتی، سبک زندگی و شرایط بدنی شما بستگی دارد. کاپ قاعدگی از نظر بهداشتی، اقتصادی و سازگاری با محیط‌زیست در مقایسه با نوار بهداشتی مزایای بسیار بیشتری دارد؛ اما اگر به‌دنبال دردسترس‌بودن و استفاده آسان هستید، نوار بهداشتی همچنان گزینه محبوب‌تری برای بسیاری از افراد محسوب می‌شود. تا انتها با ما همراه باشید تا به شما کمک کنیم راحت‌تر بین این دو محصول انتخاب کنید.
تفاوت کاپ قاعدگی و نوار بهداشتی
| ویژگی‌ها | کاپ قاعدگی | نوار بهداشتی |
| مدت زمان استفاده | تا ۱۲ ساعت | ۴ تا ۶ ساعت |
| هزینه در بلندمدت | کم | زیاد |
| سازگاری با محیط‌زیست | بالا | پایین |
| احتمال نشت | کم (با استفاده صحیح) | متوسط |
| سهولت استفاده | نیاز به تمرین | بسیار آسان |
| بهداشت و تمیزی | بالا | متوسط |
| احتمال حساسیت | بسیار کم | ممکن است وجود داشته باشد |
برای اینکه بهتر تصمیم بگیرید کاپ قاعدگی بهتره یا نوار بهداشتی، اول باید بدانید هرکدام دقیقاً چه هستند و چگونه عمل می‌کنند.
کاپ قاعدگی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
کاپ قاعدگی یک ابزار بهداشتی مدرن است که در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است. طبق گفته سایت Healthline:
A menstrual cup is a type of reusable period product. It’s a small, flexible funnel-shaped cup made of rubber or silicone that you insert into your vagina to catch and collect period fluid.
Cups can hold more blood than other methods, leading many people to use them as an eco-friendly alternative to tampons. And depending on your flow, you can wear a cup for up to 12 hours.
کاپ قاعدگی نوعی محصول بهداشتی قابل‌استفاده مجدد برای دوران قاعدگی است. این کاپ کوچک، انعطاف‌پذیر و به‌شکل قیف است که از جنس لاستیک یا سیلیکون ساخته می‌شود و داخل واژن قرار می‌گیرد تا مایع قاعدگی را جمع‌آوری کند.
کاپ‌ها نسبت به سایر روش‌ها ظرفیت بیشتری برای نگهداری خون دارند؛ به‌همین‌دلیل بسیاری از افراد آن را به‌عنوان جایگزینی سازگار با محیط‌زیست برای تامپون انتخاب می‌کنند. بسته به میزان خونریزی، می‌توانید از کاپ قاعدگی تا ۱۲ ساعت استفاده کنید.
این محصول همان‌طور که گفته شد، معمولاً از سیلیکون پزشکی ساخته می‌شود که ماده‌ای انعطاف‌پذیر، ایمن و ضدحساسیت است و پس‌از تخلیه و شست‌وشو می‌توان دوباره از آن استفاده کرد.
عمر مفید یک کاپ قاعدگی با نگهداری مناسب می‌تواند تا ۱۰ سال باشد که این موضوع آن را به گزینه‌ای اقتصادی و سازگار با محیط‌زیست تبدیل می‌کند. این محصولات در اندازه‌ها و شکل‌های مختلفی عرضه می‌شوند تا با آناتومی بدن افراد مختلف سازگار باشند.
از نظر بهداشت قاعدگی، کاپ قاعدگی به‌دلیل استفاده‌نکردن از مواد شیمیایی و عطرهای مصنوعی، احتمال بروز حساسیت یا عفونت را کاهش می‌دهد؛ اما استفاده از آن نیازمند یادگیری نحوه قراردادن و خارج‌کردن صحیح است که ممکن است در ابتدا کمی چالش‌برانگیز باشد.
نوار بهداشتی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
نوار بهداشتی یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین محصولات بهداشتی در دوران قاعدگی است که در سراسر جهان استفاده می‌شود. این محصول از لایه‌های جاذب مانند پنبه، سلولز و گاهی پلاستیک تشکیل و در انواع مختلف (با و بدون بال، نازک، ضخیم و غیره) عرضه می‌شود. نوار بهداشتی روی لباس زیر قرار می‌گیرد و خون قاعدگی را جذب می‌کند.
یکی از ویژگی‌های اصلی انواع نوار بهداشتی، سهولت استفاده است؛ یعنی نیازی به یادگیری یا مهارت خاصی ندارد و در دسترس همه افراد قرار دارد. این محصول معمولاً هر ۴ تا ۸ ساعت (بسته به شدت جریان قاعدگی) باید تعویض شود. نوار بهداشتی در انواع رایحه‌دار و بدون رایحه تولید می‌شود؛ اما مدل‌های رایحه‌دار ممکن است برای برخی افراد حساسیت‌زا باشند.
در مطلب نوار بهداشتی چیست گفتیم که نوار بهداشتی یک بار مصرف است؛ بنابراین زباله زیادی تولید می‌کند و برای محیط‌زیست چندان مناسب نیست. همچنین، در صورت تعویض‌نکردن به‌موقع ممکن است باعث ایجاد بوی نامطبوع یا حتی عفونت شود.
مقایسه کاپ قاعدگی و نوار بهداشتی از نظر مزایا و معایب
برای اینکه بتوانید تصمیم بگیرید کاپ قاعدگی یا نوار بهداشتی را انتخاب کنید، مزایا و معایب این دو محصول را مقایسه می‌کنیم.
مزایا و معایب کاپ قاعدگی
مزایایی که باعث می‌شود کاپ قاعدگی به یک محصول برتر تبدیل شود، عبارت‌اند از:
- کاهش نشتی: کاپ قاعدگی یک مکش ایجاد می‌کند که به جلوگیری از نشتی کمک می‌کند. با یادگیری سرعت پرشدن کاپ در بدن خود و تخلیه به‌موقع می‌توانید از نشتی جلوگیری کنید. افرادی که خونریزی سنگین دارند، ممکن است هر ساعت نیاز به تخلیه داشته باشند؛ درحالی‌که برای افراد با خونریزی کم، تخلیه دو بار در روز کافی است؛
- تعویض کمتر: برای افرادی که جریان خون کمتری دارند، کاپ می‌تواند تا 12 ساعت بدون نیاز به تعویض استفاده شود؛
- راحتی بیشتر: اگر از نوار بهداشتی استفاده می‌کنید، احتمالاً التهاب پوستی، خارش، احساس خیسی و چسبندگی، بوی نامطبوع و ناراحتی کلی را تجربه کرده‌اید. کاپ به‌دلیل جنس انعطاف‌پذیر سیلیکونی در صورت قرارگیری صحیح در بدن احساس نمی‌شود. همچنین، خطر سندرم شوک سمی (TSS) در آن در مقایسه با تامپون‌ها کمتر است؛
- حفاظت داخلی: در صورت راحتی با محصولات داخلی، نیازی به استفاده از پدهای بزرگ نیست و می‌توانید بدون نگرانی به فعالیت‌های روزمره خود شامل شنا، ورزش، مسافرت یا حتی پوشیدن لباس‌های روشن ادامه دهید. یکی از کاربران این محصول، تجربه خود را این‌گونه بیان کرده است: «هر کاری که در روزهای عادی انجام می‌دادم، حالا در دوران قاعدگی هم بدون مشکل انجام می‌دهم.»؛
- مقرون‌به‌صرفه‌بودن: در کوتاه‌مدت، نوار بهداشتی ارزان‌تر به نظر می‌رسد؛ اما در بلندمدت، کاپ قاعدگی به‌دلیل عمر طولانی (تا ۱۰ سال) بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر است؛
- دوستدار محیط‌زیست: با وجود اینکه کاپ‌های سیلیکونی قابل‌بازیافت نیستند؛ اما در مقایسه با محصولات یک‌بار مصرف مانند نوار بهداشتی و تامپون، تأثیر کمتری بر محیط‌زیست دارند و میزان زباله را کاهش می‌دهند.
- ظرفیت بالا: استفاده از کاپ قاعدگی بعد از زایمان می تواند گزینه خوبی نسبت به نوار بهداشتی باشد. زیرا می‌تواند حجم بیشتری از خونریزی را نسبت به نوار بهداشتی یا تامپون نگه دارد که این ویژگی به‌ویژه برای مادرانی که خونریزی سنگین پس‌از زایمان دارند، مفید است
معایب کاپ قاعدگی عبارت‌اند از:
- چالش در استفاده در مکان‌های عمومی: برای تخلیه کاپ نیاز به دسترسی به سینک دارید. اگر در فضای عمومی هستید، بهتر است یک بطری آب همراه داشته باشید؛
- ظرفیت محدود: برای افرادی با خونریزی شدید، کاپ می‌تواند سریع پر شود و تغییر آن در مکان‌های عمومی دشوار و نامرتب باشد. برخی افراد هم ممکن است به‌دلیل لغزندگی، کاپ را در توالت بیندازند؛
- نحوه قرارگیری دشوار: قراردادن کاپ نیاز به تمرین دارد؛ به‌ویژه اگر دهانه رحم شما پایین باشد. اگر کاپ به‌درستی قرار نگیرد یا کمی کج وارد شود، ممکن است مکش لازم ایجاد نشود و دچار نشتی شوید. همچنین، افرادی که زایمان طبیعی داشته‌اند، ممکن است نیاز به سایز بزرگ‌تر داشته باشند؛
- کمک‌نکردن به بی‌اختیاری ادرار: ازآنجاکه کاپ در داخل واژن قرار می‌گیرد، نمی‌تواند مانع نشت ادرار شود. در صورت داشتن بی‌اختیاری، ممکن است نیاز به استفاده از پد یا لباس زیر مخصوص قاعدگی همراه با کاپ داشته باشید.
مزایا و معایب نوار بهداشتی
مزایای استفاده از بهترین مارک نوار بهداشتی را می‌توان موارد زیر دانست:
- راحتی استفاده: اگر فردی نسبت به لمس بدن خود حساس باشد یا تجربه‌ای در استفاده از تامپون و انواع کاپ قاعدگی نداشته باشد، پدهای قاعدگی می‌توانند گزینه‌ای مناسب‌تر و کم‌چالش‌تر باشند. این موضوع برای نوجوانانی که تازه قاعدگی را تجربه می‌کنند یا افرادی که هنوز تجربه رابطه جنسی ندارند هم صدق می‌کند؛
- تنوع در اندازه و میزان جذب: نوارهای بهداشتی در سایزهای مختلف (روزانه، شبانه، بلند، کوتاه، بالدار و بدون بال) و با قدرت جذب متنوع عرضه می‌شوند که به افراد امکان می‌دهد براساس میزان خونریزی خود انتخاب کنند؛
- ایجادنکردن خطر سندرم شوک سمی (TSS): برخلاف تامپون، استفاده از نوار بهداشتی با خطر سندرم شوک سمی (TSS) همراه نیست؛ زیرا در تماس مستقیم با بدن قرار نمی‌گیرد؛
- مناسب برای دوران پس‌از زایمان: زنان پس از زایمان به محصولی با جذب بالا و سطح نرم نیاز دارند که نوار بهداشتی مخصوص زایمان این نیاز را برطرف می‌کند.
نوار بهداشتی معایبی هم دارد که عمده‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- امکان نشت و لکه‌شدن لباس‌ها: اگر نوار بهداشتی به‌درستی انتخاب یا تعویض نشود، ممکن است خون از کناره‌ها نشت کند و به‌خصوص در هنگام خواب یا فعالیت‌های زیاد باعث کثیف‌شدن لباس‌ها شود؛
- حساسیت و تحریک پوستی: برخی نوارهای بهداشتی دارای مواد شیمیایی، عطر و چسب‌های قوی هستند که ممکن است باعث حساسیت، خارش، قرمزی و التهاب پوست در ناحیه تناسلی شوند؛
- ایجاد احساس رطوبت و چسبندگی: برخلاف تامپون و کاپ قاعدگی که خون را درون بدن جمع می‌کنند، نوار بهداشتی خون را جذب می‌کند که می‌تواند باعث احساس خیسی، چسبندگی و ناراحتی شود؛
- احتمال ایجاد بوی نامطبوع: در صورت تعویض‌نکردن به‌موقع نوار بهداشتی، خون در معرض هوا اکسید می‌شود و می‌تواند بوی نامطبوعی ایجاد کند که ممکن است باعث ناراحتی فرد شود؛
- نداشتن امکان استفاده هنگام شنا: برخلاف تامپون یا کاپ قاعدگی، نوار بهداشتی در آب قابل‌استفاده نیست و نمی‌توان هنگام شنا یا استحمام از آن استفاده کرد؛
- محدودیت در برخی فعالیت‌های بدنی: هنگام ورزش، دویدن یا انجام فعالیت‌های پرتحرک، نوار بهداشتی ممکن است تکان بخورد، جمع یا جا‌به‌جا شود که می‌تواند ناراحتی و حتی نشت خون ایجاد کند؛
- نداشتن پایداری زیست‌محیطی: نوارهای بهداشتی یک‌بارمصرف حاوی پلاستیک و مواد غیرقابل‌تجزیه هستند که باعث آلودگی محیط‌زیست می‌شود و تجزیه آن‌ها سال‌ها طول می‌کشد؛
- نیاز به تعویض مکرر: نوارهای بهداشتی بسته به میزان خونریزی هر ۳ تا ۴ ساعت یک‌بار باید تعویض شوند که می‌تواند برای برخی افراد ناخوشایند یا دشوار باشد؛
- احساس حجیم‌بودن در لباس زیر: برخی نوارهای بهداشتی، به‌خصوص مدل‌های ضخیم، ممکن است در لباس‌های تنگ مشخص شوند یا احساس حجیم‌بودن و ناراحتی در هنگام نشستن ایجاد کنند؛
- هزینه‌های مداوم: برخلاف کاپ قاعدگی که یک بار خریداری می‌شود و تا ۱۰ سال قابل‌استفاده است، نوارهای بهداشتی یک‌بارمصرف هستند و هر ماه باید هزینه‌ای برای خرید آن‌ها پرداخت کنید که در طولانی‌مدت می‌تواند پرهزینه باشد.
کاپ قاعدگی بهتر است یا نوار بهداشتی؟
پاسخ به این سؤال به نیازها، سبک زندگی و ترجیحات شخصی شما بستگی دارد. اگر به‌دنبال محصولی هستید که هم برای محیط‌زیست مفید باشد و هم در بلندمدت هزینه کمتری داشته باشد، کاپ قاعدگی گزینه بهتری است؛ اما اگر راحتی و دسترسی سریع برایتان اولویت دارد و نمی‌خواهید چیزی داخل بدن خود قرار دهید، نوار بهداشتی انتخاب مناسب‌تری خواهد بود.
برای کمک به تصمیم‌گیری، بهتر است نظرات کاربران را هم بررسی کنیم. بسیاری از افرادی که از کاپ قاعدگی استفاده می‌کنند، معتقدند که پس‌از عادت‌کردن به آن، دیگر نمی‌توانند به نوار بهداشتی برگردند. در مقابل، برخی افراد به‌دلیل راحتی و نیازنداشتن به شست‌وشو، همچنان نوار بهداشتی را ترجیح می‌دهند.
نکات مهم در انتخاب بین کاپ قاعدگی و نوار بهداشتی
برای انتخاب بین این دو محصول به چند نکته کلیدی توجه کنید:
- شدت جریان قاعدگی: اگر جریان قاعدگی شما سنگین است، کاپ قاعدگی می‌تواند گزینه بهتری باشد؛ زیرا ظرفیت بیشتری دارد؛
- سبک زندگی: اگر زیاد سفر می‌کنید یا به آب تمیز برای شست‌وشو دسترسی ندارید، نوار بهداشتی راحت‌تر است؛
- حساسیت‌های پوستی: اگر پوست حساسی دارید، استفاده از بهترین مارک کاپ قاعدگی به‌دلیل نداشتن مواد شیمیایی، بهتر است.
سخن پایانی
انتخاب بین کاپ قاعدگی یا نوار بهداشتی کاملاً شخصی است و به نیازها و ترجیحات شخصی شما بستگی دارد. کاپ قاعدگی اقتصادی، سازگار با محیط‌زیست و مناسب برای فعالیت‌های روزمره است؛ اما نوار بهداشتی در خارج از منزل راحت‌تر قابل‌استفاده است و دسترسی سریعی برایتان فراهم می‌کند. در هر صورت مهم این است که محصولی را انتخاب کنید که با سبک زندگی و بدن شما سازگار باشد.
سوالات متداول
نوار بهداشتی چه تفاوتی با کاپ قاعدگی دارد؟
نوار بهداشتی روی لباس زیر قرار می‌گیرد و خون را جذب می‌کند، اما کاپ قاعدگی داخل واژن قرار می‌گیرد و خون را جمع‌آوری می‌کند.
از نظر مدت زمان استفاده، کدام محصول ماندگاری بیشتری دارد؟
کاپ قاعدگی را می‌توان تا ۱۲ ساعت استفاده کرد، در حالی که نوار بهداشتی هر ۴ تا ۶ ساعت باید تعویض شود.
برای استفاده در سفر یا مکان‌های عمومی، کدام گزینه آسان‌تر است؟
نوار بهداشتی نیازی به شست‌وشو ندارد ولی کاپ قاعدگی ممکن است در نبود آب یا سینک، سخت تخلیه شود.
